Lễ hội được khai mạc vào tối 06/7/2024, tại Di tích quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải với chủ đề “Chung tay kiến tạo thế giới hòa bình”. Đây là lễ hội mang thông điệp hòa bình lần đầu tiên được tổ chức ở Quảng Trị và Việt Nam nhằm tôn vinh giá trị của hòa bình, tri ân các anh hùng liệt sĩ, tưởng niệm các nạn nhân chiến tranh; góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh của đất nước, con người Việt Nam; xây dựng Quảng Trị trở thành một không gian văn hóa vì hòa bình, là điểm đến vì hòa bình, nơi hội ngộ của bạn bè bốn phương yêu chuộng hòa bình.

Phát biểu khai mạc họp báo, ông Võ Văn Hưng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, Việt Nam là quốc gia yêu chuộng hòa bình. Lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam phải tiến hành nhiều cuộc kháng chiến chống lại các thế lực ngoại xâm để giành và bảo vệ độc lập, tự do cho Tổ quốc. Trải qua những cuộc chiến đấu lâu dài, gian khổ, chịu đựng biết bao mất mát, hy sinh, hơn ai hết, dân tộc Việt Nam nhận rõ giá trị của hòa bình. Bởi vậy, yêu chuộng hòa bình là một trong những truyền thống nổi bật, là nét đẹp văn hóa tiêu biểu của dân tộc Việt Nam.

Quảng Trị là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, lịch sử, có vị trí chiến lược quan trọng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Nơi đây từng được xem là “chiến địa”, “trấn biên”, phên dậu” và ba lần được chọn làm thủ phủ của đất nước.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị nhấn mạnh, trong các cuộc kháng chiến giành độc lập của dân tộc, Quảng Trị là nơi gánh chịu nhiều đau thương, hy sinh mất mát, chứng kiến bao cảnh tàn khốc, hủy diệt của chiến tranh. Nhưng hôm nay, nơi đây “đất thiêng đã nở đóa hoa hòa bình”, Quảng Trị đã hồi sinh và vươn mình lớn dậy, khởi sắc trên tro tàn đổ nát của chiến tranh, trong thế giới hòa bình và hội nhập. Vì lẽ đó, Quảng Trị là nơi lựa chọn ứng hợp nhất, nơi của những nhịp cầu kết nối, nơi của những điểm chạm sâu thẳm trong lòng người để tổ chức một lễ hội lần đầu tiên tại Việt Nam với quy mô quốc gia, quốc tế - một lễ hội mang thông điệp Hòa bình.

Xuất phát từ ý nghĩa đó, ông Võ Văn Hưng cho biết, tỉnh Quảng Trị đã ấp ủ, thai nghén Đề án tổ chức Lễ hội Vì Hòa bình từ 5 năm trước với mục đích nhân văn lớn lao nhằm tôn vinh giá trị của hòa bình; tri ân các anh hùng liệt sỹ đã anh dũng hy sinh vì sự trường tồn của Tổ quốc, tưởng niệm các nạn nhân chiến tranh; góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh của đất nước, con người Việt Nam; xây dựng Quảng Trị từng bước trở thành không gian văn hóa vì Hòa bình, điểm đến vì hoà bình, truyền đi thông điệp yêu chuộng hòa bình của dân tộc Việt Nam, kêu gọi nhân loại chung tay xây dựng nền hoà bình bền vững trên thế giới.

Lễ hội Vì Hòa bình lần đầu tiên sẽ được tổ chức vào tháng 7/2024 với chủ đề “Chung tay kiến tạo thế giới hòa bình” đúng vào dịp kỷ niệm 70 năm ngày ký kết Hiệp định Giơnevơ về đình chỉ chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương (21/7/1954 - 21/7/2024); kỷ niệm 77 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ; là sự kiện, hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch quy mô quốc gia, quốc tế trong giai đoạn 2024 - 2025 theo Quyết định số 3032/QĐ-BVHTTDL ngày 16/10/2023 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Đây cũng là hoạt động có ý nghĩa hướng đến kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).“Trong bối cảnh hiện nay, thế giới đang còn có nhiều điểm xung đột, Lễ hội Vì Hòa bình được tổ chức trên vùng đất đã từng bị hủy diệt bởi chiến tranh sẽ truyền đi một thông điệp mạnh mẽ về sức sống mãnh liệt của dân tộc Việt Nam yêu chuộng hòa bình, phát huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, kêu gọi nhân loại yêu chuộng hòa bình chung tay xây dựng nền hòa bình bền vững cho thế giới; góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh của đất nước, con người Việt Nam”, ông Võ Văn Hưng nói.

Thông tin về một số hoạt động tiêu biểu trong khuôn khổ Lễ hội, ông Hoàng Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, Trưởng Ban Tổ chức Lễ hội Vì Hòa bình năm 2024 cho biết, cùng với hoạt động tri ân, tưởng niệm, chương trình Lễ hội được thiết kế với nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật, âm nhạc, giải trí, thể thao, ẩm thực được tổ chức ở nhiều không gian khác nhau, với nhiều cung bậc khác nhau, hướng đến nhiều đối tượng khác nhau, đặc biệt là những người trẻ. Với mong muốn tạo nên điểm chạm cảm xúc ấn tượng truyền tải các thông điệp nhân văn tới tất cả mọi người, Quảng Trị sẽ tổ chức chuỗi các hoạt động hấp dẫn như: Ngày hội đạp xe vì Hòa bình; Khai mạc Lễ hội Vì Hòa bình; Đêm nhạc Trịnh Công Sơn với chủ đề “Khúc ca hòa bình”; Chương trình hòa nhạc quốc tế “Giai điệu hòa bình”; Lễ hội Văn hóa - Ẩm thực quốc tế với chủ đề “Hương vị miền hoa nắng”; Chương trình “Ước nguyện hòa bình” với các hoạt động: Lễ cầu siêu, Thả hoa đăng, Thắp nến tri ân…

“Ngoài các hoạt động nói trên, sẽ có nhiều hoạt động ý nghĩa hưởng ứng Lễ hội vì Hòa bình, đặc biệt là Chương trình nghệ thuật chính luận “Vĩ tuyến 17 - Khát vọng hòa bình” do Báo Nhân dân tổ chức diễn ra vào tối 19/7 tại khu vực Kỳ đài bờ Bắc khu di tích đặc biệt Quốc gia đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải. Giải Chạy Marathon “Hành trình về đất lửa” tỉnh Quảng Trị diễn ra từ ngày 15-16/6; Ngày hội Văn hóa các dân tộc Việt Nam; các giải thể thao quốc gia, Hội chợ thương mại Quốc tế “Nhịp cầu xuyên Á”.