An cư để lạc nghiệp

Chúng tôi đến thăm gia đình ông Tòng Văn Chòi, từng là nhân viên bưu điện trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, hiện đang sinh sống ở bản Co Nọi, xã Mường Cang, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu. Trong ngôi nhà sàn khang trang, ông Chòi vui vẻ chia sẻ về quãng thời gian công tác của mình.

Ông Chòi kể: Sau Cách mạng tháng Tám, miền Bắc bước vào cuộc kháng chiến 9 năm trường kỳ, trước khi làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu". Thời điểm đó, ông làm nhân viên bưu điện ở huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu, thực hiện nhiệm vụ vận chuyển thư mật đến các đồng chí lãnh đạo cấp cao ở các vùng hoạt động căn cứ cách mạng như: xã Chăn Nưa, Làng Mô, Tả Phìn… Sau khi thống nhất đất nước, ông trở về công tác tại Phòng Thống kê - Kế hoạch của huyện Than Uyên, rồi nghỉ hưu.

Ông Chòi tâm sự: Trước đây, cả gia đình ông sống trong ngôi nhà gỗ dựng tạm bợ, bị mối mọt, dột nát. Được hỗ trợ 40 triệu đồng từ Nhà nước, cùng với việc vay mượn thêm, ông đã xây mới ngôi nhà sàn vững chắc, hoàn thành vào tháng 3/2020. Sống trong ngôi nhà mới, gia đình ông không còn lo lắng mỗi khi trời mưa và yên tâm làm ăn, ổn định cuộc sống.

Ông Tòng Văn Chòi là một trong 180 gia đình người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh Lai Châu được hỗ trợ xây mới, sửa chữa nhà ở trong năm 2020, theo Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Lũy kế đến nay, sau 7 năm thực hiện Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg, toàn tỉnh Lai Châu đã có trên 600 gia đình người có công với cách mạng được thụ hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở để xây mới hoặc sửa chữa nhà ở, bảo đảm an cư trong những ngôi nhà kiên cố, vững chắc.

Cùng với việc hỗ trợ của Nhà nước, Đoàn Thanh niên các cấp trên địa bàn tỉnh Lai Châu cũng phát huy vai trò xung kích, tình nguyên của tuổi trẻ, tích cực giúp đỡ ngày công lao động để xây nhà, sửa chữa, cải thiện nơi ở cho các hộ gia đình người có công. Với quyết tâm cao nhất, tỉnh Lai Châu phấn đấu bảo đảm 100% hộ gia đình Người có công có mức sống bằng và cao hơn mức sống trung bình dân cư trên địa bàn, không còn hộ gia đình người có công nào thuộc diện hộ nghèo.

Mở rộng tiêu chí an sinh

Cũng như tỉnh Lai Châu, các địa phương khác trên cả nước đã và đang nỗ lực thực hiện có hiệu quả chính sách đối với người có công với cách mạng và thân nhân người có công với cách mạng. Đặc biệt là việc triển khai chính sách hỗ trợ về nhà ở theo Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg, với mục tiêu hỗ trợ gia đình người có công bảo đảm tiêu chí an cư, từ đó phát triển kinh tế.

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, qua hai giai đoạn (2013 - 2017; 2017 - 2019), thực hiện Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg, cả nước đã hoàn thành hỗ trợ cho 327.991 hộ gia đình Người có công về nhà ở, trong đó có 155.773 hộ xây mới, 172.218 hộ sửa chữa. Đời sống của người có công với cách mạng sau khi hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở theo Quyết định 22/2013/QĐ-TTg đã được nâng cao hơn trước; nhà cửa khang trang, bền chắc, có diện tích sử dụng tối thiểu 30 m2, được bảo đảm về vệ sinh môi trường chắc chắn, tránh được tác động xấu của thời tiết...

Chính sách hỗ trợ gia đình người có công với cách mạng an cư vẫn cần tiếp tục được thực hiện trong thời gian tới. Theo thống kê sơ bộ từ 63 tỉnh thành trên cả nước thì hiện vẫn còn khoảng 46.000 hộ gia đình người có công cần được hỗ trợ cải thiện về nhà ở; trong đó có rất nhiều gia đình có người có công giúp đỡ cách mạng vốn trước đây không thuộc diện được hỗ trợ cải thiện về nhà ở.

Đồng thời, chính sách hỗ trợ về nhà ở cho người có công và thân nhân cần thiết được điều chỉnh. Bởi trên thực tế, không ít gia đình người có công không có điều kiện kinh tế, để cùng với kinh phí hỗ trợ của Nhà nước thực hiện xây dựng mới hoặc sửa chữa nhà ở.

Vướng mắc này đã được tháo gỡ trong Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi) được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV, chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2021. Theo đó, Pháp lệnh đã bổ sung chế độ hỗ trợ cải thiện nhà ở, chế độ điều dưỡng phục hồi sức cho người có công giúp đỡ cách mạng. Ngoài ra, chế độ đối với thân nhân của người có công giúp đỡ cách mạng cũng được bổ sung chế độ trợ cấp 1 lần khi người có công giúp đỡ cách mạng đang hưởng trợ cấp hằng tháng hoặc chết mà chưa hưởng chế độ ưu đãi tại khoản 1 Điều 40, chế độ mai táng phí khoản 2, Điều 40; bổ sung chế độ trợ cấp nuôi dưỡng hằng tháng tại khoản 2 Điều 39 cho thân nhân sống cô đơn.

Đồng thời, để bảo đảm nguồn lực thực hiện, Pháp lệnh Ưu đãi Người có công với cách mạng (sửa đổi) cũng đã quy định: Nhà nước có chính sách đẩy mạnh huy động các nguồn lực ngoài ngân sách nhà nước tham gia thực hiện các chính sách, chế độ ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân; tổ chức, cá nhân đóng góp các nguồn lực quy định tại khoản 1 Điều này không vì mục đích lợi nhuận được hưởng các chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật.