Cái đói hiện hữu

Bản Sắt có 36 hộ đồng bào Bru Vân Kiều sinh sống. Trước năm 2020, bà con luôn duy trì sản xuất 2 vụ lúa nước/năm trên diện tích 8ha. Với diện tích lúa nước này, đồng bào cơ bản làm chủ được lương thực, không lo thiếu gạo. 

Thế nhưng, kể từ trận lũ lịch sử năm 2020, đồng bào Bru Vân Kiều ở bản Sắt chỉ còn canh tác được 1 vụ lúa nước/năm. Do thiếu nước nên vụ Hè  - Thu, bà con phải chuyển sang trồng sắn, trồng ngô. Thậm chí không ít diện tích đất đã bị bỏ hoang do thiếu nước, cái đói đã hiện hữu.

Già làng Nguyễn Linh (80 tuổi) nhớ lại, từ năm 1986, cây lúa nước đã theo chân già lên với thung lũng trên đại ngàn Trường Sơn. Thấy già Linh làm lúa nước ở thung lũng được no cái bụng, đồng bào Bru Vân Kiều quanh vùng cũng quần tụ về đây để khai hoang trồng lúa nước rồi định cư, lập ra bản Sắt.

Diện tích đất khai hoang để trồng lúa nước ở bản Sắt không ngừng được tăng lên. Đến những năm 2000, bản Sắt đã có đến 8ha đất lúa sản xuất 2 vụ/năm. Năng suất lúa nước ở bản Sắt cũng không ngừng được tăng lên.

"Có lúa nước, có cơm ăn, con trẻ được đi học, nhà cửa được dựng kiên cố. Bà con trong bản còn nuôi thêm trâu, bò, lợn, gà… có của ăn của để. Bản Sắt từng được xem là bản văn hóa kiểu mẫu của xã Trường Sơn, là niềm tự hào của người Bru Vân Kiều vùng biên", già Linh chia sẻ.

Chững lại một nhịp, già Linh tiếp lời: Trận lũ lịch sử năm 2020 đã khiến một phần ngọn núi phía Tây bản bị sạt lở, dòng suối chính dẫn nước về ruộng bị thay đổi hoàn toàn. Đến nay, hệ thống dẫn nước tạm đã hư hỏng; khe suối bị đất đá bồi lấp, dòng chảy thất thường. Bà con chỉ còn đủ nước cho vụ Đông - Xuân, còn vụ Hè - Thu đành bỏ hoang!

Cần lắm một công trình thủy lợi

Trăn trở trước việc thiếu nước tưới phục vụ sản xuất, chính quyền xã Trường Sơn đã nhiều lần kiểm tra, tìm kiếm nguồn nước để dẫn về đồng ruộng, hỗ trợ bà con sản xuất. Thế nhưng, việc tìm nguồn nước gặp khó khăn, đến nay vẫn chưa có kết quả.Hơn ai hết, đồng bào Bru Vân Kiều ở bản Sắt đang cần một công trình thủy lợi dẫn nước về ruộng để “đuổi” cái đói ra khỏi bản.

Chia sẻ với phóng viên, ông Hoàng Mạnh Hà, Chủ tịch UBND xã Trường Sơn xác nhận: “Từ năm 2020 đến nay, bà con ở bản Sắt chỉ duy trì sản xuất được 1 vụ lúa nước/năm. Mùa giáp hạt, tình trạng thiếu gạo của bà con Bru Vân Kiều ở bản Sắt luôn hiện hữu”.

Ông Hồ Văn Tuấn, Bí thư Chi bộ bản Sắt trăn trở: “Bản mình không thiếu đất, không thiếu sức người, chỉ thiếu nước thôi. Nếu có một công trình thủy lợi kiên cố để dẫn nước về, bà con sẽ khôi phục được 8ha ruộng để trồng lúa nước 2 vụ/năm như trước. Có lúa nước, bản sẽ không còn lo thiếu ăn nữa”.      

Nằm sâu giữa đại ngàn, cách trung tâm xã Trường Sơn hơn 10 km, việc đồng bào Bru Vân Kiều ở bản Sắt chủ động sản xuất, làm chủ được lương thực là điều đáng khích lệ. Nay do thiên tai bão lũ gây bồi lấp, thiếu nước sản xuất đã ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của bà con. 

Việc đầu tư xây dựng một công trình thủy lợi để “tái sinh” 2 vụ lúa/năm ở bản Sắt là điều cần thiết. Hơn nữa, nếu chủ động được nước tưới, bà con còn chủ động sản xuất được quanh năm, nâng cao mức sống. Đây không chỉ là chuyện nước tưới, công trình ấy còn mang ý nghĩa ổn định dân cư, giữ vững sinh kế ở vùng biên giới phía Tây tỉnh Quảng Trị.