Học để biết nhắn tin, ký tên

Vào một buổi tối hạ tuần tháng Ba, chúng tôi được anh Phan Văn Thưởng, chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phú Riềng dẫn đường đến với lớp học. Nhà văn hoá thôn 6, xã Long Tân, huyện Phú Riềng, tỉnh Bình Phước - nơi tổ chức lớp học - nằm lọt thỏm trong vườn cao su. Mặc dù còn khoảng 10 phút nữa mới đến giờ học, nhưng trong lớp, ngoài cô giáo Đào Thị Yên có mặt từ sớm để đón học sinh, đã có gần 20 người đến. Già, trẻ, gái, trai có đủ. Những người lớn tuổi đều có khuôn mặt sạm nắng gió, mái tóc phong sương, còn những đứa trẻ thì đen nhẻm, nước da cháy nắng.

Tuy nhiên, khi trò chuyện với những “học sinh” trong lớp, điều chúng tôi cảm nhận đó là ở họ ai cũng háo hức, cũng đam mê, cũng thích học. Anh Điểu Sen, 36 tuổi, tham gia lớp học từ những ngày đầu cho biết, ước mong giản dị của anh là biết đọc, biết viết.

Điều đặc biệt của lớp học xóa mù chữ là sự tham gia của bà Thị Long, nay đã 65 tuổi. Bà Thị Long đang ngồi học cùng đứa cháu ngoại tên Điểu Trường, 12 tuổi, ngay giữa lớp học. Bà Thị Long nói: “Tôi muốn học để biết cái chữ, để xem điện thoại, biết viết tên mình thôi”.

Trường hợp lớn tuổi khác, là bà Thị Vân, 56 tuổi, em gái bà Thị Long cũng đang cùng cháu ngoại học trong lớp này; hay như ông Điểu Huân, 53 tuổi, cũng siêng năng tham gia lớp từ những ngày đầu với mong muốn biết đọc, biết viết và nay đã dần quen.

Từ mù chữ đến biết đọc, biết viết

Nói về mục đích của lớp học, cô Đào Thị Yên, phụ trách lớp cho biết: “Thấy người dân nơi đây hầu hết “mù chữ”, họ gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống, nhất là khi cần giải quyết các thủ tục hành chính. Lớp học nhằm giúp học viên tự tin, vận dụng tốt những kiến thức học được, đồng thời từng bước nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần, lao động sản xuất tại địa phương”.

Phụ trách lớp học đặc biệt này, ngoài cô giáo Đào Thị Yên, còn có cô Tạ Thị Hoan, cả 2 cùng sinh năm 1984, cùng là giáo viên trường Tiểu học Lê Hoàn, xã Long Tân, huyện Phú Riềng và đều có thâm niên gần 20 năm trong nghề.

Cô Hoan cho biết, thôn 6, xã Long Tân có 290 hộ thì 232 hộ là người dân tộc thiểu số S’tiêng, hơn 100 người trong số này chưa biết chữ. Hầu đều khó khăn vì không có đất canh tác, nguồn thu nhập chính là đi làm thuê.

 “Nhiều gia đình vì lo miếng cơm manh áo, không còn tâm trí lo chuyện học hành cho con cái. Và khó khăn không nhỏ cho địa phương khi muốn ổn định cuộc sống người dân, nhất là chuyện học hành cho trẻ em. Nên khi có chương trình xóa mù này, xã đề nghị tôi và cô Yên phụ trách lớp, tôi đồng ý ngay, tôi chỉ mong muốn tất cả người già, trẻ em đều biết chữ”, cô Hoan nói.

Kể về quá trình đứng lớp, cô Đào Thị Yên cho biết: “Việc dạy học rất vất vả. Để dạy hiệu quả, mình phải có phương pháp dạy đặc biệt, giúp họ dễ hiểu, dễ nhớ, cách nói năng, truyền đạt kiến thức cũng khác hoàn toàn ở trường. Luôn tạo không khí sôi nổi, vui tươi trong lớp. Những ngày đầu, chúng tôi phải uốn nắn từng động tác từ cầm bút, tư thế ngồi. Nhưng khó nhất với lớp này là chỉnh cách phát âm, bởi ở nhà họ không nói tiếng Việt, ngay cả nói bình thường với mình đã khó nghe, huống gì đọc, đánh vần đúng theo sách”.

Về sự khác biệt giữa dạy ở lớp học xóa mù chữ này với ở trường chính quy, cô Yên cho hay: Ở đây, tuy dạy theo giáo án của trường, nhưng không bắt buộc theo tiến độ. Vì bà con tiếp thu chậm hơn, đa số lại là lao động chính, ban ngày họ phải mưu sinh, nhiều lý do để nghỉ học mà không báo trước. 

"Lợi thế là 2 giáo viên phụ trách lớp đều ở cùng thôn với bà con, biết nhau hết, nên ai nghỉ là hôm sau chúng tôi chạy đến nhà ngay để tìm hiểu, động viên họ. Đến khi họ đi học trở lại, mình phải dạy lại các bài hôm trước họ chưa học, vì dạy theo chương trình tiểu học, nếu bỏ 1 - 2 buổi mà không dạy lại, là họ không thể theo kịp, nảy sinh tâm lý chán nản ngay", cô Yên chia sẻ.

Cô Đào Thị Yên cho biết thêm, người lớn tuổi ngoài việc tiếp thu chậm ra, họ còn ít hoặc không có thời gian ôn bài, học hôm nay có khi ngày mai quên hết. Hoặc cũng có những em nhỏ nhưng đầu óc không được nhanh nhẹn bằng các bạn. Do đó, chúng tôi có sự quan tâm phù hợp với từng người. Từ khi mở lớp đến giờ, đa số bà con rất hứng thú nên sĩ số tăng dần chứ không giảm. "Niềm vui của chúng tôi, là chứng kiến các anh chị, các em, các cháu trong lớp từ chỗ “mù chữ” thì nay đều biết đọc, biết viết, nhiều người biết cả làm toán nữa”,