Chọn giống

Sắn dây thường được nhân giống bằng hom hoặc củ giống.

Sắn dây được trồng bằng thân cây nên chọn những dây bánh tẻ, độ dài dây sắn để trồng từ 0,5 – 1m (cứ cách 15 – 20cm có một mắt mầm là tốt nhất). Khi cắt dây bánh tẻ xong, lấy vôi đã tôi chấm vào 2 đầu vừa để giữ cho cây được tươi lâu và tránh nấm bệnh.

Sau đó, lấy dao cắt các cành mọc trên dây không làm dây xây xát, sẽ bị mất nước khô dây. Dây giống nên cuộn thành vòng tròn, đường kính 20 – 25cm.

Thời vụ

Cây sắn dây sinh trưởng và phát triển tốt nhất nếu được trồng lúc thời tiết mát mẻ, nên trồng vào cuối Đông hoặc đầu Xuân (khoảng từ tháng 12 đến tháng 3 âm lịch năm sau) là tốt nhất. Tuy nhiên, nếu thời tiết còn lạnh thì trồng muộn hơn.

Cách trồng sắn dây cho năng suất cao

Trước khi trồng, để năng suất thu hoạch sắn dây tốt, có nhiều củ to thì bà con nên sử dụng đất có nhiều mùn, có độ tơi xốp , nhiều dưỡng chất để giúp cây dễ dàng hấp thu và phát triển nhanh.

Bà con có thể dễ dàng tìm thấy các loại đất này ở các cửa hàng, nhà phân phối vật tư nông nghiệp. Tiến hành trộn thêm vôi bột, phân chuồng, vỏ trấu, xơ dừa, mùn vừa giúp vệ sinh đất trồng để loại bỏ sâu bọ, nấm bệnh lại giúp đất hấp thu thêm nhiều dưỡng chất hơn. Tránh sử dụng các loại đất ôi nhiễm, hoặc trồng cây ở gần khu vực này sẽ phát sinh ra nhiều loại nấm bệnh cho cây trồng.

Sau khi đã lựa chọn được đất trồng và bón lót xong, bà con cần đào sẵn các hốc để trồng sắn dây với kích thước khoảng 0,8 x 0,8m có độ sâu khoảng 0,5m và khoảng cách giữa mỗi hốc khoảng gần 2m.

Khoảng cách trồng thích hợp sẽ giúp cây trồng có nhiều không gian phát triển, góp phần tạo ra năng suất thu hoạch sắn dây tốt hơn.

Việc tiến hành lựa chọn, làm đất cần thực hiện trước từ 1 - 2 tuần khi bắt đầu tiến hành trồng cây non.

Để tiến hành trồng bà con cần lưu ý hai cách trồng sắn dây được sử dụng đó là: trồng trực tiếp từ củ giống và trồng theo phương pháp giâm hom.

Phương pháp giâm hom

Bà con lựa chọn đoạn cành sắn có khoảng 2 mắt mầm trở lên, cắm cành vào sâu trong bầu ươm, chậu ươm. Đặt bầu ở vị trí có ánh nắng mặt trời không quá gắt và tưới nước mỗi ngày 1 lần. Sau khoảng 1 tháng khi bộ phận rễ cây đã phát triển khỏe mạnh thì bạn di chuyển cây sang vị trí đất trồng dưới vườn đã chuẩn bị sắn để tiến hành các bước chăm sóc và bón phân.

Phương pháp trồng bằng củ giống

Bà con cần tìm mua củ giống to từ cây mẹ có năng suất tốt, gần như không bị sâu bệnh tại các cửa hàng, đại lý cây giống hay từ vụ thu hoạch của gia đình nào đó. Cắt củ thành các miếng có độ dài khoảng 6 - 7cm và chấm mặt cắt vào tro bếp hoặc ngâm trong các dung dịch giúp xua đuổi kiến, nhện, côn trùng cắn phá.. Hoặc cũng có thể cắt theo phương pháp cắt đôi củ và lấy nửa trên rồi chấm tro bếp vào bên mặt cắt kia.

Bước kế tiếp có thể trồng ươm trong bầu cho phần rễ phát triển trước hoặc trồng thẳng vào hố đất ngoài vườn. Lớp trên cùng phủ một lớp tro trấu, xơ dừa lên trên và tưới nước đều đặn mỗi ngày. Nếu thuận lợi cây sẽ phát triển rễ rất nhanh chóng sau đó.

Khi cây phát triển rễ và có độ cao khoảng 20cm thì có thể thiết kế giàn leo hoặc tận dụng các cây thân gỗ để cho cây leo theo.

Để tăng năng suất thu hoạch sắn dây, bà con cần lưu ý khi phần thân cây phát triển tới gần 1m nên cuốn dây lại rồi tiếp tục phủ thêm đất và mùn lên trên. Việc làm này sẽ giúp thu hoạch được 2 tầng củ sắn.

Bên cạnh đó, cần kết hợp vệ sinh làm vườn, loại bỏ hết cây cỏ dại nếu phát triển thấy chúng đang phát triển cạnh tranh đất trồng và không gian sinh trưởng của cây. Điều chỉnh lượng nước tưới sao phù hợp để tránh đất trồng bị khô hoặc quá ũng dẫn tới các bệnh thối gốc rễ làm cho khả năng kháng bệnh, kháng sâu bọ cắn phá của cây sắn bị yếu đi.

Bón phân cần được chia 03 lần bón

Bón lót: Đổ lớp mùn rơm rạ, lá cây hoai mục xuống đáy hố. Rắc một lớp đất bột dày 5 - 10 cm lên trên lớp mùn. Bón từ 25 - 30 kg phân chuồng/hố. Phủ một lớp đất dày 5 - 10cm lên trên lớp phân chuồng. Đặt cây giống và phủ đất mùn, rơm rạ hoặc lá cây hoai mục lên trên cùng (tránh lấp vào mầm cây).

