Người Lự cư trú tập trung tại các xã Bản Hon, Nà Tăm, huyện Tam Đường; xã Nậm Tăm và một số xã vùng thấp của huyện Sìn Hồ (Lai Châu). Trong cộng đồng dân tộc Lự còn lưu giữ nhiều nét đẹp văn hóa truyền thống trong trang phục, ẩm thực, ngôn ngữ, kiến trúc và tín ngưỡng. Cúng rừng (hay còn gọi là “Căm nung”) của người Lự là một trong những nét văn hóa độc đáo vẫn được lưu truyền từ đời này sang đời khác.

Với quan niệm núi rừng là linh hồn của vạn vật, bảo vệ, che chở cho con người tồn tại và phát triển, là nơi trú ngụ của các đấng siêu nhiên, hằng năm, đồng bào Lự vẫn duy trì Lễ cúng rừng để mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bản làng yên bình, đời sống người dân ấm no, qua đó, khẳng định sự hòa hợp của cộng đồng với thiên nhiên.

Cúng rừng cũng hội tụ nhiều nét văn hóa đặc sắc của dân tộc. Lễ cúng rừng được người Lự tổ chức trong 3 ngày, trong đó phần lễ được tổ chức 1 ngày và phần hội được tổ chức trong 2 ngày.

Ông Tao Văn Thanh, bản Phiêng Lót, xã Nậm Tăm, huyện Sìn Hồ cho biết: Việc chuẩn bị cho lễ cúng rừng được bà con tiến hành chu đáo từ việc chọn thầy cúng, tới chuẩn bị đồ tế lễ. Lễ cúng do 5 người đàn ông tiến hành, thường là những người khỏe mạnh, có uy tín trong cộng đồng.

Đồ cúng tế trong Lễ cúng rừng là những sản vật do dân bản tăng gia sản xuất được, thường sẽ có 1 con lợn đen, 6 con gà trống, rượu trắng và một số thực phẩm khác. Chuẩn bị đồ cúng tế được giao luân phiên cho các nhóm hộ trong bản.

Lễ cúng rừng thường được tổ chức ở những khu vực rừng tự nhiên, rừng thiêng gần bản, nơi có nhiều cây gỗ lớn, gần nguồn nước. Lễ cúng thường được bắt đầu từ khi mặt trời vừa lên và diễn ra không quá giờ Ngọ.

Sau khi hoàn tất việc cúng tế, cánh đàn ông, trai tráng trong bản sẽ cùng vui liên hoan cộng đồng và không quên chia phần cho những người trong gia đình không được trực tiếp tham gia Lễ cúng rừng như người già, trẻ nhỏ, phụ nữ... Trong buổi liên hoan ấm áp tình làng nghĩa xóm ấy, mọi người cùng bàn về sản xuất trong mùa tới, cách bảo vệ, phát triển rừng và cùng bảo ban nhau không vi phạm hương ước của bản.

Sau đó, dân bản không kể già trẻ, gái trai mặc trang phục truyền thống của dân tộc mình cùng tham gia các trò chơi dân gian như cà kheo, đẩy gậy, kéo co và giao lưu văn nghệ. Đây cũng là dịp để người Lự thể hiện nét đẹp trong văn hóa truyền thống của mình.

Bà Tẩn Thị Quế, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu cho biết, thời gian gần đây, bà con đã lồng ghép đưa các yếu tố văn hóa mới tiến bộ, tăng cường giao lưu, quảng bá, giới thiệu, phù hợp với nhu cầu hưởng thụ văn hóa và tâm linh, góp phần thúc đẩy phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở vùng đồng bào DTTS, loại bỏ yếu tố lạc hậu, hủ tục không phù hợp trong đời sống cộng đồng.