Phát biểu tại Hội thảo, ông Đinh Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em cho biết, mạng lưới y tế thôn bản ở Việt Nam có từ rất sớm và đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc sức khỏe Nhân dân khu vực dân tộc thiểu số và miền núi. Với nhân viên y tế thôn bản, ngày càng thể hiện rõ vai trò của mình. Trước đây đội ngũ này chỉ sơ cứu ban đầu, hiện nay đội ngũ này còn có chức năng phát hiện nguy cơ, chăm sóc dinh dưỡng, tư vấn sức khỏe bà mẹ trẻ em.

Theo ông Đinh Anh Tuấn, sau khi Thông tư 07/2013/TT-BYT ra đời, cô đỡ thôn bản được công nhận là một loại hình nhân viên y tế thôn bản. Đến nay, Thông tư 07/2013/TT-BYT cần có những chỉnh sửa cho phù hợp với điều kiện hiện tại, phù hợp với Luật Khám chữa bệnh hiện hành. Tại Luật Khám chữa bệnh năm 2009 không có nội dung khám chữa bệnh tại nhà trong các hình thức chữa bệnh. Nhưng Luật Khám chữa bệnh năm 2023 đã đưa hình thức khám chữa bệnh tại nhà vào trong các hình thức khám chữa bệnh. Cô đỡ thôn bản được phép làm các kỹ thuật như đỡ đẻ, khám thai, chăm sóc sau sinh tại nhà…

Đây là lý do Bộ Y tế chủ trì xây dựng Thông tư 27/2023/TT-BYT thay thế Thông tư 07/2013/TT-BYT trước đây. Bộ Y tế đã lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương để xây dựng nội dung cho phù hợp với thực tiễn và Thông tư có hiệu lực từ ngày 01/01/2024.

Theo đó, Thông tư 27 có 11 điều, quy định tiêu chuẩn, chức năng, nhiệm vụ, phạm vi hoạt động khám chữa bệnh với nhân viên y tế thôn bản, cô đỡ thôn bản, nội dung đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho nhân viên y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản. Ngoài ra có các điều quy định về Tổ chức thực hiện; Hiệu lực thi hành; Điều khoản tham chiếu; Điều khoản chuyển tiếp; Trách nhiệm thi hành.

Thông tư có 5 phụ lục kèm theo gồm 50 danh mục kỹ thuật chuyên môn khám bệnh, chữa bệnh đối với nhân viên y tế thôn bản; 76 danh mục chuyên môn khám chữa bệnh đối với cô đỡ thôn bản; 20 nội dung chuyên môn nghiệp vụ đối với nhân viên y tế thôn bản; 20 nội dung chuyên môn nghiệp vụ về nội dung đào tạo chuyên môn đối với cô đỡ thôn bản và 9 nội dung về đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ từ nhân viên y tế thôn bản kiêm nhiệm cô đỡ thôn bản. Nhân viên y tế thôn bản phải hoàn thành chương trình và được cấp chứng chỉ theo nội dung đào tạo chuyên môn nghiệp vụ tối thiểu 3 tháng, có trình độ chuyên môn về y từ trung cấp trở lên (quy định cũ là từ sơ cấp trở lên) và tự nguyện tham gia làm nhân viên y tế thôn bản.

Đối với cô đỡ thôn bản, hoàn thành chương trình được cấp chứng chỉ theo nội dung đào tạo chuyên môn nghiệp vụ quy định thời gian đào tạo tối thiểu 6 tháng, có trình độ chuyên môn về y từ trung cấp trở lên. Nhân viên y tế thôn bản hỗ trợ trạm y tế xã thực hiện chức năng chăm sóc sức khỏe ban đầu tại thôn bản. Cô đõ thôn bản hỗ trợ trạm y tế xã thực hiện chức năng chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em tại thôn bản.

Phạm vi hoạt động khám chữa bệnh tại Thông tư 27 này có điểm mới. Nhân viên y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản khám chữa bệnh không cần chứng chỉ hành nghề. Tham gia chăm sóc sức khỏe ban đầu và các hoạt động tại y tế thôn bản, tham gia chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, khám chữa bệnh tại thôn bản theo danh mục kỹ thuật được quy định.

Tại Hội thảo, đại diện các tỉnh, thành có đội ngũ nhân viên y tế thôn bản, cô đỡ thôn bản đã cùng thảo luận các vướng mắc trong quá trình thực hiện Thông tư 27/2023/TT-BYT để tạo điều kiện tốt nhất phát triển về số lượng và chất lượng đội ngũ này, phục vụ phát triển y tế cơ sở vững mạnh.

Bs. Nguyễn Thị Khánh Hiệp - Sở Y tế Thái Nguyên góp ý kiến về việc chi trả phụ cấp cho nhân viên y tế thôn bản, cô đỡ thôn bản: Hiện địa phương đã thực hiện việc này với mức phụ cấp từ 0,2 - 0,5. Tuy nhiên kinh phí đào tạo nhân viên y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản hiện rất khó khăn với 5,4 triệu đồng với đào tạo 3 tháng và hơn 10 triệu đồng với đào tạo 6 tháng. Hiện địa phương có 200 xóm không có nhân viên y tế thôn bản. Do vậy, địa phương rất mong được tháo gỡ vướng mắc để đầu tư phát triển đội ngũ này.