Nỗ lực triển khai công tác xoá mù chữ

Tuyên Quang là tỉnh có điều kiện kinh tế, xã hội còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều giữa các vùng. Sau sáp nhập, Tuyên Quang trở thành vùng đất hội tụ đông đảo các DTTS  trong cả nước, với 46 dân tộc cùng sinh sống.

 Toàn tỉnh có quy mô dân số hơn 1,8 triệu người, trong đó gần 70% là đồng bào dân tộc thiểu số. Tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa vẫn còn những người dân chưa biết chữ.

Xác định xóa mù chữ là nhiệm vụ chính trị quan trọng, tỉnh Tuyên Quang đã huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị trong công tác tuyên truyền, vận động người dân chưa biết chữ ra lớp học. Tỉnh xác định, đây là nhiệm vụ lâu dài bền bỉ, xóa mù chữ không chỉ là nhiệm vụ của ngành giáo dục, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội.

Hằng năm UBND tỉnh Tuyên Quang luôn quan tâm chỉ đạo, xây dựng chỉ tiêu, kế hoạch xóa mù chữ, nhằm nâng cao dân trí cho đồng bào các dân tộc, góp phần thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ chính trị, xã hội của địa phương.

Từ cấp tỉnh, các sở, ngành liên quan đã chủ động tham mưu ban hành nhiều chương trình, kế hoạch hỗ trợ mở lớp dạy học cho người dân vùng khó khăn, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. 

Nguồn kinh phí mua sắm tài liệu, đồ dùng học tập; chế độ hỗ trợ cho giáo viên kiêm nhiệm đã tạo nền tảng quan trọng để các địa phương triển khai thuận lợi. Các lớp học xoá mù chữ trên địa bàn tỉnh được bố trí linh hoạt về thời gian, địa điểm, nội dung, phù hợp với trình độ và điều kiện sinh hoạt của người học. Đội ngũ giảng viên là giáo viên các trường tiểu học, THCS trên địa bàn - những người am hiểu ngôn ngữ và phong tục tập quán của đồng bào dân tộc thiểu số.

Điển hình là lớp học xóa mù chữ ở thôn Xín Cái, xã Nghĩa Thuận được mở với 38 học viên, 100% là đồng bào dân tộc Mông. Sau khi có kế hoạch mở lớp, cán bộ xã phối hợp với trưởng thôn và cán bộ, chiến sĩ Đồn biên phòng Nghĩa Thuận đi từng nhà vận động.

Khi hiểu được lợi ích của việc học chữ, bà con tham gia rất tích cực, cố gắng sắp xếp thời gian, công việc gia đình để đến lớp đều đặn. Các học viên học từ 20 giờ đến 21 giờ 30 phút các tối từ thứ Hai đến thứ Sáu. Lớp học được tổ chức vào buổi tối vì ban ngày bà con đi làm nương rẫy và các công việc khác của gia đình. Học viên rất hăng hái và tập trung trong quá trình học nên tiếp thu kiến thức khá.

Sùng Thị Lía, 21 tuổi, dân tộc Mông, học viên lớp học bộc bạch: “Không biết đọc, biết viết rất thiệt thòi lắm. Trước đây, em muốn viết tên mình, tên con mà cũng không biết viết, làm kinh tế không biết tính toán. Giờ được theo lớp học xóa mù chữ, em vui lắm. Tối nào em cũng đến lớp học đầy đủ, em rất mong muốn học được con chữ”.

Trong 9 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh Tuyên Quang sau hợp nhất đã mở được 70 lớp xóa mù chữ, thu hút khoảng 2.000 người tham gia. Các lớp học là sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành Giáo dục, Bộ đội Biên phòng, Hội Liên hiệp Phụ nữ và Tỉnh đoàn… Tuyên Quang, từ một tỉnh có tỷ lệ mù chữ cao sau năm 1945, đến nay đã đạt chuẩn xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học và trung học cơ sở; trên 98% trẻ em trong độ tuổi đến trường được đi học.

Hơn 1.200 mô hình học tập tại cộng đồng

Những năm qua, cấp uỷ, chính quyền các địa phương trong tỉnh đã ban hành nhiều chương trình, đề án cụ thể nhằm xây dựng xã hội học tập. Tuyên Quang hướng đến mục tiêu lâu dài là xây dựng xã hội học tập, nơi mọi người dân đều có cơ hội học tập suốt đời. Hội Khuyến học tỉnh đã triển khai nhiều chương trình, đề án quan trọng như: Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030”; Chương trình “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị giai đoạn 2021-2030”; Chương trình “Xây dựng mô hình Công dân học tập giai đoạn 2021-2030”. Đến nay, 100% xã, phường trong tỉnh đều có tổ chức khuyến học.

Các mô hình “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Đơn vị học tập”, “Cộng đồng học tập” ngày càng phát triển, góp phần hình thành môi trường học tập rộng khắp, khuyến khích mọi người dân chủ động học tập, rèn luyện, nâng cao kỹ năng.

 Tuyên Quang hiện có hơn 1.200 mô hình “Gia đình học tập, Dòng họ học tập, Cộng đồng học tập”. Các mô hình này hoạt động ngày càng hiệu quả, thu hút hàng chục nghìn lượt người dân tham gia các lớp học xóa mù chữ, bồi dưỡng kỹ năng sản xuất, tin học, ngoại ngữ.

Đây trở thành điểm đến quen thuộc của người dân mỗi khi muốn trau dồi kiến thức về nông nghiệp, pháp luật, kỹ năng sống hay chuyển đổi số. Nhiều địa phương đã đa dạng hóa hình thức học tập: mở lớp buổi tối, lớp “ghép” dành cho người lớn tuổi, lớp lưu động ngay tại thôn bản, phù hợp với điều kiện sinh hoạt và lao động của người dân.

Đồng chí Vũ Thị Bích Việt, Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh cho biết, trong thời gian tới, Hội Khuyến học tỉnh tiếp tục tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương nhằm ban hành các chương trình, kế hoạch về phát triển khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập một cách kịp thời, hiệu quả. Từ đó kêu gọi, huy động sự tham gia của toàn xã hội đối với công tác khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập.

Hội sẽ tiếp tục có giải pháp nhằm củng cố và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các Trung tâm Học tập cộng đồng, tạo môi trường học tập thuận lợi cho mọi người dân. Thông qua đó, lan tỏa trong phong trào khuyến học, khuyến tài và huy động toàn xã hội cùng tham gia xây dựng xã hội học tập, góp phần nâng cao dân trí thúc đẩy kinh tế, xã hội trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển.