Analytic
Báo Dân tộc và Phát triẻn
Chuyên trang

Dân tộc - Tôn giáo với sự phát triển của đất nước

Sắc màu 54

Quảng Ngãi: Đồng bào Co vui Tết Ngã rạ

T.Nhân-H.Trường - 05:53, 09/12/2023

Ngày 8/12, đồng bào người Co, xã Bình An, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi), tưng bừng mừng Tết Ngã rạ. Một năm người Co có 3 ngày Tết lớn, đầu tiên là Tết Độc lập vào dịp Quốc khánh, đến tháng 10 Âm lịch kết thúc mùa lúa là Tết Ngã rạ và Tết Nguyên Đán đầu năm mới.

Người Co biểu diễn các tiết mục văn nghệ truyền thống mừng Tết Ngã rạ
Người Co biểu diễn các tiết mục văn nghệ truyền thống mừng Tết Ngã rạ

Cứ vào cuối tháng 10 Âm lịch hằng năm, người Co ở thôn Thọ An, xã Bình An, huyện Bình Sơn lại tất bật chuẩn bị cho Tết Ngã rạ. Gọi là “Tết Ngã rạ” vì sau khi thu hoạch lúa xong thì rạ ngoài đồng đã ngã xuống, tức là ăn kết hay lễ lúa lên chòi. Tết Ngã rạ tổng kết một mùa lúa, tạ ơn thần linh và là dịp để mọi người trong làng gặp gỡ, vui chơi sau những tháng ngày lao động vất vả.

Chuẩn bị lá để gói bánh làm lễ cúng
Chuẩn bị lá để gói bánh làm lễ cúng

Cũng như đồng bào các dân tộc ít người ở miền núi Quảng Ngãi, người Co ở xã Bình An sống lâu đời trên vùng cao, định cư vùng núi non hiểm trở, không có điều kiện trồng lúa nước, nên kinh tế truyền thống chủ yếu là trồng lúa rẫy. Hạt lúa, hạt nếp trồng trên đất rẫy lắm gian nan, do vậy, mỗi mùa lúa rẫy bội thu, người Co luôn biết ơn Thần lúa đã cho cái rẫy mình nhiều hạt.

Những ngày này, người dân đã treo giỏ, cất cuốc nghỉ việc đồng áng, nhà nào cũng cũng dọn dẹp nhà cửa, chỉnh trang lại bàn thờ. Việc nhà đã xong, người dân lại tụ họp về nhà sàn để cắm cờ đỏ sao vàng khắp các ngả đường, những người phụ nữ, đàn ông cùng nhau chuẩn bị bánh lá đót, rượu đoát, lá chuối rừng, lá trầu, thịt heo, gà…

Các già làng chuẩn bị mâm lễ cúng trong ngày Tết Ngã rạ
Các già làng chuẩn bị mâm lễ cúng trong ngày Tết Ngã rạ

Mâm lễ cúng tết Ngã rạ gồm trầu cau, heo, gà, hoa, quả, sáp ong, bánh lá đót… Riêng bánh phải thật nhiều, để thể hiện sự no ấm. Ngoài các lễ vật trên, còn có rượu cần được làm từ lúa nếp và lá cây của đồng bào nơi đây. Trước ngày tổ chức Tết Ngã rạ, mọi người tập trung gói bánh lá đót, bánh la-tốp, ngâm nếp dồn vào ống nứa, làm bánh lá rông... Các loại bánh được nấu, nướng xuyên đêm để sẵn sàng cho lễ cúng.

Thi đi cà kheo trong Ngày Tết Ngã rạ
Thi đi cà kheo trong Ngày Tết Ngã rạ

Ngoài những vật nuôi có sẵn như heo, gà, vịt, người dân còn đi rẫy săn bắt các loài vật khác, đặc biệt là những loại chuyên phá hoại cây lúa, phá hoại mùa màng để dâng lên thần lúa. Sau lễ cúng, người dân bắt đầu các trò chơi dân gian như: Thi giã gạo, thi gói bánh, đi cà kheo...

Năm nay, Lễ cúng theo phong tục truyền thống được thực hiện từ đêm 25-10 Âm lịch đến sáng 26-10 âm lịch (tức ngày 7 và ngày 8-12).

Tin cùng chuyên mục
Vùng DTTS của Thủ đô trong dòng chảy văn hóa Hà thành: Bồi đắp bản sắc đất trăm nghề (Bài 2)

Vùng DTTS của Thủ đô trong dòng chảy văn hóa Hà thành: Bồi đắp bản sắc đất trăm nghề (Bài 2)

Là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của cả nước, Hà Nội còn nổi tiếng là vùng đất “bách nghệ” (trăm nghề). Nghề truyền thống của Hà Nội không chỉ là sinh kế mà còn là nơi lưu giữ, kiến tạo nên giá trị văn hóa Hà thành. Hiện nay, vùng đất trăm nghề được bổ sung, bồi đắp thêm bởi những nghề truyền thống độc đáo của đồng bào các DTTS.