Chị Vi Thị H, bản Na Cày, xã Tiền Phong chia sẻ, chồng chị trước đây làm phu gỗ ở khu vực xã biên giới Thông Thụ, huyện Quế Phong và bị nghiện ma túy. Thời gian đầu, chị cứ nghĩ nghiện ma túy đi cai là được. Thế nhưng, chồng chị chẳng những không cai được nghiện mà còn bị nhiễm HIV và qua đời. Điều may mắn cho chị H và các con là không ai bị lây nhiễm.

Bố mất vì bị HIV em Vi Văn T ở bản Nà Cày sống cùng mẹ trong hoàn cảnh rất khó khăn.

Không may mắn như chị H, chị Vi Thị B ở bản Tạng đã phát hiện mình cùng 2 người con trai dương tính với HIV sau khi chồng chị qua đời. Chị Vi Thị B cho biết: “Lúc đó tôi chỉ biết khóc thôi, khóc nhiều ngày liền, buồn quá mà không muốn ăn uống gì. May mà ông bà, người thân, bà con dân bản động viên mới sống được đến ngày hôm nay. Mặc dù bị nhiễm HIV, nhưng bà con bản làng không ai xa lánh luôn động viên chia sẻ cùng mẹ con nên cũng được an ủi phần nào. Thời gian này cứ hàng tháng tôi phải bắt xe xuống TP. Vinh để lấy thuốc cho các cháu, xa lắm nhưng phải đi thôi...”.

Chị Vi thị B ở bản Tạng, xã Tiền Phong cùng 2 đứa con sinh dôi bị nhiễm HIV.

Điều đáng trăn trở là ở xã Tiền Phong có nhiều hộ gia đình có con nhiễm H đã phải bán cả nhà và đất để tìm cách cứu chữa. Thế nhưng tiền thì mất, bệnh không khỏi nên cuộc sống của họ chỉ mong vào sự hỗ trợ của cộng đồng xã hội.

Chị Lương Thị Kiều, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Tiền Phong cho biết: Hiện nay, trên địa bàn xã Tiền Phong có 412 người bị nhiễm HIV. Đây là chưa kể đến những người đã chết vì HIV và những người đi làm ăn xa chính quyền không giám sát được. Hầu hết trong 25 bản trên địa bàn đều có người bị nhiễm HIV.

Còn đó nỗi lo

Ông Võ Khánh Toàn, Chủ tịch UBND xã Tiền Phong cho biết: Tiền Phong là xã khó khăn của huyện miền núi Quế phong, có 25 thôn bản với hơn 11.000 nhân khẩu, hơn 80% dân số là đồng bào người Thái và Khơ-mú. Trước đây, lợi dụng trình độ dân trí còn hạn chế nhiều đối tượng xấu đã đưa ma túy thâm nhập các bản làng. Lúc đầu chỉ là vận chuyển thuê, sau dần một số người sa vào con đường nghiện ngập…

Tình hình an ninh trật tự bản làng có những thời điểm rất phức tạp. Ma túy đã làm cho nhiều gia đình tan nát. Đã có hàng trăm người bị nhiễm HIV. Theo ông Toàn, nguyên nhân có nhiều người nhiễm HIV trên địa bàn là do người dân không ý thức được việc sử dụng chung kim tiêm trong sử dụng ma túy nên tốc độ lây lan bệnh nhanh. Mặc dù chính quyền và các ngành chức năng đã nỗ lực tuyên truyền, nhưng vì nhiều yếu tố trong đó có cả yếu tố chủ quan, nghĩ đơn giản của đồng bào.

Cùng chung quan điểm với ông Toàn, bác sĩ Lang Văn Thái, Giám đốc Trung tâm y tế huyện Quế Phong cho biết: Có đến hơn 80% số người nhiễm HIV là do dùng chung bơm kim tiêm trong quá trình tiêm chích ma túy. Tiếp theo là lây lan qua đường tình dục, trong đó chủ yếu là lây từ chồng sang vợ. Sau đó mới đến lây từ mẹ sang con... Hiện tại chúng tôi cũng đang tích cực phối hợp cùng các cơ quan chức năng trong quá trình vận động, phát hiện và điều trị HIV, đồng thời tuyên truyền bà con về cách phòng ngừa lây nhiễm..

Điều đáng quan ngại là, hiện nay không chỉ ở xã Tiền Phong mà các xã trên địa bàn huyện Quế Phong có tỷ lệ người nhiễm HIV cao nhất nhì của tỉnh Nghệ An. Theo ông Mạc Văn Lâm, Trưởng phòng khám OPC (chuyên khám và điều trị cho người nhiễm HIV) huyện Quế Phong, từ năm 2016 đến nay đã có 1.123 trường hợp người nhiễm HIV tại địa bàn huyện được phát hiện và điều trị. Riêng xã Tiền Phong có 412 người. Hiện tại có 987 trường hợp đang điều trị ở phòng khám. Và trên thực tế số người nhiễm HIV được ghi nhận từ trước đến nay sẽ còn cao hơn so với số liệu thống kê được.

Thiết nghĩ, số người bị nhiễm HIV ở xã Tiền Phong nói riêng và trên địa bàn huyện Quế Phong là thực trạng đáng báo động. Vì vậy, chính quyền và các ngành liên quan cần đặc biệt quan tâm, có những giải pháp nhằm ngăn chặn tệ nạn ma túy, kìm hãm, hạn chế sự lây lan của căn bệnh thế kỷ này để cuộc sống người dân và xã hội được an toàn, lành mạnh hơn…

MINH THỨ