Ngày 5/8, tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ Tư pháp đã tổ chức tọa đàm với chủ đề “Hoàn thiện về thể chế, đánh giá cấp xã đạt tiêu chuẩn tiếp cận pháp luật và đề xuất tiêu chí tiếp cận pháp luật trong Bộ Tiêu chí quốc gia về nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2026 - 2030”.  Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc chủ trì buổi tọa đàm. 

Với sự tham gia của đại diện các sở tư pháp từ nhiều tỉnh, thành phía Nam, Tọa đàm tập trung tham vấn ý kiến để hoàn thiện dự thảo Thông tư của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, hướng dẫn thi hành Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định về xã, phường, đặc khu đạt chuẩn tiếp cận pháp luật.

Những thành tựu và khó khăn trong việc tiếp cận pháp luật

Theo Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, tỷ lệ các đơn vị cấp xã được công nhận đạt chuẩn tiếp cận pháp luật đã tăng từ 93,8% vào năm 2021 lên 96,9% vào năm 2024. Cùng với đó, công tác hòa giải ở cơ sở cũng đạt hiệu quả cao, với tỷ lệ hòa giải thành công tăng từ 80,5% vào năm 2021 lên 86% vào năm 2024.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc nhận định, các kết quả này, đã góp phần xây dựng một môi trường pháp lý lành mạnh cho người dân, nâng cao hiệu quả xây dựng NTM và thúc đẩy trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong việc bảo đảm quyền con người và quyền công dân.

Tuy nhiên, Bộ Tư pháp cũng chỉ ra những khó khăn còn tồn tại, như: Một số địa phương chưa chú trọng giải pháp khắc phục để đạt chuẩn, dẫn đến việc đánh giá tiêu chí tiếp cận pháp luật còn mang tính hình thức; đội ngũ nhân lực ở cấp xã còn hạn chế về chuyên môn, gây lúng túng trong công tác tham mưu và triển khai thực tế...

Đề xuất và kiến nghị hoàn thiện thể chế

Tại Tọa đàm, nhiều đại biểu đã đưa ra các ý kiến tâm huyết để hoàn thiện dự thảo Thông tư. Một số ý kiến cho rằng, các chỉ tiêu 100% là quá cao và khó thực hiện, đề xuất giảm tỷ lệ phần trăm để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cơ sở và người dân. Đại diện các địa phương cũng đề nghị kéo dài thời gian tiếp cận và góp ý của ngành Tư pháp, đặc biệt trong bối cảnh các đơn vị hành chính cấp xã vừa sáp nhập.

Đại diện Sở Tư pháp Cà Mau nhấn mạnh  tiêu chí “tiếp cận pháp luật” ngày càng đòi hỏi yêu cầu cao hơn về chất lượng và hiệu quả của công tác phổ biến pháp luật, hòa giải cơ sở và trợ giúp pháp lý. 

Trong khi đó, đại diện tỉnh Tây Ninh đề xuất, cần gắn kết chặt chẽ việc xây dựng và thi hành pháp luật tại địa phương để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của chính quyền cấp xã. 

Sở Tư pháp Đồng Nai đề nghị, tăng cường công tác phối hợp liên ngành, rà soát và phân công trách nhiệm cụ thể cho từng cấp, từng ngành.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc đánh giá cao các ý kiến đóng góp từ cơ sở, cho rằng các ý kiến rất sâu sắc và cung cấp thông tin quý báu từ thực tiễn để hoàn thiện Thông tư một cách phù hợp nhất. Ông mong muốn, việc góp ý này sẽ giúp các quy định trở nên khả thi hơn, đồng thời kêu gọi các địa phương mạnh dạn chỉ ra những khó khăn chưa thể khắc phục.

Cuối buổi Tọa đàm, Thứ trưởng đã giao Cục Pháp chế phối hợp, nghiên cứu để sớm ban hành Thông tư hướng dẫn. Việc hoàn thiện dự thảo nhằm nâng cao hiệu quả công tác phổ biến pháp luật đến cấp cơ sở, từ đó nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của người dân, góp phần xây dựng đời sống phong phú và chất lượng hơn.