Lần 1: Sau khi trồng khoảng 1 tháng thì dung urê pha loãng tưới bổ sung theo tỷ lệ 2 muỗng café urê/bình 8 lít.

Lần 2: Sau khi cây mọc 50 - 60 ngày 100 - 120 gram urê + 5 - 6 gram KCI/gốc.

Lần 3: Sau khi trồng khoảng 3 tháng thì bón 200 gram NPK 16-16-8 và

5 - 10 kg phân chuồng cho mỗi gốc.

Các phòng trừ sâu, bệnh hại thường gặp

Nhện đỏ ( Tetranychus urticae): loại nhện gây hại nghiêm trọng trên cây sắn, chúng sống ở cả hai mặt lá bánh tẻ đến lá trưởng thành, thường tập trung dọc hai bên gân chính của lá, di chuyển chậm chạp. Nhện gây hại làm lá sắn chuyển thành màu hung đỏ. Tại nơi chúng sống có thể có một lớp mạng nhện bao phủ được tạo bởi các sợi tơ ngắn và mảnh.

Cả nhện non và trưởng thành đều sống trên lá, cuống lá, dùng vòi hút dạng kim châm hút dịch cây làm cây sắn sinh trưởng kém, lá cây bị hại biến màu nâu lốm đốm đến màu tím đồng, trên mặt lá có nhiều bụi bẩn màu trắng xám. Điều kiện thời tiết nắng nóng nhện đỏ phát sinh gây hại nặng.

Để phòng trừ nhện đỏ cần trồng sắn mật độ hợp lý, bón phân cân đối để cho cây sắn sinh trưởng phát triển tốt, tăng cường tính đề kháng đối với nhện đỏ. Khi nhện đỏ gây hại với mật độ cao có thể dùng một trong các loại thuốc Ortus 5SC, Pegasus 500SC, Nissorun 5EC, Takare 2EC...phun trừ.

Bệnh Chổi rồng: Bệnh do Phytoplasma gây hại trên cây sắn.

- Hom giống bị nhiễm bệnh sau khi trồng lên mầm kém, lóng thân ngắn, lá ngắn và nhỏ. Chồi ngọn rụt ngắn lại, cây thấp, các mầm ngủ trên thân đều bật chồi. Sau cùng lá chuyển màu vàng, rụng hoặc chết khô.

Cây nhiễm bệnh sớm, nặng; mạch dẫn chuyển màu nâu và nâu đen, phần bấc trong cây chuyển màu nâu vàng các cây bị chết sớm.

Cây bị nhiễm nhẹ, nhiễm muộn mặc dù cây không bị chết nhưng đến thời kỳ thu hoạch ngọn cây bị chết khô. Các chồi mọc thành chùm dạng hình dù tại phần thân dưới đoạn bị chết, củ ít và nhỏ.

Để phòng trừ bệnh này tuyệt đối không sử dụng các hom giống lấy ở khu vực đã bị bệnh, không vận chuyển hom giống từ khu vực đã bị bệnh sang khu vực chưa có bệnh. Các hom giống sắn trước khi trồng nếu có điều kiện có thể sử dụng hơi nóng hoặc nước nóng 45-600C trong thời gian 40-60 phút sẽ làm mất hoạt tính của Phytoplasma.

Trong thời gian từ khi sắn mọc mầm đến thu hoạch cần tăng cường điều tra phát hiện, tiêu huỷ sớm các cây bị bệnh. Nếu phát hiện thấy rầy môi giới xuất hiện cần tiến hành phun trừ để hạn chế bệnh lây lan.

Bệnh nứt thân, xì mủ: Bệnh do vi khuẩn Xanthomonas axonopodis pv manihotis (Xam) gây ra.

Triệu chứng thường xuất hiện trên lá, thân cây. Vết bệnh trên lá là các đốm màu nâu đen có góc cạnh, sau lan dần ra thành những mảng lớn gây cháy lá. Vết bệnh trên thân ban đầu có màu nâu, lõm vào trong thân, gây hiện tượng chảy nhựa thân. Bệnh hại nặng làm cho toàn bộ cây bị héo rũ sau đó chết khô, củ nhỏ, hàm lượng tinh bột thấp.

Để phòng trừ cần vệ sinh đồng ruộng, tiêu diệt tàn dư cây bệnh của vụ trước. Loại bỏ các lá bị bệnh, cây bệnh, đem tiêu huỷ. Thời vụ trồng thích hợp. Bón phân cân đối, hợp lý, chú trọng bón Kali.

Khi bệnh xuất hiện có thể sử dụng một trong các loại thuốc trừ khuẩn: Champion 77WP, Xantocin 40WP... để phun trừ.

Bệnh thối gốc thối củ: Do nấm Phytophthora Spp gây ra.

Triệu chứng thường gặp là cây sắn bị héo chết bất thường, gốc và củ bị thối từng phần hoặc toàn bộ, làm giảm năng suất, chất lượng tinh bột.

Để phòng trừ thì các vườn sắn đã bị bệnh nặng nên luân canh với các cây họ hoà thảo 2-3 năm để làm giảm nguồn nấm bệnh trong đất. Sử dụng giống chống chịu bệnh, không lấy hom giống từ các ruộng bị bệnh để trồng. Cần chú ý thoát nước tốt cho vườn sắn trong mùa mưa. Bón phân cân đối, hợp lý.

Sử dụng các chế phẩm Trichoderma xử lý đất để hạn chế bệnh. Các loại thuốc hoá học hiệu quả không cao trong việc trừ bệnh.