Đến với xã Xuân Hải, là một trong những địa phương có đồng bào Chăm theo đạo Hồi sinh sống đông nhất tỉnh Ninh Thuận, chúng tôi đi giữa những cánh đồng lúa Đông Xuân 2024 - 2025 lá trải xanh biêng biếc. Hệ thống giao thông nông thôn được bê tông xi măng khang trang, đáp ứng tốt nhu cầu đi lại, vận chuyển nông sản hàng hóa của người dân địa phương. Cây lúa vụ Mùa 2024 được mùa, được giá giúp đồng bào Chăm có thu nhập tái đầu tư sản xuất vụ Đông Xuân và mua sắm bánh trái, vật phẩm chuẩn bị đón Tết Ramưwan 2025.

Gặp lại anh Nguyễn Đình Thi, Chủ tịch UBND xã Xuân Hải, anh phấn khởi cho biết, năm nay đồng bào Chăm được sự quan tâm chu đáo của UBND huyện Ninh Hải ban hành Kế hoạch 04/KH-UBND ngày 06/01/2025, tổ chức các hoạt động đón Tết Ramưwan của đồng bào Chăm xã Xuân Hải. Theo đó, lễ tảo mộ diễn ra trong 3 ngày, từ 24 - 26/02/2025; lễ cúng gia tiên diễn ra trong 3 ngày, từ 26- 28/02/2025. Lễ tịnh chay bắt đầu từ chiều ngày 28/02/2025 tại các thánh đường và kéo dài trong một tháng, các vị chức sắc Hồi giáo Bàni và Hồi giáo Islam thực hiện nghi lễ tín ngưỡng tôn giáo. 

Phần hội diễn ra từ ngày 24 - 26/02/2025, gồm các hoạt động thể thao, trò chơi dân gian; giới thiệu các loại bánh truyền thống của đồng bào Chăm như bánh tét, bánh ít, bánh củ gừng, bánh cuốn nếp; trưng bày các sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc thù của địa phương. Đặc biệt chương trình nghệ thuật cộng đồng Chăm đón Tết Ramưwan với chủ đề: “Ngày hội văn hóa Ramưwan gắn với phát triển du lịch, nông nghiệp, nông thôn”. Từ ngày 25 - 28/02/2025, tổ chức hoạt động kết nối tuor du lịch Ramưwan tham quan trải nghiệm đồng cừu An Hòa, vườn nho và vườn măng tây xanh An Xuân…

Chủ tịch xã Xuân Hải Nguyễn Đình Thi thông tin thêm, Xuân Hải hiện có 2.204 hộ với 10.209 khẩu đồng bào Chăm, chiếm 52,7% dân số của xã. Đồng bào Chăm sinh sống tập trung tại các thôn Phước Nhơn 1, Phước Nhơn 2, Phước Nhơn 3 và An Nhơn. Đời sống của đồng bào Chăm dựa vào nguồn thu nhập chủ yếu từ canh tác 420ha gieo trồng 3 vụ lúa chủ động tưới hệ thống thủy lợi Nha Trinh kết hợp chăn nuôi gia súc có sừng. Đến nay, vùng đồng bào Chăm xã Phước Hải chỉ còn 8 hộ nghèo, chiếm 0,33%. Đời sống kinh tế phát triển giúp các gia đình đầu tư nuôi con học hành thành đạt, xây dựng nhà ở khang trang, chung tay xây dựng xã Xuân Hải đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2021. Các nông hộ Tài Chí Dũng, Thành Văn Thiện, Tài Thị Hồng Vân… là những điển hình sản xuất - kinh doanh giỏi tiêu biểu vùng đồng bào Chăm xã Xuân Hải.

Đến với làng Chăm Phước Nhơn gồm các thôn Phước Nhơn 1, Phước Nhơn 2, Phước Nhơn 3 diễn ra không khí sôi nổi chuẩn bị vui đón Tết Ramưwan 2025. Đường làng ngõ xóm và các cơ sở thờ tự trang hoàng cờ hoa tươi thắm, các vị chức sắc và bà con tín đồ phấn khởi đón mùa Tết Ramưwan đầm ấm, vui tươi. Các gia đình ép cốm nổ, làm bánh truyền thống, chuẩn bị đón con cháu về sum họp trong dịp Tết.

Ông Hứa Phơi, Bí thư Chi bộ - Trưởng thôn Phước Nhơn 3 phấn khởi chia sẻ: “Nay năm không khí Ramưwan diễn ra nhộn nhịp sôi nổi, dự kiến thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan các hoạt động vui đón Tết cùng đồng bào Chăm xã Xuân Hải. Điểm nhấn là các gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng và chương trình nghệ thuật, trò chơi dân gian tổ chức tại Sân vận động thôn Phước Nhơn 3. Toàn thôn Phước Nhơn 3 có 795 hộ với 3.375 nhân khẩu tín đồ Hồi giáo Bàni bảo đảm cuộc sống no ấm, tốt đời đẹp đạo; toàn thôn hiện còn 2 hộ nghèo, chiếm 0,25% số hộ”.

