Đánh thức tiềm năng vùng biên

Từ vùng biên heo hút, thôn nhỏ Pò Hèn, xã Hải Sơn đang từng ngày “thay da đổi thịt” nhờ phát triển du lịch cộng đồng.

“Giờ xóm làng giàu đẹp, thay đổi nhiều lắm. Khách du lịch vào đông, sôi động hơn trước nhiều”, ông Đặng Tiến Đông, người dân xóm họ Đặng, thôn Pò Hèn bày tỏ. 

Xã Hải Sơn hiện có hơn 700 hộ dân, trên 3.600 nhân khẩu, hơn 90% là đồng bào DTTS. Sau khi thành lập trên cơ sở sáp nhập hai xã Bắc Sơn và Hải Sơn, địa phương nhanh chóng ổn định tổ chức, xác định phát triển du lịch cộng đồng là hướng đi trọng tâm. Nghị quyết đại hội Đảng bộ xã lần thứ nhất đặt mục tiêu xây dựng du lịch trải nghiệm cộng đồng gắn với xây dựng nông thôn mới.

Ông Lê Văn Hùng, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Sơn cho biết: “Phát triển du lịch cộng đồng gắn với xây dựng nông thôn mới,  là nhiệm vụ then chốt. Xã chú trọng khai thác thế mạnh cảnh quan, văn hóa DTTS. Đồng thời, ứng dụng công nghệ trong nông, lâm nghiệp để nâng cao đời sống người dân”.

Hải Sơn đang khai thác nhiều điểm đến như Khu di tích quốc gia Pò Hèn, Làng văn hóa Dao Thanh Y, núi Mã Thầu Sơn, thác 72 gian… Trong đó, Lễ hội “Hoa sim sắc thắm biên cương” trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, thu hút du khách với hoạt động trải nghiệm văn hóa và ẩm thực truyền thống như cá suối nướng, ngan đen, bánh chưng nếp cẩm, rượu sim…

Pò Hèn - điểm sáng du lịch cộng đồng

Thôn Pò Hèn có 160 hộ dân, 78% là người Dao và được lựa chọn thí điểm mô hình Làng văn hóa du lịch cộng đồng. Từ năm 2021, thành phố Móng Cái (cũ) đầu tư trên 700 triệu đồng chỉnh trang cơ sở vật chất, phục dựng chợ phiên Pò Hèn, gắn bảo tồn văn hóa với phát triển du lịch.

“Đời sống bà con đã được cải thiện rõ rệt, đường làng sạch đẹp, khách đến ngày càng đông. Tuy nhiên, việc đầu tư chưa được như mong muốn bởi kinh phí của gia đình các hộ dân còn hạn hẹp. Chúng tôi rất mong Đảng, Nhà nước tiếp tục hỗ trợ để phát triển du lịch, vừa giữ bản sắc, vừa tăng thu nhập”, ông Sằn A Sủi, Trưởng Ban công tác Mặt trận thôn Pò Hèn chia sẻ.

Không chỉ hấp dẫn du khách bằng nét văn hóa cộng đồng, Hải Sơn còn tự hào sở hữu Khu di tích lịch sử Pò Hèn - biểu tượng thiêng liêng nơi biên cương Tổ quốc. Từ đầu năm 2025 đến nay, Khu di tích đã đón hơn 1.400 lượt khách, trở thành địa chỉ đỏ trong hành trình về nguồn của du khách gần xa.

Song song phát triển du lịch, địa phương bảo tồn nghi lễ truyền thống của người Dao, Sán Chỉ như Lễ cấp sắc, Lễ cầu mùa, Lễ xuống đồng, ngày lệ làng… Người dân tham gia chỉnh trang cảnh quan, xây dựng điểm Check-in, tổ chức trải nghiệm dệt thổ cẩm, chế biến các món ăn dân tộc.

Ông Lê Văn Hùng cho biết, hiện xã đang triển khai Đề án phát triển du lịch bền vững, nâng chất dịch vụ hiện có, xây dựng sản phẩm mới và Tour trải nghiệm văn hóa của người Dao Thanh Y, Sán Chỉ...

Có thể nhận thấy, du lịch cộng đồng đang trở thành động lực mới, tạo chuyển biến rõ rệt trong phát triển kinh tế - xã hội ở Hải Sơn. Sự kết hợp giữa thiên nhiên, văn hóa và con người đang mang đến diện mạo mới cho vùng biên viễn nơi địa đầu Tổ quốc.