Tây Giang là huyện miền núi biên giới Việt - Lào thuộc tỉnh Quảng Nam. Trước đây, cuộc sống của đồng bào Cơ Tu rất khó khăn, thu nhập chủ yếu dựa vào rừng. Vài năm trở lại đây, được sự quan tâm của các cấp chính quyền, địa phương, nhiều hộ nông dân đã đầu tư phát triển các mô hình kinh tế, đặc biệt là mô hình kinh tế tập thể, HTX, vươn lên thoát nghèo bền vững. HTX Nông nghiệp sinh thái Rừng Xanh Rau Sạch của cô gái Cơ Tu đã mang đến nhiều điểm sáng, nâng cao giá trị nông sản vùng biên giới và tạo thu nhập tốt cho người dân địa phương.

Chị Coor Thị Nghệ (33 tuổi, thôn Ating, xã Gari, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam) là điển hình cho mô hình khởi nghiệp từ nông sản địa phương. Từ năm 2015, chị Nghệ đã thu mua nông sản của bà con vùng biên giới Gari và các vùng lân cận, sau đó mang xuống đồng bằng bán lại cho các cơ sở chế biến, các chợ và người tiêu dùng. Nhận thấy tiềm năng từ nông sản sạch của đồng bào dân tộc Cơ Tu chất lượng rất tốt, thị trường ưa chuộng, năm 2021, chị Nghệ xin phép thành lập HTX và được sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương. HTX Nông nghiệp sinh thái Rừng Xanh Rau Sạch ra đời.

HTX Nông nghiệp sinh thái Rừng Xanh Rau Sạch do Coor Thị Nghệ khởi xướng thành lập đã thu hút được 21 chị em thôn Ating và vùng lân cận cùng tham gia. Bà con duy trì cách trồng truyền thống lâu nay để đảm bảo rau củ luôn sạch, nghĩa là không phân bón, thuốc trừ sâu. HTX đã đón nhiều đoàn cán bộ, các doanh nghiệp chuyên thực phẩm sạch lên thăm cách trồng trọt, chăm sóc, thu hoạch của bà con. Thời gian đầu, HTX tham gia nhiều hội chợ chủ yếu để quảng bá sản phẩm, có lúc thu không đủ chi nhưng mục đích giới thiệu các mặt hàng cùng văn hóa ẩm thực của đồng bào Cơ Tu vùng biên để có những bước phát triển lâu dài về sau.

Thông thường, HTX thu mua và phân phối khoảng 40-50 mặt hàng nông lâm đặc sản vùng cao. Trong đó, tiêu rừng tươi 80.000 đồng/kg; tiêu rừng khô 200.000 đồng/kg, ớt xiêm giá 80.000 đồng, dứa mật, dưa rẫy đồng giá 20.000 đồng/kg, các loại đậu 35.000 đồng/kg, ruột riềng 100.000 đồng/kg... Khi thời tiết không có nắng, HTX dùng máy sấy (đầu tư 300 triệu đồng) sấy khô các loại nông sản như: Măng rừng, táo mèo, chuối rừng, ớt, thịt bò, thịt heo… nên chất lượng sản phẩm tốt hơn. Với những sản phẩm và giá bán ổn định như vậy, các thành viên trong HTX cũng có thu nhập từ 7-10 triệu đồng/tháng. 

Ngoài có nguồn thu nhập ổn định, người dân nơi đây cũng đã dần quen với sản xuất nông nghiệp hàng hóa, biết mở rộng diện tích giống cây trồng phù hợp thị hiếu của người tiêu dùng. HTX đã vay ngân hàng 600 triệu đồng để đầu tư hệ thống máy sấy nông sản, trồng 2ha cam bản địa, 1ha táo mèo, 1ha bưởi da xanh. Ngoài ra, HTX còn mở một quầy hàng bán nông sản, thổ cẩm vùng cao tại TP Đà Nẵng. Đó là những mặt hàng của bà con dân tộc Cơ Tu, thực phẩm đặc sắc như thịt trâu gác bếp, thịt heo xông khói, bắp nếp, dứa mật…

Ông Hồ Đắc Vinh, Phó Phòng Nông nghiệp huyện Tây Giang cho biết, chị Cor Thị Nghệ đang đi đúng hướng, vì vừa giúp bà con tiêu thụ nông sản, vừa đánh trúng nhu cầu thực phẩm sạch của thị trường. Chị Nghệ còn kết nối với một số HTX, doanh nghiệp ở Đà Nẵng đưa rau củ vùng cao xuống phố. Huyện đang nghiên cứu để hỗ trợ cho HTX về nhãn hàng, quảng bá sản phẩm. Đây là mô hình HTX tiêu thụ nông sản vùng cao của đồng bào Cơ Tu miền núi huyện Tây Giang, mở ra một hướng mới cho đồng bào Cơ Tu ở các huyện miền núi Quảng Nam có cơ hội: Tiêu thụ sản phẩm sạch, an toàn, phát triển kinh tế, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào DTTS vùng cao.

Được biết, HTX Rừng Xanh Rau Sạch đang trồng 2 ha cam bản địa, 1 ha táo mèo cùng rất nhiều rau củ quả khác trên những quả đồi, nương rẫy. Sắp tới đây, HTX sẽ trồng thêm dứa mật, mía, chuối… những mặt hàng được người dân miền xuôi ưa chuộng. Bà con từ đây đã có sinh kế, có thu nhập, có động lực để lao động. Bên cạnh đó, HTX Nông nghiệp sinh thái Rừng Xanh Rau Sạch luôn hưởng ứng và thường xuyên tham gia các Phiên chợ hàng Việt, Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, các chương trình khởi nghiệp diễn ra tại Quảng Nam và TP. Đà Nẵng, góp phần chung tay xây dựng nông thôn mới. "Thời gian qua, chúng tôi tham gia nhiều hội chợ, ban đầu chủ yếu là quảng bá sản phẩm, lấy thu bù chi, nhiều lúc thâm chi hay hòa vốn, nhưng cái được nhất là giới thiệu các mặt hàng cùng văn hóa ẩm thực của đồng bào Cơ Tu vùng biên giới!”, chị Nghệ chia sẻ.

Đến nay sau gần 2 năm vận hành, HTX Rừng Xanh Rau Sạch vẫn đang từng bước hoàn thiện các quy trình để mang đến các loại sản phẩm sạch, an toàn, góp phần phát triển kinh tế cho người dân ở miền núi. Theo kế hoạch, trong thời gian tới, HTX Rừng Xanh Rau Sạch tiếp tục có mặt tại các hội chợ, triển lãm ở TP. Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam, đó sẽ là những cơ hội quý giá để chị Nghệ và HTX của chị có thêm cơ hội tiếp xúc với thị trường rộng lớn nhằm đưa hàng hóa, nông sản sạch của đồng bào miền núi đến với miền xuôi và người tiêu dùng gần xa.