Chia tay Phước Nhơn, chúng tôi đến với làng Chăm An Nhơn, gặp trên 20 chị em phụ nữ đang luyện tập văn nghệ tại Nhà sinh hoạt cộng đồng để chuẩn bị biểu diễn đón mừng Tết Ramưwan 2025. Chị Nguyễn Thị Kim Ngọc hướng dẫn phụ nữ múa đội mâm đi lễ Thánh đường và múa đón mừng Tết Ramưwan tạo không khí rộn ràng, vui tươi trong những ngày giáp Tết. Khu dân cư An Nhơn có cuộc sống thịnh vượng tiêu biểu của xã Xuân Hải. Nhiều gia đình xây dựng nhà ở kiểu dáng biệt thự sang trọng, nhà hai tầng lầu khang trang tạo nên diện mạo nông thôn mới giàu đẹp. An Nhơn có 619 hộ với 2.546 hộ hiện nay chỉ còn 2 hộ nghèo, chiếm 0,32%.

Trao đổi với chúng tôi vào chiều ngày 19/2, ông Thành Thanh Tâm, Trưởng Ban Đại diện cộng đồng Hồi giáo Islam tỉnh Ninh Thuận, kiêm Trưởng Ban Hakem Thánh đường 102, cho biết: Toàn tỉnh hiện có 4 thánh đường Hồi giáo Islam với 3.200 tín đồ tập trung ở xã Xuân Hải (huyện Ninh Hải) và xã Phước Nam (huyện Thuận Nam). Bà con tín đồ phấn khởi đón mùa Ramưwan 2025 với tinh thần tốt đời đẹp đạo, chấp hành tốt chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, cần mẫn làm ăn nâng cao đời sống gia đình no ấm, hạnh phúc; Tích cực tham gia cùng chính quyền thực hiện tốt phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.

Sáng sớm 20/2, chúng tôi đến làng Chăm Tuấn Tú, khu dân cư đồng bào Chăm có đời sống kinh tế phát triển vào diện bậc nhất của xã An Hải thuộc huyện Ninh Phước. Hệ thống giao thông nông thôn được Nhà nước và Nhân dân cùng làm bê tông hóa tất cả các tuyến đường phục vụ nhu cầu đi lại, sản xuất của Nhân dân. Nhà văn hóa Chăm xã An Hải được xây dựng khang trang phục vụ sinh hoạt của cán bộ và Nhân dân. Trường Tiểu học Tuấn Tú được Nhà nước đầu tư xây dựng hai tầng lầu khang trang, đáp ứng tốt nhu cầu học tập của con em vùng đồng bào Chăm. Bà con nông dân nhộn nhịp chở măng tây xanh còn đẫm sương mai đến cân bán cho HTX Dịch vụ nông nghiệp Tuấn Tú với giá 45.000 đồng/kg. 

Ông Kiều Minh Tiến cho biết: “Tôi trồng 1,4 sào măng tây, sáng nay thu hoạch 21kg, gia đình cho thu nhập gần 1 triệu đồng. Nhờ nguồn lợi cây măng tây bảo đảm đời sống bà con no ấm, phấn khởi đón Tết Ramưwan 2025 đầm ấm, sung túc”.

Người có uy tín Kiều Thị Khuê, Bí thư Chi bộ thôn Tuấn Tú cho biết: Cấp ủy đảng, Chi bộ lãnh đạo hệ thống chính trị ở khu dân cư tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao cho bà con đón Tết Ramưwan 2025 đầm ấm, vui tươi, tiết kiệm, lành mạnh. Thôn Tuấn Tú hiện có 553 hộ với 2.461 nhân khẩu, dựa vào nguồn thu nhập chủ yếu từ 60ha đất chuyên canh cây măng tây xanh cho thu nhập cao và 65ha ruộng gieo trồng 2 vụ lúa/năm, kết hợp chăn nuôi gia súc có sừng. Đời sống ngày càng phát triển thịnh vượng, khu dân cư khởi sắc. Tuấn Tú hiện còn 2 hộ nghèo, chiếm 0,36% số hộ sinh sống trên địa bàn thôn.

“Tết Ramưwan năm 2025 diễn ra từ ngày 26/2 đến 28/2, gồm các hoạt động như tu sửa cơ sở thờ tự, tảo mộ, cúng kính tổ tiên, cầu mong mùa màng thắng lợi, thôn xóm bình an. Chiều ngày 28/2, các vị chức sắc Hồi giáo Bà ni vào chùa hành lễ Tháng ăn chay. Lãnh đạo Đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp quan tâm thăm hỏi động viên các vị chức sắc và bà con tín đồ tin tưởng tuyệt đối vào chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Nhờ các chương trình đầu tư của Nhà nước giúp đồng bào dân tộc Chăm làm ăn đạt hiệu quả cao, bảo đảm cuộc sống gia đình no ấm. Tôi vận động tín đồ đoàn kết, đồng bào các dân tộc, các tôn giáo chung tay xây dựng tỉnh nhà ngày càng giàu đẹp”, Sư cả Châu Minh Hương, Chủ tịch Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bà ni tỉnh Ninh Thuận, vui mừng chia sẻ.