Các chương trình, chính sách dân tộc đã phát huy được hiệu quả, từng bước làm thay đổi diện mạo nông thôn vùng DTTS và miền núi, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự trao đổi, giao lưu kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các thôn, xã, vùng, miền, khu vực. Đến nay, toàn tỉnh đã có 100% xã có đường ô tô đến trung tâm xã và có điểm bưu điện - văn hóa xã; 97,3% số hộ được sử dụng điện lưới quốc gia; 98,5% số hộ ở nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; 100% xã được phủ sóng điện thoại di động, 80% xã, phường có trạm truyền thanh cơ sở hoạt động tốt; tỷ lệ xã đạt bộ tiêu chí quốc gia về y tế đạt 95,4%, tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế trên 96,3%; 104/318 trường đạt chuẩn quốc gia về giáo dục… Công tác dân tộc được triển khai toàn diện, có hiệu quả đã góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các DTTS; bảo đảm quốc phòng - an ninh, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội ở vùng đồng bào DTTS của tỉnh.

PV: Hiện tại, Chương trình MTQG đã được tỉnh Bắc Kạn triển khai thực hiện như thế nào? Ông có thể cho biết một số khó khăn, vướng mắc?

Ông Bế Ngọc Thuấn: Tại Quyết định số 1719, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030. Trên cơ sở chương trình và các văn bản chỉ đạo của Trung ương, tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo (BCĐ) thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh. Tỉnh cũng đã ban hành quyết định Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2021-2025 và Quyết định thành lập thành lập Văn phòng Điều phối Chương trình thuộc Ban Dân tộc. 

Tại cấp huyện, đến nay có 8/8 huyện, thành phố thành lập BCĐ Chương trình và ban hành quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên, đơn vị. Tại cấp xã thành lập BCĐ, Ban Quản lý thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.

Để triển khai Chương trình đồng bộ và thống nhất, tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo điều hành thực hiện Chương trình MTQG như Nghị quyết của Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về lãnh đạo thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025; Nghị quyết của Hội đồng Nhân dân tỉnh Bắc Kạn ban hành quy định về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ nguồn ngân sách nhà nước thực hiện Chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025 và hằng năm trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn; Nghị quyết của HĐND tỉnh Bắc Kạn về việc thông qua phương án phân bổ kế hoạch vốn đầu tư phát triển giai đoạn 2021-2025 và phân bổ, giao dự toán ngân sách nhà nước năm 2022 thực hiện Chương trình MTQG; Ban hành Quy định về phân công, phân cấp quản lý, tổ chức thực hiện các Chương trình MTQG trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn và Kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình MTQG giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2022… Điều này khẳng định sự quan tâm đặc biệt của tỉnh dành cho Chương trình, thực sự xem đây là đòn bẩy để thúc đẩy kinh tế vùng đồng bào DTTS phát triển.

Tuy nhiên, Chương trình MTQG có quy mô lớn với nhiều dự án, tiểu dự án thành phần, trong quá trình thực hiện, tỉnh Bắc Kạn đang gặp một số khó khăn như: Các bộ, ngành Trung ương ban hành văn bản hướng dẫn chậm, nội dung hướng dẫn chưa đầy đủ, còn nhiều bất cập, chưa đủ cơ sở để địa phương triển khai thực hiện. Đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc từ cấp tỉnh đến cơ sở còn thiếu so với nhiệm vụ được giao. Tại cấp huyện không còn phòng dân tộc, chỉ phân công 1 công chức phụ trách, cấp xã 1 người kiêm nhiệm, do vậy khi triển khai Chương trình còn gặp nhiều khó khăn, tiến độ triển khai thực hiện còn chậm, đến nay chưa thực hiện giải ngân.

PV: Để triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình MTQG, giai đoạn I: từ năm 2021-2025, tỉnh Bắc Kạn đề ra những mục tiêu và giải pháp gì, thưa ông?

Ông Bế Ngọc Thuấn: Trong năm 2022, Ban Chỉ đạo Các Chương trình MTQG tỉnh đưa ra nhiệm vụ từng Chương trình. Đối với Chương trình MTQG Phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi, năm 2022 là năm chính thức triển khai trong giai đoạn 2021-2025. Đến thời điểm hiện tại, các văn bản hướng dẫn của Trung ương cơ bản đã đầy đủ và trên cơ sở nguồn vốn được giao, tỉnh Bắc Kạn đã phân bổ cho các đơn vị, địa phương. Hiện nay, tỉnh đang tập trung chỉ đạo triển khai những nội dung đã có đủ căn cứ và hướng dẫn thực hiện; xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn thuộc thẩm quyền của tỉnh, đồng thời triển khai thực hiện hoàn thành tốt kế hoạch năm 2022. Tiếp tục xây dựng hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn, chỉ đạo thực hiện chương trình. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng về thực hiện chương trình. Các địa phương đẩy mạnh truyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, người đứng đầu trong trong thực hiện chương trình.

Quan điểm chỉ đạo của tỉnh Bắc Kạn là tập trung khai thác hiệu quả lợi thế, tiềm năng của từng địa phương; đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững. Tiếp tục xây dựng nông thôn mới gắn với thực hiện có hiệu quả đề án cơ cấu lại ngành nông nghiệp; phát triển kinh tế nông thôn, vùng DTTS đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững. Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn, vùng đồng bào DTTS. Xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn, vùng đồng bào DTTS đồng bộ; hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc, nâng cao niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

PV: Ông có đề xuất, kiến nghị gì với Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình MTQG để Chương trình sớm đi vào cuộc sống, góp phần phát triển KT-XH ở vùng DTTS tỉnh Bắc Kạn?

Ông Bế Ngọc Thuấn: Tỉnh Bắc Kạn đề nghị Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình MTQG tham mưu cho Chính phủ và Thủ tướng chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành phụ trách dự án, tiểu dự án sớm ban hành đầy đủ Thông tư, văn bản hướng dẫn để địa phương có cơ sở triển khai thực hiện. Kịp thời có ý kiến tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc địa phương đã phản ánh về cơ chế, chính sách và những bất cập sau khi các bộ, ngành ban hành Thông tư, văn bản hướng dẫn. Cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân nguồn vốn giao năm 2022 sang năm 2023 để tiếp tục thực hiện.

Xin trân trọng cảm ơn ông!