Chương trình MTQG 1719 là một chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã triển khai tổng thể các giải pháp triển khai thực hiện với sự đa dạng về nội dung, hình thức triển khai thực hiện.

Thực hiện cơ chế phân cấp, phân quyền trong quá trình triển khai, địa phương chủ động hơn trong việc quản lý, sử dụng nguồn vốn các Chương trình. Để triển khai thực hiện, HĐND tỉnh Lào Cai đã ban hành các Nghị quyết phân cấp cho các địa phương; khi được phân cấp, địa phương đã chủ động rà soát, tổng hợp và kịp thời điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn giữa các dự án, nội dung thành phần, tháo gỡ những khó khăn về tiến độ giải ngân kế hoạch vốn của từng chương trình, dự án. 

Qua đó, tăng tỷ lệ giải ngân tối đa cho các dự án; tăng mức độ hưởng lợi của đối tượng (các hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo bảo đảm được hưởng đầy đủ quyền lợi khi tham gia Chương trình); tăng kinh phí thực hiện các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế giúp người dân được tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước.

Công tác phối hợp, lồng ghép các nguồn lực được chú trọng, nhất là trong giai đoạn xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện. Lồng ghép các nguồn lực để đầu tư hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, trường học, trạm y tế… thay vì đầu tư rời rạc theo từng chương trình. Trong triển khai hỗ trợ sinh kế, nhiều mô hình được lồng ghép nguồn vốn giữa Chương trình MTQG 1719, Chương trình giảm nghèo bền vững và Chương trình nông thôn mới, góp phần tăng quy mô và hiệu quả hỗ trợ…

Theo thống kê của Sở Dân tộc và Tôn giáo - cơ quan thường trực Chương trình, tổng nguồn lực thực hiện Chương trình MTQG 1719 giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh Lào Cai khoảng 5.656 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách trung ương là trên 3.944 tỷ; ngân sách địa phương khoảng 1.069 tỷ; vốn huy động cộng đồng, vốn khác là trên 275 tỷ và vốn tín dụng khoảng 367 tỷ đồng.

Sau 03 năm thực hiện các Chương trình MTQG, khẳng định các Chương trình đều hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. Qua đó, đã góp phần quan trọng trong thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, nhất là vùng cao, vùng đồng bào DTTS. Tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh Lào Cai giảm mạnh qua từng năm (theo chuẩn nghèo đa chiều, đến năm 2024 số hộ nghèo của Lào Cai là 20.411/181.603 hộ trên địa bàn tỉnh, chiếm 11,24%). Dần đưa các xã thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn (đến thời điểm hiện tại có 7 xã thoát diện đặc biệt khó khăn); cơ sở hạ tầng thiết yếu như điện, đường, trường, trạm… tiếp tục được đầu tư, nâng cấp đồng bộ hơn, đặc biệt ở các xã vùng sâu, vùng xa. 

Các mô hình phát triển sinh kế, sản xuất nông nghiệp bền vững, liên kết chuỗi giá trị được triển khai rộng rãi (tổng thực hiện 378 dự án phát triển sản xuất); một số mô; hỗ trợ nhà ở cho 7.635 nhà; sắp sếp dân cư cho 1.656 hộ…

Hết năm 2024, tỉnh Lào Cai đạt 23/29 chỉ tiêu, một số chỉ tiêu đã đạt và vượt kế hoạch Chương trình, như: Tỷ lệ xã có đường ô tô đến trung tâm xã được rải nhựa hoặc bê tông; giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân hằng năm trong đồng bào dân tộc thiểu số (bình quân 6%); các chỉ tiêu về giáo dục (tỷ lệ học sinh các cấp trong độ tuổi đến trường); tỷ lệ phụ nữ sinh con ở cơ sở y tế hoặc có sự giúp đỡ của cán bộ y tế; tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng được hỗ trợ tăng cường dinh dưỡng; số hộ được hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán…

Tuy nhiên, cũng còn một số chỉ tiêu khó thực hiện trong giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2025 không đạt kế hoạch đề ra, như: Số xã thoát khỏi đặc biệt khó khăn, đến nay có 7/33 xã, đạt 21,2% so với mục tiêu Trung ương giao; dự kiến đến hết năm 2025 số xã thoát khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn là 24/33 xã, đạt 72,7% kế hoạch. Số thôn thoát khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn, dự kiến đến hết năm 2025 là 262/303 thôn, đạt 86,46% kế hoạch…

Để triển khai Chương trình đạt kết quả trong giai đoạn 2026 - 2030, tỉnh Lào Cai kiến nghị nên gộp các Chương trình MTQG, gồm: Chương trình MTQG 1719; Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững; Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới thành 1 chương trình, bảo đảm sự thống nhất trong thực hiện. 

Đề nghị điều chỉnh quy định về địa bàn vùng đồng bào DTTS và miền núi tại Quyết định 33/2020/QĐ-TTg ngày 12/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ theo hướng xác định bổ sung cấp tỉnh thuộc vùng. 

Đề nghị bổ sung quy định rõ về đối tượng nghèo, cận nghèo được xác định tại thời điểm cuối năm 2025 hoặc đầu năm 2026 được giữ ổn định là đối tượng thụ hưởng các chính sách thuộc Chương trình cho cả giai đoạn 2026 - 2030 (kể cả các đối tượng đã thoát nghèo hằng năm trong giai đoạn)…