Lễ hội cướp bông, ném chài đền Vân Luông là một trong nhiều di sản văn hóa phi vật thể mang dấu ấn đậm nét về thời đại Hùng Vương trên đất Việt Trì, Phú Thọ. Tục truyền, đời Vua Hùng thứ 18 nhân dịp đầu xuân mới, Vua Hùng cùng Thánh Tản và quan quân mở hội đi săn khai xuân để diệt trừ thú dữ, bảo vệ mùa màng. Quan quân săn được lợn rừng đã đem về mổ thịt, bày tiệc dâng vua, ngoài bánh, rượu còn có đũa bông. Đũa bông sau tiệc được chủ lễ cho nhân dân đón, cầu may mắn trong năm mới.

Lễ hội cướp bông, ném chài diễn ra vào ngày mùng ba tháng Giêng (âm lịch), với nhiều nghi lễ, diễn xướng dân gian độc đáo, tái hiện cảnh Vua Hùng cùng quần thần ăn Tết, vui xuân với dân làng với nhiều nghi thức độc đáo, trong đó, tục cướp bông để cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, còn tục ném chài tái hiện hình ảnh Vua Hùng và Đức Thánh Tản săn thú dữ, bảo vệ dân chúng.

Cướp bông, ném chài thể hiện sự đoàn kết của nhân dân trong xây dựng làng xã, ý thức cộng đồng cao, vượt qua khó khăn để đẩy lùi cái xấu, các ác, xây dựng làng xã hưng thịnh. Lễ hội gắn với tục thờ cúng Hùng Vương, được duy trì hằng năm còn thể hiện sâu sắc đạo lý uống nước nhớ nguồn, ghi nhớ công lao to lớn của các bậc tiền nhân trong hành trình dựng nước và giữ nước; thông qua lễ hội, người dân có dịp rèn luyện sức khỏe, gắn kết cộng đồng, giáo dục, trao truyền truyền thống văn hóa lịch sử, nét đẹp phong tục tập quán của Đất Tổ cho thế hệ sau. Tháng 1/2022, lễ hội được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.