Cây lê Tai Nung bén rễ trên vùng đất Sơn La từ năm 2021, được nhiều nông dân các xã vùng cao, biên giới của Sơn La đưa vào trồng. Bước đầu, giống cây này đã mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân địa phương, được thị trường biết đến và đón nhận

Do cây lê Tai Nung được chăm sóc theo hướng hữu cơ, chất lượng quả thơm ngon hơn hẳn. Không những thu lợi từ việc bán quả, nhiều hộ nông dân bắt đầu bắc giàn cho cây lê, rồi tạo hình, tạo thế cây lê để thu hút khách du lịch đến thăm vườn có những góc chụp hình đẹp nhất.

Là người tiên phong trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại bản Hua Tạt, xã Vân Hồ, ông Tráng A Cao đã mạnh dạn chuyển sang trồng 1ha lê Tai Nung.

Theo chia sẻ của ông Cao, trước đây ông đã từng trồng bưởi, trồng cam trên đất cao nguyên, nhưng không mang lại hiệu quả, ông đã mạnh dạn cắt đi vườn chanh, vườn bưởi sai trĩu quả để đưa cây lê vào trồng tại Hua Tạt. Việc đưa cây lê Tai Nung vào trồng không chỉ mang lại giá trị kinh tế, mà còn mở ra hướng phát triển mới cho người dân địa phương

Nhận thấy hiệu quả kinh tế từ trồng lê ông Cao đã tập hợp anh em, bà con trong bản thành lập HTX nông nghiệp A Cao do ông làm Giám đốc, với 7 thành viên, nhằm hỗ trợ thành viên cũng như bà con trong bản nhân rộng mô hình nông nghiệp hiệu quả.

Hiện tại, HTX Nông nghiệp A Cao đã có sản phẩm cho thu hoạch hàng năm ổn định, có chất lượng tốt, giá thành cao như cam đường có giá bán trung bình từ 40.000 - 50.000 đồng/kg. Nhờ đó, các thành viên có thu nhập ổn định phát triển kinh tế gia đình.

Lê Tai Nung không chỉ “bén rễ” tại đất Vân Hồ, mà còn phát triển ở nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Sơn La. Phiêng Khoài là xã có lợi thế về khí hậu mát mẻ, đất đai màu mỡ, phù hợp cho cây lê phát triển. Từ 1.000 gốc lê Tai Nung trồng thử nghiệm thành công tại bản Cồn Huốt 1, đến nay, Nhân dân trong xã nhân rộng và phát triển lên trên 70 ha.

Là hộ đầu tiên của xã Phiêng Khoài đưa cây lê vào trồng, bà Đinh Thị Mây, bản Cồn Huốt 1, chia sẻ: Nhận thấy hiệu quả kinh tế cao, thị trường tiêu thụ tốt, từ năm 2021, bà đã liên kết với các hộ trong vùng mở rộng diện tích lê và thành lập HTX Kiên Cường. Hiện nay, HTX có 10 thành viên, liên kết sản xuất trên diện tích hơn 60 ha lê theo quy trình VietGAP.

Nhờ được hướng dẫn lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm, sử dụng phân bón hữu cơ, chế phẩm sinh học, chăm bón và bao quả. Nhờ vậy, sản phẩm lê của HTX Kiên Cường mẫu mã đẹp, vị ngọt đậm, giòn; thu hoạch đến đâu, thương lái đến tận vườn mua đến đó.

Để đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, HTX còn đảm nhiệm khâu sơ chế, phân loại, dán tem truy xuất nguồn gốc và hỗ trợ bà con đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, như Tiktok, Buudien.vn… không chỉ giúp người trồng lê mở rộng đầu ra, mà còn tăng giá trị sản phẩm. Năm 2024, HTX đã xuất bán hơn 100 tấn lê đi khắp cả nước, tổng thu nhập gần 4 tỷ đồng.

“Khách hàng bây giờ rất quan tâm đến nguồn gốc nông sản. Mỗi đơn hàng đều có mã QR truy xuất nguồn gốc, cam kết quy trình canh tác đảm bảo an toàn, nhờ đó ngày càng được khách hàng tin dùng”, bà Đinh Thị Mây cho biết.

Một thương nhân từ Hà Nội, đã có hơn 3 năm liên kết tiêu thụ lê Phiêng Khoài, cho biết: Tôi biết đến lê Tai Nung qua một người bạn giới thiệu. Khi ăn thử, tôi rất ấn tượng bởi vị ngọt thanh và độ giòn. Sau đó tôi lên tận xã khảo sát, ký hợp đồng tiêu thụ nông sản với HTX Kiên Cường, trung bình một vụ tôi thu mua 20 tấn quả.

Theo đại diện UBND xã Phiêng Khoài, toàn xã hiện có hơn 70 ha lê, sản lượng năm nay ước đạt trên 150 tấn. Hiện nay, đã có khoảng 70% sản lượng đã có đơn vị, cá nhân ký hợp đồng bao tiêu và đưa lên sàn thương mại điện tử tiêu thụ.

Không chỉ vậy, hướng đến phát triển bền vững, bà con đã biết liên kết theo nhóm hộ, áp dụng kỹ thuật chăm bón hữu cơ, nhờ đó quả lê luôn đảm bảo an toàn.

Lãnh đạo tỉnh Sơn La cho biết, mặc dù cây lê Tai Nung được đưa vào trồng trên các địa phương trong tỉnh chưa lâu, quy mô diện tích chưa nhiều, song những năm gần đây cây lê đang dần khẳng định vị thế. Nhờ chất lượng đảm bảo, sản phẩm lê tiêu thụ dễ dàng, được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. 

Theo lãnh đạo tỉnh Sơn La, địa phương sẽ triển khai xây dựng mô hình du lịch nông nghiệp gắn với mùa hoa và mùa thu hoạch lê; tham gia các phiên chợ nông sản để thu hút các nhà đầu tư tham gia chế biến, thu mua để nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người dân.