“Quên” bồi thường cho dân

Từ năm 1994 - 1998, Dự án Khôi phục tuyến Quốc lộ 1A được triển khai thực hiện, nhằm mở rộng nền đường và hành lang an toàn giao thông. Để thực hiện dự án, tỉnh Nghệ An đã thu hồi đất để giải phóng mặt bằng với chiều dài toàn tuyến gần 84 km. Các hộ dân bị thu hồi đất ở thời điểm đó, chỉ được đền bù tài sản trên đất mà không được đền bù đất, dù đã được cấp quyền sử dụng lâu dài. Nhiều nhất là ở xã Quỳnh Xuân (nay là phường Quỳnh Xuân - Thị xã Hoàng Mai), có đến hàng trăm hộ dân không được đơn vị trích đo thực hiện việc đo đạc, vì họ không có tài sản trên đất. Do vậy, hiện nay việc xác định diện tích cần bồi thường cho các hộ dân này gặp rất nhiều rắc rối.

Từ năm 1976, gia đình ông Nguyễn Đình Trợi, ở phường Quỳnh Xuân được cấp 531 m2, nằm sát ngay Quốc lộ 1A, chiều rộng bám mặt đường là 25 m. Năm 1994, khi thu hồi đất lần 1, gia đình ông Trợi bị thu hồi hơn 120 m2, tức là bị thu mất hơn 13 m chiều dài, tính từ tim đường. Ông Trợi than vãn: “Hồi đó họ chỉ đền bù cho một số cây trồng trên đất, còn đất thì gia đình không được đền bù mét nào. Sau đó, chúng tôi được biết, theo quy định, thu hồi đất là phải đền bù cho dân nên mới cùng nhau làm đơn kiến nghị. Đơn gửi đi đã lâu, nhưng đến nay vẫn chưa được đền bù”.

Trước cả ông Trợi, bà Hồ Thị Bình (cùng ở phương Quỳnh Xuân), được cấp đất ở từ năm 1975, cũng với chiều ngang bám Quốc lộ 1A là 25 m. Cũng từ những năm 1994 - 1998, gia đình bà bị thu hồi đất để mở rộng Quốc lộ 1A. Do không ai đo đạc và không được bồi thường, nên bà không biết nhà mình đã bị thu hồi bao nhiêu đất. Khi biết thông tin được đền bù cho số diện tích đất đã bị thu hồi, bà mới làm đơn đề nghị xác định diện tích bị thu hồi năm xưa.

Chúng tôi mang theo ý kiến của các hộ dân, để tìm câu trả lời từ cán bộ địa chính phường Quỳnh Xuân, TX. Hoàng Mai. Ông Lê Tiến Dào, cán bộ địa chính phường Quỳnh Xuân, cho biết: Vào thời điểm 1994 - 1998, toàn phường có đến 452 hộ dân bị thu hồi đất để mở rộng Quốc lộ 1A, trong đó chỉ có 120 hộ có tài sản trên đất được bồi thường nên có hồ sơ đo đạc. Số còn lại do không có tài sản trên đất, nên không có hồ sơ lưu trữ, rất khó để xác định diện tích đất bị thu hồi. Ông Dào nói thêm: “Chỉ có thể căn cứ vào hành lang giao thông ở thời điểm chưa mở rộng đường, để xác định diện tích đất bị thu hồi, còn việc đo lạc lại là không thể, vì không còn hiện trạng”.

Số tiền bồi thường là rất lớn

Sau hơn 20 năm mở rộng Quốc lộ 1A, bà con phát hiện ra rằng, việc thu hồi đất để thực hiện dự án này, mà không được bồi thường là không đúng với quy định, thế nên họ quyết định làm đơn kiến nghị được bồi thường. Tỉnh Nghệ An sau nhiều cuộc họp đã công nhận yêu cầu của dân là có cơ sở và đã có nhiều văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ xin ý kiến chỉ đạo, đồng thời thành lập tổ công tác để rà soát, xác định đối tượng đủ điều kiện bồi thường.

Một tin vui và một tin buồn đến với bà con, đó là năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý cấp kinh phí bồi thường cho các hộ dân bị thu hồi đất để mở rộng Quốc lộ 1A thuộc các huyện Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc và Tp. Vinh. Tin buồn là số tiền chỉ được cấp hơn 222 tỷ đồng, trong lúc số hộ dân được đền bù là rất lớn, với số tiền rất nhiều.

Từ công tác rà soát, kiểm đếm, tháng 4/2022, UBND tỉnh Nghệ An tiếp tục có văn bản trình Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, tỉnh Nghệ An đề nghị Chính phủ bố trí thêm 1.282 tỷ đồng trong năm nay, để chi trả bồi thường cho các hộ dân bị thu hồi đất như đã nêu trên. 

Riêng về các hộ dân không có hồ sơ lưu trữ về việc thu hồi đất, UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo các đơn vị liên quan, căn cứ vị trí hành lang an toàn giao thông do Cục quản lý đường bộ 2 (thuộc Bộ Giao thông vận tải) cung cấp, để xác định diện tích đất của các hộ dân bị thu hồi, từ đó làm cơ sở chi trả tiền bồi thường cho bà con.