Dấu ấn lịch sử từ “thế trận lòng dân”

Trong những năm tháng chiến tranh, đặc biệt từ 1965 – 1975, buôn Đắk Tuôr trở thành căn cứ của Tỉnh ủy Đắk Lắk, nơi tập trung nhiều ban, ngành của tỉnh, đồng thời là trung tâm hoạch định chiến lược, chỉ đạo phong trào cách mạng toàn tỉnh. Tháng 7/1966, tại chính mảnh đất này, Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk lần thứ III đã diễn ra, đưa ra nhiều quyết sách mang tính lịch sử.

Suốt thời gian kháng chiến trường kỳ, đồng bào Mnông ở buôn Đắk Tuôr cùng với núi rừng Chư Yang Sin trở thành lá chắn vững chắc che chở cách mạng. Bà con vừa sản xuất, vừa vận chuyển lương thực, thuốc men, làm nhiệm vụ giao liên, cảnh giới… Những cánh rẫy, con suối, góc rừng trở thành “bức tường thành” bảo vệ cán bộ, tạo nên thế trận lòng dân bền chặt.

Già Y Nguôm Byă, nhớ lại: “Dù hiểm nguy rình rập, bà con vẫn một lòng theo Đảng, nuôi giấu cán bộ, tiếp tế cho cách mạng. Không ít con em buôn làng đã hy sinh. Tiêu biểu như anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Y Ơn Niê. Địch tổ chức càn quét, bao vây buôn làng, khi đó ông Y Ơn đang là Xã đội trưởng chỉ huy Đội du kích buôn Đắk Tuôr, ông đã một mình cắt đường rừng đi trinh sát nắm tình hình và bị quân địch bắt. 

Quân địch tra tấn khủng khiếp, rồi dùng mọi cách dụ dỗ, mua chuộc nhưng ông không khuất phục. Vào một ngày tháng 10/1962, quân địch hành quyết ông trước mặt Nhân dân trong buôn. Sự hy sinh của ông Y Ơn đã thổi bùng ngọn lửa căm thù, thôi thúc đồng bào tiếp tục vùng lên chiến đấu.”

Theo tài liệu lịch sử, Đắk Tuôr là một mắt xích quan trọng trong hệ thống căn cứ cách mạng tỉnh Đắk Lắk, góp phần quan trọng vào thắng lợi Buôn Ma Thuột năm 1975 – chiến dịch mở màn cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân, tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Hồi sinh trên vùng đất lửa

Ngày đất nước thống nhất, buôn Đắk Tuôr chỉ còn lác đác vài mái nhà đơn sơ, đời sống bà con nghèo đói, cơ sở vật chất gần như bị tàn phá hoàn toàn. Nhưng với tinh thần kiên cường, đồng bào nơi đây đoàn kết dựng lại buôn làng, quyết tâm hàn gắn vết thương chiến tranh.

Nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước cùng nỗ lực của chính người dân, Đắk Tuôr từng bước khởi sắc. Những thửa ruộng, nương cà phê, đồi dứa nối dài tít tắp. Đường bê tông, đường nhựa len lỏi vào buôn, những ngôi nhà kiên cố mọc lên san sát.

Ông Y Thu Niê, Trưởng buôn Đắk Tuôr, chia sẻ: “Trước đây, bà con chỉ ở nhà tranh vách nứa, làm nương rẫy nhỏ lẻ, đời sống rất khó khăn. Nhờ chính sách của Nhà nước, được đầu tư thủy lợi, hỗ trợ vốn vay ưu đãi, bà con chuyển sang trồng cà phê, chăn nuôi… Kinh tế dần ổn định, nhiều hộ không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên khá giả. Đặc biệt, mấy năm nay nông sản được giá, bà con càng thêm phấn khởi.”.

Buôn hiện có hơn 170 hộ, gần 850 nhân khẩu, hầu hết là đồng bào Mnông. Tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, từ 60% năm 2023 nay còn 40%. Người dân chủ động áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, từng bước thay đổi tập quán canh tác cũ.

Ông Nguyễn Minh Nghiệp, Phó Chủ tịch UBND xã Cư Pui, cho biết: “Đắk Tuôr là buôn căn cứ gắn với Di tích lịch sử quốc gia Khu căn cứ kháng chiến tỉnh Đắk Lắk (1965 – 1975). Dù vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng so với trước, đời sống người dân đã thay đổi rõ rệt. Hạ tầng giao thông được đầu tư, buôn có nhà sinh hoạt cộng đồng khang trang, sân bóng phục vụ bà con. Cả vật chất lẫn tinh thần đều được cải thiện, từng bước nâng cao.”

Đắk Tuôr – dấu ấn hào hùng trong lịch sử chống Mỹ cứu nước, đồng thời là minh chứng sống động cho sự hồi sinh mạnh mẽ của một vùng đất anh hùng. Từ tro tàn chiến tranh, buôn Đắk Tuôr đã hồi sinh, trở thành niềm tự hào của đồng bào các dân tộc tỉnh Đắk Lắk hôm nay.