Hằng ngày, bà Chớ vẫn dành thời gian bên khung dệt để dệt nên những tấm thổ cẩm rực rỡ sắc màu. Với bà Chớ, dệt thổ cẩm không chỉ là một  nghề, những mảnh thổ cẩm làm ra không phải để mưu sinh, mà đó là tình yêu, là một phần “máu thịt” không thể thiếu trong cuộc sống. Hiện nay, bà Chớ là nghệ nhân duy nhất trong xã vẫn còn giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống Ba Na.

Bà Chớ kể rằng: Trước đây, gia đình bà sống ở làng O2 (xã Vĩnh Sơn). Cô ruột của bà rất thành thạo nghề dệt thổ cẩm. Vì vậỵ, khi có thời gian, bà lại sang nhà cô ruột để xem dệt thổ cẩm. Bà có thể ngồi hàng giờ bên khung dệt mà không chán. 

Thấy cháu gái say mê với dệt thổ cẩm, người cô đã tận tình chỉ dạy cách se sợi, đan chỉ, phối màu và kể những câu chuyện về ý nghĩa sâu xa của từng hoa văn trên thổ cẩm.

“Những ngày đầu học nghề, tôi luôn bị cuốn hút bởi đôi tay thoăn thoắt của cô khi dệt nên những hoa văn kể chuyện rừng, chuyện suối, chuyện lễ hội làng… Sau vài tháng học nghề, tôi đã dệt được chiếc khăn đầu tiên tặng mẹ. Tuy còn vụng về, nhưng ở đó chứa cả niềm vui và hạnh phúc của tuổi thơ”, bà Chớ bộc bạch.

Cũng theo bà Chớ, ngày xưa, để dệt được tấm thổ cẩm rất nhọc nhằn, trải qua nhiều công đoạn. Người phụ nữ phải vào rừng hái bông, phơi khô, se thành sợi rồi nhuộm màu từ các loại lá cây, vỏ cây, củ rễ… Chỉ cần sai một bước, sợi chỉ sẽ phai màu, hoa văn mất đi vẻ tinh tế. Để hoàn thành một bộ váy áo, phải mất vài tuần đến vài tháng, tỷ mỉ qua từng công đoạn, chỉnh lại từng nếp gấp, rồi khâu thành áo, váy hoàn chỉnh.

Khi gia đình chuyển về thôn 2, xã An Toàn định cư, bà Chớ đã mang theo khung dệt cũ do cô ruột tặng. Chiếc khung dệt ấy đã theo bà gần 40 năm và dệt nên biết bao tấm vải, váy, áo, khăn choàng đậm sắc màu. Những sản phẩm làm ra, bà Chớ không bán mà tặng cho người thân trong nhà sử dụng, xem như là tấm lòng của người bà, người mẹ dành cho con cháu. 

“Đó là cách tôi gìn giữ tình yêu với thổ cẩm; đồng thời, nhắc nhở con cháu nhớ rằng cha ông mình có một nghề truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc”, bà Chớ tâm sự.

Cũng chính từ tình yêu và muốn cho nghề dệt thổ cẩm không bị mất đi, ngoài việc duy trì thói quen dệt hàng ngày, bà Chớ còn dạy nghề ngay tại nhà. Ai rảnh thì đến, vừa học, vừa trò chuyện, vừa ngắm nhìn những hoa văn thổ cẩm được hình thành qua từng đường chỉ.

Ban đầu chỉ vài người ghé xem. Rồi dần dần, sáng sớm hay chiều muộn, hiên nhà bà lại rộn rã tiếng nói cười. Người thử se sợi, người học phối màu, người khéo tay dệt thử chiếc khăn đầu tiên. Bà Chớ kiên nhẫn chỉ từng động tác, dạy cách giữ sợi cho thẳng, màu cho đều...

Từ những buổi học bên hiên nhà, nhiều phụ nữ trong thôn đã biết dệt, xem đó là niềm vui, cũng là góp chút công sức giữ gìn nghề truyền thống. Chị Đinh Thị Lia (32 tuổi, ở thôn 2) chia sẻ: “Trước đây, tôi hay nhìn sang nhà bà Chớ, thấy bà cứ ngồi mãi bên khung dệt mà không chán. Giờ học rồi mới biết, thổ cẩm có sức cuốn hút, mỗi hoa văn hiện lên trên tấm vải là công sức, là tấm lòng của người dệt gửi vào đó nên càng làm càng cuốn. Nhờ bà Chớ hướng dẫn tận tình, tôi đã dệt được cho con gái chiếc váy đầu tiên, thấy vui và tự hào lắm".

Điều bà Chớ trăn trở nhất hiện nay, là vẫn còn ít người theo học nghề dệt thổ cẩm. “Tôi mong xã, tỉnh mở thêm nhiều lớp dạy nghề dệt thổ cẩm để chị em trong xã có thêm cơ hội học, làm nghề và bảo tồn nghề truyền thống, ngay cả khi không làm nghề, chỉ cần biết dệt cũng rất quý. Chỉ cần còn người chịu học, tôi sẵn lòng dạy”, bà Chớ nói.

Theo ông Đinh Văn Nghin, Chủ tịch UBND xã An Toàn, bà Chớ là người duy nhất trong xã còn nắm vững những kỹ thuật của nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người Ba Na. Điều đáng quý là cho dù cuộc sống bận rộn, bà vẫn kiên trì giữ nghề và sẵn sàng truyền dạy lại cho nhiều chị em phụ nữ trong thôn. 

Thời gian tới, xã dự kiến sẽ mời thêm các nghệ nhân cùng phối hợp với bà Chớ mở lớp dạy nghề, nhằm khôi phục nghề dệt thổ cẩm và từng bước phát triển sản phẩm phục vụ du lịch cộng đồng tại địa phương.