Analytic
Báo Dân tộc và Phát triẻn
Chuyên trang

Dân tộc - Tôn giáo với sự phát triển của đất nước

Sắc màu 54

Bảo tồn dân ca, dân vũ dân tộc Hà Nhì ở Ka Lăng

PV - 17:01, 23/02/2023

Trước nguy cơ mai một bởi nhiều luồng văn hóa ngoại lai, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu lựa chọn xã Ka Lăng làm điểm thành lập Câu lạc bộ dân ca, dân vũ dân tộc Hà Nhì.

Lễ ra mắt Câu lạc bộ dân ca, dân vũ dân tộc Hà Nhì, xã Ka Lăng, huyện Mường Tè
Lễ ra mắt Câu lạc bộ dân ca, dân vũ dân tộc Hà Nhì, xã Ka Lăng, huyện Mường Tè

Trong nền văn hóa chung, người Hà Nhì đã sáng tác các điệu múa phục vụ tín ngưỡng dân gian, tín ngưỡng tâm linh, mang tính tập thể. Theo đó, nghệ thuật biểu diễn cũng rất đa dạng với điệu múa như: múa trống, múa lên nương, múa dệt vải, múa nón, múa giã bạn, múa xòe…, phản ánh các mặt đời sống sinh hoạt phong phú của đồng bào. Bởi vậy, mỗi buổi sinh hoạt của Câu lạc bộ (CLB) dân ca, dân vũ dân tộc Hà Nhì của xã Ka Lăng đều rất sôi động.

Hôm nay cũng vậy, múa nón được thành viên CLB lựa chọn để tập luyện. Đạo cụ chính là chiếc nón giang cùng những nhịp chân kết hợp với chuyển động của đôi tay nhẹ nhàng, uyển chuyển của người phụ nữ Hà Nhì theo điệu nhạc truyền thống khiến những người có mặt chứng kiến thật ấn tượng.

Tiếp đến là bài múa xòe vòng, thu hút nhiều người dân có mặt cùng tham gia. Khi trống vang lên, tất cả co 2 tay chụm lên trước, 2 chân hơi nhún. Khi người cầm chiêng múa tả cảnh úp bắt cá thì những người khác lại đứng thành một vòng, vung tay, bước chân theo nhịp trống và di chuyển vòng từ trái qua phải và ngược lại.

Mỗi bài dân ca, dân vũ truyền thống của đồng bào Hà Nhì ở nơi đây có sự độc đáo, bản sắc riêng biệt. Riêng các bài múa, động tác đơn giản, không có những bước quay, nhảy mạnh và mang tính tập thể, tính cộng đồng cao.

Người Hà Nhì chiếm số đông ở Ka Lăng. Đồng bào sống ở vùng núi cao, gần biên giới nên ít chịu ảnh hưởng từ văn hóa của các dân tộc khác. Các làn điệu dân ca, điệu múa của đồng bào như sợi dây gắn kết cộng đồng, giúp một dân tộc dù chưa có chữ viết, trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm vẫn lưu giữ được di sản văn hóa truyền thống của riêng mình.

Trang phục người Hà Nhì khá độc đáo so với các DTTS ở Lai Châu với nhiều màu sắc rực rỡ. Ảnh: Quý Trung – TTXVN
Trang phục người Hà Nhì khá độc đáo so với các DTTS ở Lai Châu với nhiều màu sắc rực rỡ. Ảnh: Quý Trung – TTXVN

Đây chính là lý do, tháng 12/2022, huyện Mường Tè lựa chọn nơi đây để thành lập CLB dân ca, dân vũ dân tộc Hà Nhì (khởi đầu có 30 thành viên). Trên cơ sở đó, nhân rộng, phát triển ra các địa phương có đồng bào Hà Nhì nói riêng, cộng đồng các dân tộc trên địa bàn huyện nói chung.

Với sự hỗ trợ trang thiết bị, nhạc cụ, đạo cụ của Phòng Văn hóa - Thông tin, CLB không chỉ sưu tầm, khôi phục mà còn trực tiếp truyền dạy cho các học viên tại địa phương. Kết quả đã khuấy động phong trào văn hóa văn nghệ, góp phần quảng bá văn hóa truyền thống gắn với phát triển kinh tế - xã hội của xã.

Được biết, từ khi thành lập đến nay, thành viên CLB dân ca, dân vũ dân tộc Hà Nhì tích cực luyện tập, sinh hoạt đều đặn, nhiệt tình tham gia biểu diễn, giao lưu tại nhiều sự kiện quan trọng của địa phương, của huyện. Điều đặc biệt, nhiều thành viên tuổi đã cao nhưng vẫn tích cực tham gia sưu tầm, phục dựng và truyền dạy những bài dân ca, dân vũ.

Với sự định hướng, hỗ trợ của cơ quan chuyên môn huyện, phong trào luyện tập, biểu diễn văn hóa văn nghệ đã lan tỏa, thực sự đi vào đời sống của người Hà Nhì ở Ka Lăng. Đây thực sự là mô hình sinh hoạt tập thể, góp phần quan trọng lưu giữ, bảo tồn, phát huy những giá trị bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc Hà Nhì ở Mường Tè. Tạo nền tảng quan trọng để Mường Tè tiếp tục nhân rộng ra các địa phương, dân tộc khác trên địa bàn. Và, xây dựng thành các loại hình sản phẩm văn hóa đặc thù nhằm phục vụ cho mục tiêu phát triển du lịch cộng đồng, tạo ra các nguồn thu bền vững cho người dân.

Thành lập CLB dân ca, dân vũ dân tộc Hà Nhì cũng chính là cụ thể hóa thực hiện Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. Trong đó, giai đoạn I từ năm 2021 - 2025 có giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các DTTS.