Trên thực tế, các trường công lập được Nhà nước lo cho cơ sở hạ tầng, thiết bị, không phải đóng thuế... Học phí thu được được quyền chi tiêu tất cả, thậm chí không hoàn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, thiết bị... cho Nhà nước. Trong khi đó, các trường tư phải lo tất, từ cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, cho đến thuế... Vậy mà mức học phí mới ở nhiều trường công còn cao hơn cả trường tư.
Không ít những nỗi lo có cơ sở rằng, với mức học phí như vậy, liệu cánh cửa đại học có còn rộng mở cho học sinh nghèo? Đối với sinh viên (SV), nếu với mức học phí lên đến 70 triệu đồng/năm, mỗi SV sẽ phải mất ít nhất 8 - 10 triệu đồng/tháng để sống tối thiểu!
Trong khi đó, tín dụng SV hiện nay chưa theo kịp tốc độ tăng học phí. Theo Quyết định số 1656/QĐ-TTg năm 2019 về việc điều chỉnh mức cho vay đối với học sinh, SV, mức cho vay tối đa mới là 2,5 triệu đồng/tháng/SV. Với mức vay thấp, SV nghèo muốn học đại học chỉ có thể lựa chọn trường/chương trình đại trà, học phí thấp nhất, khó có thể tiếp cận trường/chương trình chất lượng cao, học phí cao.
Đặc biệt, sau dịch Covid-19, khi thu nhập của người dân còn nhiều khó khăn, thì việc tăng cao học phí một cách đột ngột lại càng gây áp lực lớn hơn đối với việc học của các em. Do vậy, các nhà trường cần phải giải trình được cần đầu tư vào đâu, chi phí cho những hoạt động như thế nào và nên tăng học phí theo lộ trình. Đừng để gánh nặng học phí trở thành rào cản đến với con đường tri thức của thế hệ trẻ.