Dân khổ vì “khát” nước

Giếng đào trơ đáy, giếng khoan dường như không có nước là tình trạng chung của thôn Đức Hưng và làng Sơn mỗi khi đến mùa khô, hạn. Vì vậy, hàng ngày, người dân phải phải đi xa để tìm nguồn nước ngầm từ suối hay mua nước theo khối ở những nơi khác về dùng.

Theo ông Siu Uôi, Phó Chủ tịch UBND xã Ia Nan cho biết: Tình trạng hạn hán tại hai thôn, làng này đã trở thành thông lệ mỗi khi mùa khô đến. Trên địa bàn có một vài điểm có thể cung cấp nước cho nhân dân nhưng cũng không đáp ứng đủ. Năm 2023, địa phương phải nhờ Công ty TNHH MTV 72 (Binh đoàn 15 - Bộ Quốc phòng), hỗ trợ việc chở nước sạch từ nơi khác về cho Nhân dân ở thôn Đức Hưng có nước sinh hoạt. Họ đã hỗ trợ, cung cấp nước liên tục cả tháng trời. Mỗi lần xe bồn chở 8m3, ngày 2 chuyến”.

Tại làng Sơn, nơi có 100% là đồng bào Gia Rai sinh sống, vì vậy, theo thói quen, mỗi khi giếng trơ đáy thì bà con lại lần mang gùi đi xa tìm kiếm những nước giọt (khe suối, đập nước tự nhiên) về dùng đỡ bớt bị ảnh hưởng của thiếu nước sinh hoạt.

Anh Rơ Châm Thi (người dân làng Sơn) chia sẻ: “Trước đây, về mùa khô bà con làng Sơn thiếu nước rất nhiều. Từ năm 2023, làng được đơn vị thiện nguyện ở Tp.HCM ra hỗ trợ giếng khoan nên bà con vẫn thay nhau, có nước dùng tạm. Khi hết nước thì bà con phải đi gùi nước về dùng”.

Tại thôn Đức Hưng, nhiều gia đình cũng đang khổ trăm bề vì thiếu nước sạch. Ông Nguyễn Văn Xưởng (người dân thôn Đức Hưng) kể: Trước khi mùa khô đến, người dân trong thôn đã đóng góp 20 triệu để sục, rửa giếng khoan của thôn, nhưng do nắng nóng kéo dài khiến cho nguồn nước mạch giảm sút nên nước có màu đỏ, vàng đục. Người lớn trong nhà tắm rửa, còn 2 đứa nhỏ không dám tắm nguồn nước này vì da mẫn cảm sẽ nổi mẩn ngứa.

Ông Hoàng Văn Ga, Bí thư Chi bộ kiêm thôn Trưởng thôn Đức Hưng cho biết: “Mùa khô năm nay, từ tháng 3, trên địa bàn thôn có 120/218 hộ gia đình thiếu nước sạch để sinh hoạt. Khi vào đỉnh điểm nắng nóng, nhiều người chạy 3 - 4km để chở nước, hoặc mua nước của người khác với giá 150 nghìn/2m3 chở tới nhà để tắm, giặt. Riêng nước để phục vụ ăn, uống phải mua nước bình với giá 10 nghìn/1 bình 20 lít. Nhiều hộ mua máy lọc về để lọc nước từ giếng khoan của làng (giá bán nước 8 nghìn/m3) nhưng năm nay nước chuyển màu vàng, không lọc được”.

Theo ông Uôi, giải pháp tình thế là đào ao sâu dùng chứa nước và bơm lên cho người dân dùng. Nhưng do đang vướng khu vực đất bà con chưa thống nhất hiến đất nên chưa triển khai. Về đào giếng thì bất khả thi do đất có đá ngầm và đất sỏi khiến nước không đảm bảo.

 Giải cơn "khát” cho người dân

Theo thống kê, hiện nay một số địa phương trên địa bàn huyện Đức Cơ đã xảy ra hạn cục bộ, nặng nhất là xã biên giới Ia Nan - khu vực giáp ranh biên giới huyện Đức Cơ và huyện Oyadav của nước bạn Campuchia. Lúc cao điểm phải sử dụng cả nguồn nước chưa hợp vệ sinh sinh (nước giọt) để phục vụ ăn uống và sinh hoạt cá nhân, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của Nhân dân trong vùng. Trong khi đó, nguồn kinh phí để đầu tư xây dựng các công trình nước sạch nhằm hỗ trợ Nhân dân của huyện còn rất thiếu và khó khăn.

Trước thực trạng trên, chính quyền địa phương đã kiểm tra thực tế tình hình để có giải pháp hỗ trợ người dân. Theo đó, Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ Vũ Mạnh Định đã gửi thư ngỏ tới Ban lãnh đạo Quỹ Thiện tâm - Tập đoàn Vingroup nhằm kêu gọi sự quan tâm, hỗ trợ đầu tư một nhà máy xử lý nước sạch, phục vụ nhu cầu của người dân tại thôn Đức Hưng và làng Sơn, xã Ia Nan.

Cụ thể, 2 thôn, làng này có gần 2.000 nhân khẩu (trong đó, hơn 46% là đồng bào DTTS), bị thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô; mặc dù địa phương, huyện đã có nhiều giải pháp khắc phục, nhưng vẫn không triệt để... Có thời điểm phải huy động các tổ chức chính trị, xã hội dùng xe chuyên chở nước sinh hoạt từ các vùng khác đến để hỗ trợ cấp nước tạm thời cho nhân dân phục vụ sinh hoạt hàng ngày.

Theo Chủ tịch UBND huyện, để giải “cơn khát” cho người dân, qua tham vấn của các đơn vị khảo sát, địa phương cần thiết phải xây dựng 1 nhà máy xử lý nước sạch. Sau đó, xử lý nguồn nước đó bơm lên 1 bể chứa để xử lý nước (lọc, khử khuẩn), rồi bơm tiếp vào hệ thống cấp nước sạch đã được đầu tư trong những năm trước để tiếp tục cấp nước sạch cho Nhân dân 2 thôn, làng sử dụng và đầu tư 1 hệ thống đường cấp điện 3 pha phục vụ vận hành công trình. Tổng kinh phí dự kiến xây dựng công trình khoảng 4 tỷ đồng.

UBND huyện Đức Cơ cam kết, nếu được Ban lãnh đạo Quỹ Thiện tâm - Tập đoàn Vingroup đầu tư, địa phương sẽ đối ứng một phần kinh phí cùng với nguồn kinh phí Quỹ hỗ trợ để thực hiện công trình có chất lượng và hiệu quả, vận động Nhân dân đối ứng về giải phóng mặt bằng, đường ống dẫn nước để công trình hoạt động hiệu quả và bền vững.

Chủ tịch UBND huyện Đước Cơ Vũ Mạnh Định thông tin: Sau khi có thư ngỏ, bên Quỹ Thiện Tâm đã tổ chức đoàn vào thôn Đức Hưng làm việc. Sơ bộ, bên Quỹ sẽ đồng ý cho đặt ở thôn Đức Hưng một nhà máy xử lý nước sạch khoảng 4 tỷ đồng. Hiện, huyện đang đợi ý kiến chính thức từ Quỹ Thiện Tâm của Tập đoàn Vingroup. Mong rằng, trong thời gian không xa, khi mùa khô hạn tới, những người dân ở xã biên giới Ia Nan sẽ không còn cảnh thiếu nước sạch để sử dụng.