Sai phạm khi chuyển mục đích sử dụng đất
Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, vị trí nơi tuyến mương thủy lợi Pác Cần thuộc công trình đập dâng thủy luân Na Sầm bị gãy, đổ do sạt lở taluy nằm trên phần đất đã cấp cho bà Trần Thị Thuận và ông Vi Văn Duyên (trú tại huyện Văn Lãng, Lạng Sơn). Ngày 29 và 30/3/2022, UBND huyện Văn Lãng đã cho phép chuyển mục đích sử dụng từ đất rừng sản xuất sang đất ở tại đô thị đối với bà Thuận và ông Duyên.
Tại 2 thửa đất trên có tuyến mương thuỷ lợi thuộc hệ thống mương thuỷ lợi công trình đập thuỷ luân Na Sầm đi qua. Quá trình các hộ này san ủi, tạo mặt bằng, di chuyển đoạn mương đã làm gián đoạn cung cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Theo Báo cáo số 446/BC-UBND của UBND huyện Văn Lãng (báo cáo giải trình với HĐND huyện), việc giao đất, giao rừng năm 1997 (do Kiểm lâm chủ trì) và UBND huyện Văn Lãng cấp Giấy chứng nhận lần đầu năm 1999 (do Hội đồng cấp Giấy chứng nhận xã, Phòng Địa chính) thực hiện là chưa đảm bảo đúng theo hiện trạng.
Việc chuyển mục đích sử dụng đất khi đang có tuyến mương do Nhà nước quản lý trên diện tích chuyển mục đích sử dụng đất cho hộ gia đình khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép là chưa đúng theo các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai.
Ai cho phép hộ dân tự ý di chuyển mương thủy lợi gây hư hỏng?
Theo Báo cáo số 446 của UBND huyện Văn Lãng, ngày 9/5/2022 các hộ gia đình, cá nhân bà Trần Thị Thuận, ông Vi Văn Duyên gửi đơn xin cải tạo mặt bằng kèm theo Hợp đồng đổ thải số 16/HĐNT/ĐT đến UBND Thị trấn Na Sầm.
Ngày 20/5/2022 UBND Thị trấn Na Sầm ban hành Thông báo số 50/TB-UBND (về việc cải tạo, san lấp mặt bằng khu đất hộ gia đình ông Duyên và bà Thuận). Từ 10/12/2022 các hộ gia đình, cá nhân này tiến hành san gạt, hạ độ cao thửa đất. Đất thải được đổ tại công trình sân thể thao trung tâm huyện.
Việc thi công tuyến mương không đúng các quy định, dẫn đến ngày 31/1/2023 phần taluy xây dựng đoạn mương bị sạt lở kéo theo cả một đoạn mương dài khoảng 35m. Sau đó các hộ gia đình tiến hành thi công lại đoạn mương. Nhưng do phần taluy giật cấp để đặt đoạn mương đã bị sạt lở không thể xây dựng mương trên nền đất nên đã xây cầu máng.
Tuy nhiên, do đợt sạt lở trước đã tạo hàm ếch ở taluy phía trên đoạn mương nên đất đá trên taluy tiếp tục sạt lở xuống làm gẫy toàn bộ đoạn cầu máng. Các hộ gia đình lại xây dựng hoàn trả đoạn cầu máng bị gẫy hỏng bằng cầu máng mới.
Chưa dừng lại, đến ngày 27/3/2023 đất đá tiếp tục sạt lở làm hỏng đoạn cầu máng, các hộ gia đình lại tiếp tục xây dựng hoàn thành dẫn nước lưu thông. Đến ngày 24/6 vừa qua, do mưa lớn đất đá tiếp tục sạt lở làm hư hỏng một phần đoạn cầu máng, đến nay chưa khắc phục.
UBND huyện Văn Lãng chỉ rõ, việc 2 hộ gia đình tự ý di chuyển đoạn mương dài khoảng 102m khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép là vi phạm về quy định quản lý và bảo vệ công trình thủy lợi.
Chuyển cơ quan Công an điều tra
Liên quan đến sai phạm trong quản lý đất đai và công trình thủy lợi ở Thị trấn Na Sầm, huyện Văn Lãng. Ban Thường vụ Huyện ủy Văn Lãng đã có Kết luận số 1390/KL-HU, trong đó nêu rõ: Việc cấp GCN QSDĐ, chuyển mục đích sử dụng đất, quản lý, bảo vệ công trình thủy lợi thuộc đập dâng thủy luân Na Sầm có nhiều tình tiết phức tạp, liên quan vi phạm Luật Đất đai, Luật Thủy lợi và một số Nghị định, Thông tư của Trung ương cần được xác minh, làm rõ, xử lý nghiêm các sai phạm.
Ông Nguyễn Văn Trường – Bí thư Huyện ủy Văn Lãng kết luận như sau: “Chuyển vụ việc sang Cơ quan điều tra CA huyện xác minh, làm rõ, xem xét tính chất, mức độ xử lý sai phạm theo đúng quy định của pháp luật”.