Nậm Pì là một xã xa xôi, khó khăn của huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu. Đây là nơi cư trú chủ yếu của dân tộc Mảng với hơn 4.300 nhân khẩu. Dân tộc Mảng là một trong 14 DTTS rất ít người có dân số dưới 10.000 người với rất nhiều khó khăn đặc thù. Người Mảng có tập quán sinh sống trên những triền núi cao, bên những dòng suối. Người Mảng ở Nậm Vời cũng vậy. Tuy nhiên, tập quán sinh sống này tiềm ẩn nhiều nguy cơ nguy hiểm khi mùa mưa lũ đến. Hậu quả của mưa lũ không chỉ thiệt hại về của cải, vật chất, mà còn gây thiệt hại về cả con người.

Trước đây, bản Nậm Vời nằm giữa 2 khe suối, thường xuyên bị ảnh hưởng bởi mưa lũ, có nguy cơ sạt lở cao, giao thông đi lại khó khăn, khó giao lưu tiếp xúc với vùng lân cận. Nơi đây lại là vùng thiếu đất sản xuất, vấn đề môi trường sống chưa bảo đảm, công việc làm nông không ổn định, cái đói nghèo, lạc hậu đeo bám nhiều năm. Trong bản còn nhiều ngôi nhà cũ, lụp xụp hoặc một số nhà tạm.

Tuy nhiên, từ đầu năm 2023, bà con bản Nậm Vời đã có không gian sống mới an toàn, cách bản cũ khoảng 5km, bà con yên tâm an cư, lạc nghiệp. Hiện tại, 23 hộ dân với khoảng 120 nhân khẩu của bản đã được di dời theo Dự án sắp xếp dân cư và di chuyển dân của huyện Nậm Nhùn. Bản có 23 căn nhà khang trang, sạch sẽ được quy hoạch gọn gàng tại điểm tái định cư. Người dân được sống trong những ngôi nhà mới.

Để vận động bà con di chuyển đến nơi ở mới không hề dễ dàng. Vì người dân quen với nếp sống, tập quán cũ, trong những ngày nông nhàn, sống phụ thuộc vào nguồn nước và thực phẩm từ việc đánh bắt cá. Bên cạnh đó là tâm lý lo lắng không có điều kiện để làm nhà mới, đến vùng đất mới không quen canh tác, trồng trọt, chăn nuôi. Nắm bắt được khó khăn và tâm lý đó của người dân, Đảng uỷ và chính quyền địa phương đã chung tay tháo gỡ khó khăn. Người có uy tín trong bản cũng phát huy vai trò của mình để cả bản hoàn thiện dự án di dân của huyện.

Ông Nguyễn Đức Thuận, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Lai Châu cho biết: tỉnh Lai Châu đã phê duyệt danh sách Người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh Lai Châu (5 năm) giai đoạn 2023-2027 gồm tổng số 885 người, trong đó nữ chỉ có 20 người. Bà Lò Thị Lan là Người có uy tín nữ duy nhất của dân tộc Mảng.

Chị Lý Thị Hiền, Trưởng phòng Dân tộc huyện Nậm Nhùn cho biết: Ở bản người Mảng còn nhiều khó khăn, nhưng bà Lan được bà con tin tưởng nên đã thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Là Người có uy tín của bản Nậm Vời trong nhiều năm qua, bà Lò Thị Lan đã tuyên truyền các hộ gia đình của bản di chuyển về nơi ở mới. Đến nay, bản Nậm Vời đã chuyển cư về nơi ở mới, giúp bản đạt tiêu chí nhà ở dân cư trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững.

Chúng tôi gặp bà Lò Thị Lan khi bà đang đi tuyên truyền, vận động người dân thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Bà Lan năm nay đã 63 tuổi, dáng người nhỏ bé trong trang phục truyền thống của người Mảng, nhưng vẫn linh hoạt, khoẻ khoắn, giọng nói chắc chắn. Bà vận động, khuyến khích bà con ở bản mới yên tâm định cư, chăm chỉ lao động sản xuất, hướng tới xóa đói giảm nghèo, ổn định cuộc sống.

Trước kia, ở bản Nậm Vời cũ, người Mảng thường có thói quen uống nhiều rượu bia, ảnh hưởng sức khoẻ, chất lượng dân số, nhiều hủ tục lạc hậu còn tồn tại. Bà Lò Thị Lan nhìn thấy được những hạn chế của người dân bản mình nên thường xuyên tuyên truyền, vận động người dân thay đổi thói quen, tư duy, nếp nghĩ. “Bản thân tôi là một Người có uy tín được bà con bản làng tín nhiệm, tin tưởng nên tôi không ngại tuổi cao, không ngại mình là phụ nữ, vẫn luôn nêu cao tinh thần gương mẫu. Những điều tôi vận động bà con làm thì bản thân tôi, gia đình tôi đều chấp hành nghiêm chỉnh, xung phong đi trước để bà con thực hiện theo mình”, bà Lan chia sẻ.

Hiện tại, bản Nậm Vời đã thực hiện tốt các nội dung Phong trào xây dựng “Gia đình văn hoá”; “Bản văn hoá”; thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”; Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; xây dựng gương người tốt, việc tốt và Phong trào học tập, lao động, sáng tạo…

Mặc dù là phụ nữ người DTTS rất ít người, việc xây dựng bản làng còn rất nhiều khó khăn nhưng bà Lò Thị Lan đã góp phần vào hành trình đổi mới của bản Nậm Vời. Từ thành quả của các chương trình MTQG và Đề án “Phát triển kinh tế - xã hội vùng các dân tộc: Mảng, La Hủ, Cống, Cờ Lao”, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc Mảng ở Nậm Vời đã có nhiều khởi sắc.

Với những đóng góp của mình cho sự phát triển của đồng bào Mảng nói chung và bản Nậm Vời, xã Nậm Pì nói riêng, tháng 10 vừa qua, bà Lò Thị Lan đã được Ban Dân tộc tỉnh Lai Châu khen thưởng.