Analytic
Báo Dân tộc và Phát triẻn
Chuyên trang

Dân tộc - Tôn giáo với sự phát triển của đất nước

Sự kiện - Bình luận

Gia đình Haha - Điểm chạm văn hoá DTTS lạ nhưng ấm áp

Hồng Phúc - 16:40, 12/08/2025

Trong khi nhiều show thực tế hiện nay chọn tạo ra kịch tính, cao trào giữ chân khán giả, “Gia đình Haha – Những ngày trời bao la” lại lặng lẽ chiếm trọn trái tim công chúng bằng sự chân thật, nhẹ nhàng và cách tiếp cận văn hóa đầy tôn trọng. Không chỉ là một chương trình giải trí, đây còn là cầu nối đưa hình ảnh người nông dân nói chung, đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng đến gần hơn với công chúng, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ về văn hóa và du lịch.

Tập 3 là những hoạt động trải nghiệm thú vị của các nghệ sĩ với văn hóa và người dân Bản Liền (Lào Cai). Ảnh VTV
Tập 3 là những hoạt động trải nghiệm thú vị của các nghệ sĩ với văn hóa và người dân Bản Liền (Lào Cai). Ảnh VTV

Khác với xu hướng “thử thách sinh tồn” hay “drama kịch tính” của nhiều show thực tế, Gia đình Haha chọn cách “thả” năm nghệ sĩ Jun Phạm, Rhymastic, Bùi Công Nam, Ngọc Thanh Tâm và Duy Khánh vào cuộc sống thường nhật của người dân Bản Liền (Lào Cai). Không kịch bản, không thoại dàn dựng, các nghệ sĩ rời xa ánh đèn sân khấu, bỏ lớp trang điểm cầu kỳ và trang phục lộng lẫy để ngủ trên chiếu tre, tắm giếng, ăn cơm rau, bẻ măng, cấy lúa, chăn trâu như bất kỳ người dân nào khác.

Không chỉ 5 nghệ sĩ, những nhân vật xuất hiện trong chương trình, như vợ chồng chị Thông - anh Hà, bé Thư và Thắng (con của hai anh chị) cũng nhận được sự yêu mến của khán giả.

Từ những trải nghiệm trong show giải trí “Gia đình Haha”, hình ảnh về một vùng quê miền núi Tây Bắc hiện lên sống động với những thửa ruộng bậc thang uốn lượn, đồi chè Shan tuyết cổ thụ xanh mướt, không khí trong lành. Đến nay, tất cả các tập phát sóng của Gia đình HaHa đều nhận được trung bình từ 2- 6 triệu lượt xem, lọt top thịnh hành YouTube. Đây là thành tích không hề dễ dàng trong bối cảnh các nền tảng số bùng nổ và khán giả có vô vàn lựa chọn.

Giữa những gameshow, phim ảnh và MV ngập tràn hình ảnh nhộn nhịp, hoa lệ của thành phố, văn hoá dân tộc thiểu số hiện lên như một gam màu lạ nhưng ấm áp. Không phải những toà nhà cao tầng hay nhịp sống hối hả, ở đó là thiên nhiên hùng vĩ, những phong tục được lưu truyền từ bao đời, những trang phục rực rỡ và ẩm thực đặc sắc. Những giá trị ấy là kho báu của cả dân tộc. Giữa thời đại đô thị hoá, chính sự nguyên sơ, chậm rãi và đầy bản sắc ấy trong Gia đình Haha lại trở thành “đặc sản” tinh thần, khiến khán giả thành phố say mê như tìm một chốn để “chữa lành”.

Chương trình thực tế này đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Bản Liền, vốn là một điểm đến yên ả, nay thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Homestay của chị Vàng Thị Thông – gia đình đón dàn nghệ sĩ đã kín lịch cả tháng 7; tháng 8 và tháng 9 gần như hết phòng. 

Không chỉ dừng lại ở hiệu quả truyền thông, chương trình còn tạo ra một “điểm chạm” văn hóa mới: người trẻ muốn lên vùng cao không chỉ để check-in, mà để thật sự trải nghiệm cuộc sống và văn hóa của đồng bào. 

