Thanh Sơn không chỉ nổi tiếng bởi vẻ đẹp hoang sơ của những ngọn núi, thác nước và rừng xanh, mà còn khiến du khách nhớ mãi bởi nền ẩm thực dân tộc Mường độc đáo – mộc mạc, đậm đà, mang đậm bản sắc núi rừng.

Cơm lam – Hồn quê trong ống nứa

Cơm lam xứ Mường được làm từ gạo nếp nương thơm dẻo cho vào ống nứa non nướng trên than hồng. Khi bóc lớp vỏ nứa ra, mùi thơm của gạo quyện với hương nứa tạo nên món ăn dân dã nhưng rất hấp dẫn. Ăn cơm lam chấm với muối vừng, chẩm chéo, hoặc ăn kèm gà đồi nướng là một món ăn tạo nên hương vị thương nhớ cho những người con xa quê.

Gà chạy bộ – ướp hạt dổi tạo thành hương vị núi rừng

Gà được nuôi thả tự nhiên trong vườn nên thịt chắc, da giòn. Người Mường thường ướp gà với hạt dổi, lá mắc khén, gừng, sả, ớt rồi nướng nguyên con trên than củi – món ăn vừa béo ngậy vừa thơm nồng hương núi rừng.

Cá suối nướng – Tươi ngon từ tự nhiên

Cá bắt từ suối tự nhiên được làm sạch, ướp với lá lốt, mắc khén, hạt dổi rồi kẹp tre nướng trên bếp than. Vị ngọt tự nhiên của cá kết hợp với mùi thơm của gia vị rừng khiến thực khách ăn một lần nhớ mãi.

Thịt nộm nâu

Thịt nộm nâu là một món ăn truyền thống độc đáo được chế biến từ thịt lợn rừng nuôi thả rông, thịt làm được hơ xém lửa để phần bì khô, giòn và dậy mùi thơm, trộn cùng củ nâu, loại củ đặc trưng của vùng núi, hạt dổi, tỏi, lá chanh, lá mơ, lá nhội, giềng và mẻ.

Món ăn này không chỉ thể hiện sự sáng tạo trong ẩm thực mà còn phản ánh nét văn hóa đặc trưng của cộng đồng nơi đây.

Thịt chua Thanh Sơn

Thịt được làm chín bằng phương pháp lên men tự nhiên, không qua nấu nướng, người Mường sử dụng gạo rang, thính ngô, rồi trộn đều với thịt thái lát mỏng, ủ trong ống tre, ống nứa hoặc hũ sành, khi ăn có vị chua thanh nhẹ, bùi bùi thơm nồng từ thính gạo rang, khi ăn kèm với lá mơ, lá dổi tạo nên hương vị riêng.

Thịt chua Thanh Sơn là minh chứng cho sự tài hoa, khéo léo của người Mường trong ẩm thực. Đơn giản, mộc mạc nhưng đầy lắng sâu, món ăn này xứng đáng là niềm tự hào của ẩm thực vùng cao đất Tổ.

Rượu hoẵng

Rượu hoẵng là một loại rượu truyền thống độc đáo của người Mường ở Thanh Sơn, Phú Thọ, được chế biến theo phương pháp ủ lên men tự nhiên từ gạo nếp nương và men lá rừng, không qua chưng cất. Loại rượu này có hương thơm dịu nhẹ, vị ngọt thanh, nồng độ thấp, thường được phụ nữ sử dụng trong các dịp lễ, Tết hoặc sau sinh để bồi bổ sức khỏe. 

Về Thanh Sơn thưởng thức ẩm thực núi rừng, uống rượu hoẵng, nghe tiếng cồng chiêng, ngồi quanh bếp lửa – đó là trải nghiệm đầy thi vị trong bữa cơm ở vùng cao, không chỉ là chuyến đi giữa thiên nhiên, mà còn là hành trình khám phá một nền ẩm thực dân tộc phong phú, đậm đà hồn quê giữa đại ngàn trung du.