Thời vụ trồng
Thời vụ trồng có ảnh hưởng rất lớn đến tỷ lệ sống và sinh trưởng của cây muồng đen. Cụ thể thời vụ trồng các miền như sau:
Miền Bắc: Vụ Xuân Hè: tháng 2 - 4. Vụ Hè Thu: tháng 7 - 8 - 9.
Miền Trung: Tháng 9 - 10.
Bà con nên trồng cây vào ngày râm mát hoặc mưa phùn, không trồng cây vào ngày nắng to, mưa to, gió lớn.
Môi trường sống phù hợp
Nhiệt độ không khí trung bình năm từ 24 - 27 độ C.
Lượng mưa trung bình năm từ 700 - 2.000 mm.
Độ ẩm không khí bình quân 70 - 80%.
Muồng đen là cây chịu hạn có thể sống được ở những vùng có mùa khô kéo dài 6 - 7 tháng/năm.
Chọn giống
Cây mẹ để lấy giống phải có tuổi từ 8 năm trở lên, thân tròn, thẳng, tán cân đối, không bị sâu bệnh và phân cành cao. Cây thường có chu kỳ sai quả 2 năm; thời gian thu hái vào cuối tháng 2 - 4, khi chín vỏ quả có màu nâu thẫm, hạt đen bóng, cứng. Quả thu về ủ 2 - 3 ngày cho chín đều, mỗi ngày xới đảo một lần. Khi quả chín đều đem phơi quả trong nắng nhẹ 3 - 4 ngày cho quả tách hạt ra, thu hạt hằng ngày, sau đó hong khô nơi mát 3 - 4 ngày; khi hạt khô cho vào chum vại bảo quản ở nhiệt độ thường.
Chuẩn bị đất
Muồng đen sống và sinh trưởng trên đất feralit phát triển trên phiến thạch, mica, sa thạch, đá vôi, đất bồi tụ trung tính hoặc hơi kiềm, thành phần cơ giới từ cát pha đến sét trung bình, thoát nước, độ dày tầng đất ≥ 50 cm, độ PH từ 4,5 - 6. Trồng ở những nơi đất còn tính chất đất rừng, đất rừng nghèo, đất sau nương rẫy hoặc trảng cỏ cây bụi có cây gỗ rải rác.
Cây muồng đen thích hợp trên nhiều dạng địa hình khác nhau, trong đó dạng địa hình tối ưu để cây muồng đen phát triển có độ dốc <250, độ cao đến 1.200m so với mực nước biển.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây muồng đen
Từ những hạt giống đã được lựa chọn, bà con có thể cho hạt vào nước sôi ngâm đến khi nước nguội, vớt ra rửa chua và ủ 2 ngày thì hạt nảy mầm, đem cấy vào bầu. Hoặc ngâm hạt trong nước ấm 48 - 72 giờ, rồi vớt ra ủ, sau 2 - 3 ngày hạt nảy mầm.
Sau khi hạt nảy mầm, cấy mầm vào bầu, mỗi bầu cấy một hạt. Tưới đủ ẩm trên luống bầu. Sau 3 tháng cây đạt chiều cao 25 - 30 cm thì đem trồng.
Bầu có kích thước 9 x 15 cm, thành phần ruột bầu gồm 80% đất mặt vườn + 20% phân chuồng hoai, những nơi gần rừng ruột bầu có thể là 99% đất dưới tán rừng + 1% supe lân.
Trong thời gian gieo ươm cần phải chăm sóc cây tích cực. Trong 3 tháng đầu phải đảm bảo cây đủ ẩm, 15 ngày làm cỏ phá váng và tưới nước phân chuồng hoai hoặc phân NPK pha loãng 0,1 - 0,2% (tưới 2,5 lít/m2), 2 ngày tưới 1 lần. Giai đoạn đầu cây con cần che bóng 25%.
Thời vụ gieo vào đầu mùa mưa, thời gian nuôi cây trong vườn 2 - 3 tháng. Khi cây con có chiều cao 20 - 25 cm, đem trồng ở vườn ươm, sau khoảng 20 - 25 tháng, khi cây cao trên 2m mới đem đi trồng.
Để tiến hành trồng cây, trước khi trồng 7 - 10 ngày cần đào hố với kích 40 x 40 x 40 cm.
Trường hợp đất được cày bừa thì hố đào được thực hiện cùng với quá trình trồng rừng. Bón phân NPK (15 - 15 - 15) từ 100 - 150 gram/hố hoặc phân hữu cơ sinh học từ 1,0 - 1,5 kg. Sau khi bón phân xong phủ một lớp đất mịn dày từ 2 - 3 cm.
Trước khi bỏ cây xuống hố phải xé túi bầu. Cho cây vào giữa hố, giữ cây thẳng đứng, dùng tay vun lớp đất mịn ở xung quanh vào gốc cây, vừa vun vừa nén chặt gốc, lấp đất cao hơn cổ rễ từ 2 - 3 cm, hố lấp hình mu rùa.
Sau khi trồng 7 - 10 ngày, những vị trí có cây con chết phải được trồng dặm ngay. Làm cỏ vun gốc 1 tháng sau khi trồng.
Hằng năm định kỳ 6 tháng làm cỏ, bón phân, vun gốc một lần, lượng phân bón là 150 - 200 gram NPK/lần bón. Bón phân trong 3 năm đầu. Sử dụng cơ giới để cày sạch cỏ giữa 2 hàng cây từ năm thứ nhất đến năm thứ 3, thực hiện 2 lần/năm.
Phòng trừ sâu bệnh cho cây muồng đen
Cây con ở giai đoạn vườn ươm phải được thường xuyên chăm sóc, làm sạch cỏ để tránh sâu, bệnh gây hại. Để ngăn ngừa nấm hại, dùng Booc đo nồng độ 1% phun đều lên trên mặt lá với liều lượng phun 1 lít/4 m2, 2 tuần/1 lần.
Khi phát hiện nấm bệnh thì tưới dung dịch Booc đo 1% hay COC 85 liều lượng 25 gram/1 - 2 bình 8 lít, phun sương đều trên mặt lá với liều lượng phun 1 lít/4 m2, 10 - 15 ngày phun 1 lần, liên tục 2 - 3 lần liền.
Nếu sâu ăn lá hoặc một số côn trùng khác có thể dùng Bassa 50ND pha 1/400 - 1/600 hoặc dùng Methyl parathion 0,1% để phun. Nên phun thuốc vào buổi chiều. Sau khi phun thuốc 2 - 3 giờ thì tưới lại bằng nước thông thường.
Thu hoạch
Sau 7 - 10 năm có thể tỉa thưa lấy củi. Sau 20 - 25 năm mới khai thác, lấy gỗ vì chỉ phần lõi của thân cây mới có giá trị.