Đây là hướng phát triển du lịch bền vững, nơi cộng đồng dân tộc thiểu số - chủ thể văn hoá trực tiếp tham gia làm du lịch. Vượt xa một chương trình giải trí, điều mà Gia đình Haha đã làm được là trở thành sứ giả văn hoá của đồng bào.

Khi nghệ sĩ thực sự hoà vào nhịp sống bản địa, bản sắc văn hóa vùng cao hiện ra vừa nguyên bản vừa sống động
Khi nghệ sĩ thực sự hoà vào nhịp sống bản địa, bản sắc văn hóa vùng cao hiện ra vừa nguyên bản vừa sống động

Nếu phần đời thường giúp chương trình lấy được cảm tình ban đầu, thì phần “văn hóa” chính là lý do khiến khán giả tiếp tục ở lại. Trong nhiều năm, cách khai thác những chủ đề về văn hoá DTTS đôi khi chưa đủ tinh tế, khiến hình ảnh vùng cao bị rơi vào hai thái cực: hoặc là “trang trí” cho những sản phẩm giải trí khác, hoặc là truyền tải khô cứng theo lối tuyên truyền.

Gia đình Haha đã phá vỡ hạn chế đó khi chọn cách “sống cùng” thay vì “đứng ngoài quan sát”. Khi nghệ sĩ thực sự hoà vào nhịp sống bản địa, văn hóa vùng cao hiện ra vừa nguyên bản vừa sống động, không còn là tấm phông nền mà trở thành nhân vật chính của câu chuyện. Đây chính là “điểm chạm” văn hóa ấn tượng, nơi khán giả không chỉ xem, mà còn cảm nhận, đồng cảm và muốn trực tiếp trải nghiệm.

Khán giả được thấy nghệ sĩ tham gia nấu những món ăn truyền thống, đi hái chè, cùng bà con ra đồng, lên rẫy. Văn hóa không bị làm quá, cũng không bị giản lược thành vài hình ảnh minh họa. Thay vào đó, nó được thể hiện nguyên bản, trọn vẹn và sống động. Văn hóa dân tộc thiểu số vốn đã hấp dẫn, bởi tính độc đáo, đa dạng và phong phú. Nay, khi được đưa vào một chương trình giải trí bằng sự tôn trọng và thấu cảm, giá trị ấy càng tỏa sáng mạnh mẽ.

Gia đình Haha là minh chứng về sức hút từ sự bình dị, chân thật vẫn có thể tạo nên một chương trình ăn khách. Trong thị trường giải trí ưa tốc độ và kịch tính, show này giống như một khoảng lặng quý giá, giúp khán giả tìm lại cảm xúc đã lâu không thấy - khi ta để văn hóa lên tiếng một cách chân thật, gần gũi. 

Và đó là lý do khiến show không chỉ thành công về mặt giải trí mà còn góp phần thay đổi cách đại chúng tiếp cận di sản văn hóa dân tộc thiểu số – một cách tiếp cận tôn trọng, trân trọng và đầy yêu thương.

Tin cùng chuyên mục
Đừng biến trang phục dân tộc thành trò đùa

Đừng biến trang phục dân tộc thành trò đùa

Những ngày đầu tháng 8, mạng xã hội lan truyền hàng loạt hình ảnh nam du khách nước ngoài mặc trang phục của phụ nữ dân tộc Mông ở Sa Pa (Lào Cai) và Tuyên Quang. Trong các bức ảnh, họ tạo dáng, khoác lên mình váy áo truyền thống rực rỡ như một đạo cụ “check-in” ngộ nghĩnh. Hiện tượng tưởng như vui vẻ ấy nhanh chóng gây tranh luận, khi Lồ A Lợi, 29 tuổi, người Mông ở Sa Pa lên tiếng cho rằng, đây là hành vi “xúc phạm” và “tổn hại hình ảnh du lịch địa phương”.