Xuất phát từ các mô hình nghề mộc nhỏ lẻ trên địa bàn, năm 2024, Hội Nông dân xã Gia Phú (huyện Bảo Thắng) đã tuyên truyền, vận động và hướng dẫn thành lập Chi hội Nông dân nghề nghiệp “Duy trì, phát triển, sản xuất nghề mộc truyền thống” với 40 thành viên tham gia.

Chi hội tập trung phát triển các ngành nghề như: sản xuất đồ gia dụng từ gỗ, đồ thờ, thi công trần gỗ, cầu thang, cửa gỗ..., cung ứng sản phẩm cho nhiều đơn hàng trong và ngoài tỉnh. Thông qua Chi hội, các thành viên có điều kiện trao đổi kinh nghiệm trong sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm và tìm kiếm đầu ra ổn định.

Chi hội cũng góp phần tạo việc làm thường xuyên cho gần 200 lao động địa phương, mang lại thu nhập ổn định, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Doanh thu bình quân mỗi cơ sở đạt khoảng 1 tỷ đồng/năm.

Tiêu biểu như cơ sở chế biến đồ gỗ nội, ngoại thất của hộ anh Vũ Văn Hưng ở thôn Đông Căm, xã Gia Phú với quy mô 200m2, thuận tiện cho việc vận chuyển nguyên liệu, trao đổi mua bán hàng hóa. Trong xưởng còn vài bộ cửa và một số tủ gỗ còn đóng dở. 

Anh Hưng cho biết: Cơ sở chủ yếu sản xuất theo đơn đặt hàng của khách, 4 – 5 người thợ làm quanh năm không khi nào hết việc. Tất cả các sản phẩm đồ gỗ cao cấp từ giường, tủ, bàn ghế, cửa, lan can cầu thang, đồ gỗ nội thất... đều làm đảm bảo chất lượng tốt nên khách hàng tìm đến đặt hằng ngày càng nhiều. "Hiện tại cơ sở của anh đang tạo việc làm cho khoảng 4-5 lao động, với mức lương từ 8-10 triệu đồng/người/tháng. Tổng doanh thu mỗi năm của cơ sở trên 1 tỷ đồng, sau khi trừ các loại chi phí đầu vào, trả lương cho công nhân từ 7- 12 triệu đồng/người/tháng, còn lãi ròng khoảng hơn 200 triệu đồng/năm", anh Hưng cho biết thêm.

Một trong những cơ sở tiêu biểu là xưởng sản xuất đồ thờ và đồ gỗ mỹ nghệ của hộ anh Phạm Minh Hiếu tại thôn Hùng Thắng, xã Gia Phú. Cơ sở chuyên cung cấp các sản phẩm đồ gỗ nội thất cao cấp, đồ thờ, tranh phong thuỷ, đồng hồ cây, bàn ghế… phục vụ nhu cầu của người dân trong và ngoài tỉnh.

Với đội ngũ nghệ nhân lâu năm, tay nghề cao, cơ sở đã tạo ra nhiều sản phẩm độc đáo, tinh xảo và thẩm mỹ. Tất cả đều được chế tác từ các loại gỗ tự nhiên cao cấp như: hương đá, gụ, mít ta, gỗ đỏ, hương đỏ, hương đỏ Nam Phi, dổi, cẩm vàng, cẩm lai, gụ ta...

Chất lượng và uy tín là yếu tố then chốt tạo nên sự phát triển bền vững của cơ sở. Nhờ đó, kinh tế gia đình anh Hiếu ngày càng khấm khá, đồng thời tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương.

Anh Phạm Minh Hiếu, chủ cơ sở nghề mộc thủ công mỹ nghệ Gia Phú cho biết: Nghề mộc đòi hỏi sự tỉ mẩn, khéo léo, bay bổng trong từng nét chạm trổ. Để tạo ra một sản phẩm mộc đẹp, người thợ phải trải qua nhiều công đoạn, nhưng quan trọng nhất là khâu tạo hình... Vì cơ chế thị trường luôn đòi hỏi yêu cầu phải cải tiến kỹ thuật, đa dạng sản phẩm. Do vậy, những người thợ truyền thống đã phải học hỏi, tìm tòi nắm bắt nhu cầu, thị hiếu của thị trường để từ đó có những cách thức mới trong phát triển nghề truyền thống. Việc sử dụng máy đục, máy điêu khắc vào sản xuất đồ mộc để làm ra mẫu mã phong phú, đổi mới, giá thành cạnh tranh hơn chính là giải pháp mà đa phần các hộ làm nghề ở địa phương lựa chọn để làm mới nghề. Nhiều công đoạn sản xuất, như: Xẻ, khoan, cưa, đục, tiện, phay, bào, đánh bóng, phun sơn... trước đây làm bằng tay thì đến nay đã được thay thế bằng máy móc.

Bà Trần Thị Hương, Chủ tịch Hội Nông dân xã Gia Phú cho biết: Xác định được vai trò của nghề mộc đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, Hội Nông dân xã đã tích cực tuyên truyền các hộ có cùng sở thích thành lập Chi hội nông dân nghề nghiệp "Duy trì, phát triển, sản xuất nghề mộc truyền thống” với các sản phẩm chính là sản xuất đồ mộc, đồ gỗ mỹ nghệ truyền thống, tạo điều kiện cho những người có cùng sở thích trong xã chuyên tâm hơn trong việc gìn giữ và phát triển nghề mộc. Đáng nói là đã có rất nhiều thanh niên trong xã được truyền dạy nghề mộc, đến nay đã thành thạo nghề. Nhiều người đã đầu tư quy mô nhà xưởng lớn với máy móc hiện đại để mở rộng quy mô sản xuất.

Có thể thấy, nghề mộc ở Gia Phú thời gian qua không những được gìn giữ, lưu truyền mà còn phát triển khá mạnh bởi có sự pha trộn hài hòa giữa truyền thống và nét mới của đời sống hiện đại. Hiện nay, trên địa bàn xã có khoảng 40 hộ làm nghề mộc với khoảng 200 lao động thường xuyên. Đây chính là lực lượng gìn giữ, phát triển và quyết định sự hưng thịnh của "nghề mộc truyền thống" ở địa phương.