Analytic
Báo Dân tộc và Phát triẻn
Chuyên trang

Dân tộc - Tôn giáo với sự phát triển của đất nước

Sắc màu 54

Nghệ thuật trang trí cây nêu của người Co là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thanh Nguyên - 22:49, 13/08/2024

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ghi danh nghệ thuật trang trí cây nêu của người Co (huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi) trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Thân cây nêu được trang trí hoa văn với những màu sắc sặc sỡ, bắt mắt.
Thân cây nêu được trang trí hoa văn với những màu sắc sặc sỡ, bắt mắt

Nghệ thuật trang trí cây nêu của đồng bào dân tộc Co (Quảng Ngãi) tồn tại và phát triển gắn liền với lễ hội ăn trâu từ ngàn năm trước, được truyền từ đời này sang đời khác. Nghệ thuật trang trí cây nêu cũng thể hiện bản sắc văn hóa, mang đậm dấu ấn của cộng đồng dân tộc Co.

Cây nêu của người Co thường có 3 loại, ứng với mỗi sinh hoạt văn hóa xã hội khác nhau. Nhưng cao nhất là cây nêu được dựng vào ngày Tết Ngã rạ (cao khoảng 10 - 15m).

Phần thân cây nêu được trang trí hoa văn 2 màu đen, đỏ tượng trưng cho trời và đất. Thân cây nêu còn được treo những bộ Gu (bằng gỗ có vẽ hoặc điêu khắc những hình ảnh hay họa tiết mang yếu tố tâm linh của người Co) và mâm thờ.

Các già làng người dân tộc Cor trang trí cây nêu.
Các già làng người dân tộc Co trang trí cây nêu

Bộ Gu chỉ có ở tộc người Co. Có thể coi đây là những tác phẩm nghệ thuật điêu khắc tạo hình và hội họa dân gian đặc sắc. Cùng với bộ Gu, cây nêu còn được treo những con chim chèo bẻo gỗ. Trên đỉnh cây nêu cũng có gắn một con chim chèo bẻo. Đây là hình tượng một loài chim luôn bắt sâu, châu chấu, cào cào để bảo vệ cây lúa. Người dân tộc Co coi chim chèo bẻo là chim trời do thần linh phái xuống giúp họ. Chính vì thế, người Co không bao giờ săn bắt hay ăn chim chèo bẻo.

Mỗi khi dựng cây nêu, người Co phải làm lễ cúng với những nghi thức rất thiêng liêng. Cây nêu là cầu nối tinh thần của người Co với thần linh. Có những bài cúng trong những bước khác nhau khi ghép nối cây nêu hoặc khi treo những bộ Gu. Nghi lễ dựng cây nêu chỉ có ở người Co. 

Tin cùng chuyên mục
Lễ hội Katê lung linh sắc màu văn hóa Chăm

Lễ hội Katê lung linh sắc màu văn hóa Chăm

Hằng năm, cộng đồng người Chăm ở 2 tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận tổ chức 4 lễ lớn trên các đền tháp như Yuer Yang, Katê, Cambur và Peh Bimbeng Yang. Trong đó, Lễ hội Katê có sự tham gia của cả cộng đồng người Chăm và đông đảo du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm.