Làm du lịch từ trong đời sống 

Ở xã biên giới Hải Sơn, mỗi độ sim chín, đồi Mã Thầu Sơn như được phủ thảm tím. Đây chính là “sân khấu” cho mô hình du lịch cộng đồng do chị Sần Móc Lộc, người Sán Chỉ khởi xướng. Gần 4 ha sim, cùng với dứa, sắn và suối cá tự nhiên, được chị biến thành điểm Check-in, trải nghiệm sinh thái độc đáo.

Với giá vé chỉ 10.000 đồng, khách được tự do chụp ảnh, hái sim, bắt cá suối... Chị Lộc đầu tư hơn 100 bộ trang phục Sán Chỉ để cho thuê, dựng chòi nghỉ, tổ chức bữa ăn dân dã với cá suối, ngan đen, xôi ba màu, rượu sim.

Vào ngày cao điểm, gia đình chị phục vụ 60 - 70 khách. Chị cũng vận động thêm 4 hộ cùng tham gia mô hình “Một ngày làm nông dân” trồng cây ăn quả, nuôi cá, phục vụ du khách. Thu nhập từ du lịch cao gấp nhiều lần so với canh tác keo, sắn truyền thống.

Cũng như thế, tại xã Yên Tử, chị Trương Thị Thanh Hương, người Dao Thanh Y, cũng biến văn hóa địa phương thành sản phẩm du lịch. Với gần 1 tỷ đồng đầu tư, chị mở nhà hàng kết hợp không gian trải nghiệm văn hóa: Khách được thưởng thức các món ăn truyền thống, tắm lá thuốc, học thêu thổ cẩm...

Chị Hương còn vận động bà con cải tạo đường làng, lập đội văn nghệ, phát triển Homestay. Hiện nay, điểm của chị đón khoảng 100 khách mỗi tuần, tạo thu nhập ổn định cho nhiều hộ. Mục tiêu dài hạn là xây dựng Làng văn hóa Dao Thanh Y, gắn với các lễ hội truyền thống để phát triển du lịch bền vững.

Chị Trương Thị Bền, một người dân tại phường Yên Tử không ngần ngại chia sẻ: “Chị Hương không những cùng gia đình phát triển mô hình du lịch cộng đồng, mà còn vận động, hỗ trợ người dân chúng tôi tạo sinh kế từ mô hình này”.

Gìn giữ hồn xưa, tạo sinh kế mới

Gần 3 năm nay, Homestay Hồng Đông tại xã Hoành Mô của chị Vi Thị Hồng đã trở thành điểm dừng chân yêu thích của nhiều du khách. Homestay này được xây dựng trên nền ngôi nhà gạch đất truyền thống của người Tày. Gia chủ giữ nguyên khung nhà và lớp tường gạch đã có hàng chục năm tuổi, trong khi bên trong được cải tạo khéo léo để đáp ứng nhu cầu nghỉ dưỡng tiện nghi, hiện đại.

Không chỉ chú trọng vào không gian, chị Hồng còn đặc biệt quan tâm đến việc tạo sinh kế cho phụ nữ trong thôn. Đội ngũ này được chị tập huấn kỹ năng giao tiếp, trang bị kiến thức về văn hóa địa phương để trở thành hướng dẫn viên bản địa, trực tiếp giới thiệu với du khách về đời sống và bản sắc dân tộc Tày.

Du khách đến với Homestay Hồng Đông không chỉ ấn tượng bởi không gian yên bình, mộc mạc, mà còn bởi sự thân thiện, hiểu biết của những “người bản địa chuyên nghiệp”.

Anh Hoàng Tuấn, một du khách đến từ Nghệ An, chia sẻ: “Trong vài năm trở lại đây, Quảng Ninh đã phát triển nhiều dịch vụ và trải nghiệm rất hấp dẫn mà không cần phải lên tận vùng Tây Bắc mới có được. Với tôi, mỗi lần đến đây không chỉ là dịp thăm họ hàng mà còn là cơ hội để cả gia đình tận hưởng chuyến du lịch ý nghĩa”.

Từ đồi sim Hải Sơn đến chân núi Yên Tử, từ thác Pạc Sủi đến những nếp nhà cổ, các mô hình du lịch cộng đồng do phụ nữ dẫn dắt không chỉ mở ra hướng đi mới về kinh tế, mà còn góp phần gìn giữ bản sắc dân tộc.