Chỉ đạo và giám sát chặt chẽ cuộc điều tra

Cuộc tổng điều tra, thu thập thông tin kinh tế - xã hội 53 dân tộc thiểu số (Cuộc Điều tra 53 DTTS) năm 2024, tại Thanh Hóa là một sự kiện quan trọng, với mục tiêu đánh giá toàn diện về tình hình kinh tế - xã hội của các DTTS , từ đó xây dựng các chiến lược phát triển phù hợp, cuộc điều tra trên địa bàn tỉnh đã được triển khai dưới sự chỉ đạo và hướng dẫn của Cục Thống kê tỉnh Thanh Hóa.

Cuộc điều tra DTTS năm 2024 kết hợp giữa điều tra toàn bộ và điều tra chọn mẫu. Trong đó, điều tra toàn bộ được triển khai tại 184 xã, thị trấn trên toàn tỉnh, bao gồm 174 xã thuộc khu vực I, II, III theo Quyết định số 861/QĐ-TTg và 10 xã có địa bàn dân tộc thiểu số khác. Cụ thể, phạm vi điều tra bao gồm 13 thị trấn, 1 phường và 170 xã.

Đối với điều tra chọn mẫu, địa bàn điều tra được Trung ương lựa chọn và chỉ đạo, sau đó Cục Thống kê Thanh Hóa hướng dẫn cụ thể đến từng địa phương, bao gồm các huyện, thị xã, thành phố. Việc rà soát địa bàn điều tra được thực hiện theo nguyên tắc giữ nguyên ranh giới của cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, đồng thời cập nhật những thay đổi mới nhất.

Toàn tỉnh Thanh Hóa có tổng cộng 651 địa bàn điều tra, phân bố tại 19/27 huyện, thị xã, thành phố, trong đó có 11 huyện miền núi. Số lượng hộ điều tra phiếu mẫu lên đến 20.826 hộ, bao gồm 60 địa bàn thuộc khu vực thành thị và 591 địa bàn thuộc khu vực nông thôn.

Với vai trò nòng cốt trong việc điều phối và thực hiện cuộc tổng điều tra, Cục Thống kê tỉnh Thanh Hóa đã triển khai một cách bài bản và kỹ lưỡng ngay từ giai đoạn chuẩn bị. Công tác lập bảng kê, rà soát địa bàn và tuyển chọn điều tra viên (ĐTV), tổ trưởng điều tra (TT), giám sát viên (GSV) được thực hiện cẩn trọng. Đội ngũ tham gia được tập huấn nghiệp vụ từ cấp tỉnh đến cấp huyện, đảm bảo mỗi thành viên nắm vững quy trình thu thập dữ liệu và sử dụng công nghệ điện tử để thực hiện điều tra.

Vào ngày 01/7/2024, Cục Thống kê tỉnh phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh tổ chức Lễ ra quân tại xã Thành Vinh, huyện Thạch Thành, khởi động cuộc điều tra trên toàn tỉnh. Các huyện có số lượng địa bàn lớn cũng chủ động triển khai công tác ra quân tại địa phương, tổ chức các buổi phỏng vấn thử để rút kinh nghiệm và đảm bảo chất lượng thu thập thông tin.

Trong suốt quá trình điều tra, đội ngũ ĐTV đã thực hiện nhiệm vụ một cách nghiêm túc, tuân thủ các quy định về phỏng vấn trực tiếp hộ dân và nhập thông tin vào phiếu điều tra điện tử (CAPI) trên các thiết bị di động thông minh. Đây là một phương pháp tiên tiến, giúp đảm bảo tính chính xác và nhanh chóng trong việc thu thập dữ liệu.

Điển hình, tại huyện Ngọc Lặc, một trong những đơn vị được chọn điều tra nhiều nhất tỉnh gồm 87 địa bàn điều tra ở tất cả các xã, thị trấn thuộc các vùng khác nhau. Chi cục trưởng thống kê huyện Ngọc Lặc Nguyễn Quang Huyền cho biết: Việc tổ chức triển khai điều tra trên địa bàn rộng, phần lớn phải đi lại với cự ly trên 20km. Trong đó, có 5 xã là  vùng núi cao; vùng núi thấp có 16 xã, thị trấn, dân cư ở nhiều nơi sống thưa thớt gây khó khăn cho điều tra viên, giám sát viên trong việc đi lại từ địa bàn này đến địa bàn khác, từ hộ này đến hộ khác để thực hiện điều tra.

