Cúm mùa gia tăng trên toàn cầu

Theo thông tin từ Bộ Y tế, ngày 5/2, hệ thống giám sát đã ghi nhận đợt bùng phát cúm mùa tại Nhật Bản, với khoảng 9,5 triệu ca mắc cúm từ ngày 2/9/2024 đến 26/01/2025.

Các khu vực có đông dân cư và nhiều điểm du lịch như Tokyo, Hokkaido, Osaka và Fukuoka là những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Đợt bùng phát này chủ yếu do cúm A gây ra, nhưng vẫn có nguy cơ bùng phát dịch cúm B.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong các tuần cuối năm 2024, tỷ lệ mắc các hội chứng cúm và nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính (ARI) đã tăng lên ở nhiều quốc gia Bắc bán cầu, vượt qua mức cơ sở thông thường. Tình trạng này phổ biến ở các quốc gia thuộc châu Âu, Bắc Mỹ, Trung Mỹ, Tây Phi, Bắc Phi, Đông Phi và nhiều quốc gia ở châu Á.

Bộ Y tế đã cung cấp thông tin liên quan đến đợt bùng phát dịch cúm mùa tại Nhật Bản cũng như tình hình dịch bệnh tại một số khu vực trên thế giới.

Theo dữ liệu công bố ngày 31/1/2025 của Viện Truyền nhiễm Quốc gia Nhật Bản, từ ngày 2/9/2024 đến 26/1/2025, Nhật Bản ghi nhận khoảng 9,5 triệu trường hợp mắc cúm mùa, trong đó, tuần cuối cùng của năm 2024 ghi nhận hơn 317 nghìn ca. Đợt bùng phát dịch cúm mùa tại Nhật Bản hiện nay chủ yếu do cúm A gây ra, tuy nhiên vẫn còn nguy cơ bùng phát dịch cúm B.

Trước đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã thông báo rằng, tại nhiều quốc gia thuộc Bắc bán cầu, các bệnh lây truyền qua đường hô hấp cấp tính có xu hướng gia tăng vào cuối năm do các tác nhân như vi rút cúm mùa, vi rút hợp bào hô hấp (RSV), và các vi rút phổ biến khác như hMPV và mycoplasma pneumoniae.

WHO cho biết, tỷ lệ mắc các hội chứng cúm (ILI) hoặc nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính (ARI) tại một số quốc gia Bắc bán cầu đã tăng cao trong những tuần cuối năm 2024, vượt qua mức cơ sở thông thường.

Ngoài ra, theo kết quả giám sát cúm toàn cầu, bệnh cúm mùa cũng gia tăng ở nhiều quốc gia châu Âu (với tất cả các phân nhóm của vi rút cúm), Bắc Mỹ (chủ yếu là cúm A), Trung Mỹ và Caribbean (chủ yếu là cúm A/H3N2), Tây Phi (chủ yếu là cúm B), Bắc Phi (chủ yếu là cúm A/H3N2), Đông Phi (chủ yếu là cúm B), và nhiều quốc gia ở châu Á (chủ yếu là cúm A(H1N1) pdm09). Điều này phù hợp với xu hướng điển hình của bệnh cúm vào cuối năm.

Cảnh báo cúm mùa biến chứng ác tính

Bộ Y tế cũng cho biết, trong năm 2024, đã ghi nhận 4 trường hợp tử vong do cúm A(H1N1) tại Bình Định. Ngày 5/2, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thông báo đang điều trị cho 8 bệnh nhân mắc cúm, trong đó có một trường hợp phải tiến hành đặt ECMO (hệ thống oxy hóa qua màng ngoài cơ thể).

ThS.Phạm Văn Phúc, Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương khuyến cáo những người có bệnh nền, người cao tuổi, và người có hệ miễn dịch suy giảm cần đặc biệt cẩn trọng khi mắc cúm. Bệnh cúm có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như tổn thương phổi, bội nhiễm vi khuẩn, viêm cơ tim, suy đa tạng và thậm chí tử vong.

"Bên cạnh đó, nhiều người có tâm lý chủ quan khi mắc cúm, cho rằng chỉ là bệnh nhẹ và không đi khám sớm. Tuy nhiên, đối với những người có hệ miễn dịch suy giảm, cúm có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, làm tổn thương cơ thể ở mức độ nghiêm trọng. Khi bệnh diễn tiến nặng, bệnh nhân mới nhập viện thì đã ở trong tình trạng suy đa cơ quan, tiên lượng điều trị sẽ rất khó khăn. Vì vậy, việc phát hiện và điều trị cúm sớm là vô cùng quan trọng", Ths.Phúc cho biết thêm.

ThS.Phúc nhấn mạnh, đối với những người có hệ miễn dịch suy giảm, cúm có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, làm tổn thương cơ thể ở mức độ cao. Khi bệnh tiến triển nặng, bệnh nhân mới nhập viện thì có thể đã ở trong tình trạng suy đa cơ quan, khiến việc điều trị trở nên khó khăn. Vì vậy, phát hiện và điều trị cúm sớm là vô cùng quan trọng.

Để tăng cường phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm tại Việt Nam, Bộ Y tế đã gửi văn bản yêu cầu các đơn vị trực thuộc Bộ và Sở Y tế các tỉnh, thành phố triển khai Kế hoạch phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2025.

Cục Y tế dự phòng cũng lưu ý, điều kiện thời tiết mùa Đông - Xuân, với khí hậu gió mùa, hanh khô, nồm ẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh lây lan. Các bệnh truyền nhiễm thường gặp như sốt xuất huyết, tay chân miệng và các bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người có thể gia tăng.

Bộ Y tế yêu cầu các địa phương giám sát chặt chẽ tình hình các bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là bệnh lây qua đường hô hấp, viêm phổi nặng do virus, và các bệnh lây qua đường hô hấp như sởi, sốt xuất huyết, tay chân miệng, bệnh dại, cúm gia cầm…

Ngoài ra, công tác kiểm dịch y tế biên giới cũng cần được tăng cường để phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh, hạn chế lây lan và giảm thiểu các trường hợp bệnh nặng, tử vong.