Những ngày nghỉ Tết, bọn trẻ chân trần in khắp bản. Chúng tụ tập bên chân ruộng khô đầu bản chơi các trò chơi truyền thống như đánh quay, chơi khăng và đá bóng. Mấy đứa trẻ chơi tức pam, đánh yến. Bên suối Khuổi Túm, các mẹ, các chị rửa lá dong. Nguồn nước từ đỉnh núi về, trong veo tràn qua mặt lá. Những tảng đá khổng lồ, sừng sững án ngữ giữa suối như những chú voi, ngựa và rùa đá. Chúng đã đứng sẵn ở đây với người từ khi khai thôn, lập bản. Cũng bao đời nay, người bản Túm sống với suối như một liên kết không thể tách rời. Suối như người mẹ thiên nhiên, sinh sôi nguồn nước vô hạn từ năm này qua năm khác, từ đời xưa cổ đến mãi muôn đời...

Bản Túm là lấy tên một loại cây, thường mọc ven suối. Tiếng Tày gọi là mạy túm, tiếng phổ thông gọi là cây sổ. Xuân về, những cây sổ biếc xanh hơn. Thân cây xù xì, tỏa tán rộng, lòa xòa trên mặt suối. Cuối Xuân, hoa sổ nở xòe năm cánh, trắng muốt. Giữa bông là nhụy hoa màu vàng, lại được những cánh nhỏ hơn bao bọc. Hoa sổ nổi bật trên nền xanh lá, nó giống như chiếc nơ trắng xinh, trên mái tóc của các cô gái bản. Quả non có thể lẫn trong lá, nhưng hoa thì không. Dường như chúng muốn khoe sắc tinh khôi với muôn loài bên suối, nhất là lũ ong, kiến. Thấm thoắt thoi đưa, quả sổ đã to bằng nắm tay, rồi chín vàng trong đám lá.

Thân phận người con gái Tày ngày xưa được ví trong câu ca dao: “Me nhình mác túm luây noòng”. (Con gái như quả sổ trôi theo nước lũ). Đời người phụ nữ chìm nổi, trôi theo con nước lũ, không biết về đâu. Ngày nay, con gái bản Tày đã có mặt khắp nơi trên đất nước Việt Nam thân yêu. Họ còn bay xa đến các quốc gia khác trên thế giới. Qua nửa vòng trái đất, những nam, nữ xa quê lại tìm về bản trong ngày Xuân ấm áp.