Mỗi xã, thị trấn lại có đặc điểm kinh tế, văn hóa, xã hội khác nhau. Do đó, đòi hỏi đội ngũ điều tra viên có năng lực và tinh thần trách nhiệm cao. Nhằm bảo đảm chất lượng của cuộc điều tra, công tác kiểm tra, giám sát cũng được thực hiện ở tất cả các khâu của cuộc điều tra.

“Đây là lần thứ hai ứng dụng công nghệ thông tin - truyền thông trong cuộc điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS. Vì vậy Cục thống kê tỉnh đã tăng cường hỗ trợ nghiệp vụ, giám sát, kiểm tra công tác điều tra thu thập thông tin của điều tra viên tại mỗi địa bàn. Qua đó, tạo thuận lợi cho công tác điều tra diễn ra đúng kế hoạch và về đích đúng hẹn”, ông Huyền cho hay.

Tinh thần vượt khó của các địa phương

Cuộc điều tra tại Thanh Hóa đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực, nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị, chính quyền và Nhân dân. Đặc biệt, Cục Thống kê cũng đã triển khai nhiều đoàn công tác theo dõi, kiểm tra và giám sát các địa bàn, đảm bảo đội ngũ ĐTV thực hiện đúng quy trình phỏng vấn, đồng thời kịp thời phát hiện và xử lý những vấn đề phát sinh. Tính đến ngày 15/8/2024, toàn tỉnh đã hoàn thành cuộc điều tra với khối lượng thông tin rất lớn và chính xác.

Nhận định về cuộc tổng điều tra DTTS vừa qua, ông Nguyễn Mạnh Hiệp, Q. Cục trưởng Cục thống kê Thanh Hóa cho biết: Một thuận lợi lớn của cuộc điều tra lần này là sự hợp tác tích cực của các hộ dân tộc thiểu số được chọn mẫu điều tra. Sự hợp tác này là nhờ vào công tác tuyên truyền rộng rãi từ cấp tỉnh đến xã, thôn, bản, giúp người dân hiểu rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của cuộc điều tra. Bên cạnh đó, sự chỉ đạo quyết liệt từ UBND các huyện và sự phối hợp hiệu quả giữa các phòng Dân tộc với Chi cục Thống kê cũng đã góp phần quan trọng trong việc đảm bảo tiến độ và chất lượng của cuộc điều tra.

Tuy nhiên, theo ông Hiệp cuộc điều tra cũng đối mặt với không ít khó khăn. Thời gian thu thập thông tin diễn ra trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, khi Thanh Hóa trải qua đợt nắng nóng cao điểm và các huyện miền núi thường xuyên xảy ra mưa lũ, sạt lở đất. Điều này gây khó khăn cho việc di chuyển và tiếp cận các hộ dân của đội ngũ ĐTV. 

Bên cạnh đó, nhiều hộ dân sinh sống tại các khu vực nông thôn, miền núi thường vắng nhà do đi làm trên nương rẫy, hoặc không có sóng điện thoại, gây cản trở cho quá trình phỏng vấn.

Để khắc phục, Cục Thống kê đã chỉ đạo các Chi cục Thống kê huyện, thị xã động viên đội ngũ ĐTV linh hoạt trong việc tiếp cận các hộ dân, căn khung giờ phù hợp để đảm bảo gặp được người cần phỏng vấn. Ngoài ra, ĐTV cũng được hướng dẫn cách phỏng vấn gián tiếp qua điện thoại hoặc hẹn lịch phỏng vấn bổ sung khi không thể tiếp xúc trực tiếp.

“Dù đối mặt với rất nhiều thách thức, đội ngũ ĐTV và giám sát viên tại các địa bàn miền núi vẫn thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, kiên trì vượt qua khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ. Sự cố gắng của họ là nhân tố quan trọng góp phần vào thành công của cuộc tổng điều tra, đảm bảo chất lượng và tính chính xác của số liệu thu thập được”, ông Hiệp nói.

Với những nỗ lực trong chỉ đạo, hướng dẫn và giám sát của Cục thống kê, cùng với tinh thần trách nhiệm, nỗ lực vượt khó của các địa phương đã giúp cuộc tổng điều tra kinh tế - xã hội 53 DTTS năm 2024 tại Thanh Hóa khép lại thành công, góp phần thu thập những số liệu chính xác và tin cậy để làm cơ sở cho việc xây dựng các chính sách đối với đồng bào DTTS.