Chuyển từ “làm nông” sang “làm kinh tế nông nghiệp”

UBND tỉnh Hà Tĩnh vừa ban hành quyết định phê duyệt Chương trình Khuyến nông tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2026-2030. Chương trình đặt mục tiêu nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động khuyến nông theo tư duy kinh tế nông nghiệp gắn với nhu cầu thị trường; thúc đẩy tổ chức sản xuất hàng hóa quy mô lớn, liên kết theo chuỗi giá trị dựa trên khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Khác với cách làm truyền thống chủ yếu tập trung chuyển giao kỹ thuật, công tác khuyến nông tại Hà Tĩnh đang được đổi mới theo hướng lấy hiệu quả kinh tế và nhu cầu thị trường làm trung tâm. Theo đó, các chương trình, mô hình khuyến nông không chỉ hướng dẫn nông dân “sản xuất như thế nào” mà còn giúp trả lời câu hỏi “sản xuất để bán cho ai, bán như thế nào và giá trị mang lại ra sao”.

Cách tiếp cận này giúp nông dân từng bước thay đổi tư duy, chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún sang tổ chức sản xuất hàng hóa, có kế hoạch, có liên kết và có đầu ra ổn định.

Tại Hà Tĩnh, hoạt động khuyến nông được lồng ghép chặt chẽ với tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng phát triển sản phẩm chủ lực, lợi thế của từng vùng. Các mô hình khuyến nông tập trung vào cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, phù hợp điều kiện sinh thái, gắn với xây dựng vùng nguyên liệu và liên kết tiêu thụ.

Thông qua các mô hình trình diễn, tập huấn tại chỗ và tư vấn trực tiếp, khuyến nông đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đồng thời giảm chi phí sản xuất cho nông dân.

Một điểm nhấn trong đổi mới công tác khuyến nông ở Hà Tĩnh là đẩy mạnh liên kết sản xuất - tiêu thụ theo chuỗi giá trị. Các hoạt động khuyến nông được triển khai gắn với hợp tác xã, tổ hợp tác và doanh nghiệp, hỗ trợ nông dân tham gia chuỗi từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm.

Thông qua sự đồng hành của khuyến nông, nhiều mô hình đã hình thành liên kết ổn định, giúp nông dân yên tâm sản xuất, hạn chế rủi ro về thị trường, từng bước nâng cao thu nhập và tính bền vững của sản xuất nông nghiệp.

Nâng cao năng lực cho nông dân và khuyến nông cơ sở

Đổi mới theo tư duy kinh tế nông nghiệp đòi hỏi đội ngũ khuyến nông và nông dân không chỉ giỏi kỹ thuật mà còn hiểu thị trường, quản trị sản xuất và kinh tế hợp tác. Vì vậy, Hà Tĩnh chú trọng nâng cao chất lượng đào tạo, tập huấn theo hướng thực chất, sát nhu cầu.

Nội dung đào tạo tập trung vào kỹ năng tổ chức sản xuất, liên kết chuỗi, tiêu chuẩn chất lượng, truy xuất nguồn gốc, từng bước tiếp cận chuyển đổi số trong nông nghiệp. Qua đó, nông dân không còn là người sản xuất đơn thuần mà trở thành chủ thể kinh tế trong chuỗi giá trị nông sản.

Công tác khuyến nông tại Hà Tĩnh cũng được định hướng gắn với nông nghiệp sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu. Các mô hình khuyến nông khuyến khích sử dụng vật tư nông nghiệp hợp lý, giảm phân bón hóa học, tăng cường phân hữu cơ, bảo vệ tài nguyên đất và môi trường sinh thái.

Việc lồng ghép mục tiêu kinh tế với mục tiêu môi trường giúp nông nghiệp Hà Tĩnh phát triển theo hướng bền vững, lâu dài, phù hợp với xu thế chung của cả nước.

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác khuyến nông theo tư duy kinh tế nông nghiệp tại Hà Tĩnh vẫn còn những khó khăn như nguồn lực đầu tư hạn chế, đội ngũ khuyến nông cơ sở còn kiêm nhiệm, kỹ năng tư vấn thị trường chưa đồng đều. Đây là những vấn đề cần tiếp tục được quan tâm tháo gỡ trong thời gian tới.

Theo các chuyên gia, để nâng cao chất lượng khuyến nông, cần tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, tăng cường hợp tác công – tư, huy động doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi liên kết, đồng thời hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ khuyến nông phù hợp với thực tiễn.

Có thể khẳng định, đổi mới công tác khuyến nông theo tư duy kinh tế nông nghiệp đang mở ra hướng đi đúng đắn cho nông nghiệp Hà Tĩnh. Khi khuyến nông thực sự trở thành cầu nối giữa nhà nước - doanh nghiệp - nông dân, không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất mà còn góp phần xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh.