Qua thống kê, hiện nay, lao động là người dân tộc thiểu số tại các công ty, đơn vị khai thác thuộc Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam giao động từ 300 - 600 người. Số lượng lao động này chiếm trung bình 20% tổng số lao động tại các công ty và hơn 30% lao động làm trong lĩnh vực khai thác. Chính sự góp sức không nhỏ của lực lượng lao động là người dân tộc thiểu số trong lao động, sản xuất, kinh doanh của các công ty, nên những ngày lễ, ngày hội văn hoá các dân tộc của họ luôn được lãnh đạo Công ty quan tâm.
Bà Nguyễn Thị Hạnh, Phòng Tổ chức nhân sự, Công ty Than Khe Chàm nhớ lại: “Mỗi dịp thi văn nghệ, tôi luôn ấn tượng với những bài hát tiếng Mông của anh em công nhân người dân tộc Mông. Có những cuộc thi văn nghệ, những điệu múa, bài hát dân tộc đã đạt giải cao trong Công ty. Đồng bào mặc trang phục truyền thống, biểu diễn rất tự tin. Đặc biệt, họ luôn có sự gắn kết chặt chẽ với nhau trong công việc và đời sống”.
Không chỉ bài ca, tiếng hát trong các hoạt động văn nghệ, mà các hoạt động thể dục, thể thao dân tộc như: đua cà kheo, kéo co, đẩy gậy… cũng được các đơn vị tổ chức nhằm nâng cao tinh thần rèn luyện sức khoẻ, thắt chặt tình cảm đồng chí, đồng nghiệp trong đơn vị. Đồng thời, đối với những ngày lễ truyền thống của từng dân tộc, các công ty quan tâm, bố trí lịch làm việc hợp lý để các lao động có điều kiện về nghỉ lễ đúng ngày.
Anh Vàng A Phìa, dân tộc Mông, Công ty Than Hạ Long cho biết: “Khi đến Tết Mông, người Mông chúng tôi thường sẽ nghỉ 15 ngày mới xuống đi làm lại. Trước khi nghỉ, chúng tôi đều báo cáo lãnh đạo Công ty, phía Công ty sẽ bố trí cho nghỉ phép, nghỉ bù. Nếu đi đoàn đông, cùng một địa phương còn có xe Công ty trở về. Chúng tôi cảm thất rất được quan tâm và luôn muốn làm việc gắn bó với Công ty”.
Có thể thấy, việc nâng cao đời sống văn hoá, tinh thần tại các công ty, doanh nghiệp trong ngành khai thác than là điều rất quan trọng và đang được quan tâm đúng mức. Đối với những lao động người dân tộc thiểu sống xa quê, việc tạo điều kiện cho họ giữ gìn văn hoá dân tộc thông qua nhiều hình thức không chỉ giúp người lao động gắn kết làm việc lâu dài với công ty, mà còn tạo nên sự đa dạng và đặc sắc trong đời sống văn hoá tinh thần ở vùng mỏ...