Chúng tôi đã từng “quá cảnh” qua Hương Khê vào một ngày giữa tháng 8/2021,khi mà tỉnh Hà Tĩnh siết chặt công tác phòng chống dịch. Gọi thế là bởi, nếu dừng xe, chúng tôi phải xuất trình đầy đủ các giấy tờ phòng dịch bệnh theo quy định nghiêm ngặt của tỉnh này. Trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp, người trồng bưởi Hương Khê nhấp nhổm lo sợ sẽ không thể xuất bán bình thường như mọi năm.

Nhìn những vườn bưởi vàng ruộm, lúc lỉu hai bên Đường Hồ Chí Minh mà thương những người nông dân “một nắng hai sương”. Anh Trần Xuân Loát, người có 3ha với 500 cây bưởi đặc sản Phúc Trạch tâm sự: Lâu nay, việc xuất bán sản phẩm cơ bản theo con đường truyền thống, là các thương lái đặt hàng rồi đến thu gom. Nhưng do ảnh hưởng của dịch bệnh, việc tiêu thụ theo cách này không thực hiện được. Anh Loát còn là Giám đốc Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Choa, với 22 hộ nông dân thành viên tại xã Phúc Trạch. Ngoài ra, HTX còn liên kết thêm 40 hộ nông dân khác để hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm. Nhưng dịch bệnh đã tác động lớn đến việc tiêu thụ sản phẩm của họ.

Theo báo cáo của UBND huyện Hương Khê, tổng diện tích trồng bưởi tại 19 xã thuộc vùng chỉ dẫn địa lý Bưởi Phúc Trạch là 2.593ha. Trong đó, có 1.777ha bưởi thời kỳ cho quả thuộc 160 doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác và gần 2.800 hộ sản xuất. Tổng sản lượng bưởi năm nay ước đạt 21.000 tấn, năng suất hơn 12 tấn/ha.

Hiện tại, quy trình sản xuất bưởi Phúc Trạch được tuân thủ nghiêm ngặt theo các quy chuẩn. Theo đó, toàn huyện đang có hơn 779ha tuân thủ theo tiêu chuẩn VietGAP; 5,6 ha đang hoàn thiện các thủ tục cấp giấy chứng nhận theo tiêu chuẩn GlobalGAP; 1.808,2ha thực hiện theo quy trình sản xuất hữu cơ và truyền thống.

Trước những ảnh hưởng của dịch bệnh dẫn tới đặc sản bưởi Phúc Trạch tiêu thụ khó khăn, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh đã tích cực cùng với bà con nông dân tìm lối thoát bền vững cho sản phẩm đặc sản. Và, chuyển đổi số là con đường đang được thực hiện dành cho sản phẩm bưởi Phúc Trạch.

Giám đốc HTX nông nghiệp Choa Trần Xuân Loát kể: Những năm trước, chúng tôi đã lên mạng internet để quảng bá, bán sản phẩm. Nhận thấy, thương mại điện tử là tất yếu trong nông nghiệp, HTX chúng tôi đã tiên phong tham gia chương trình chuyển đổi số do tỉnh triển khai và hướng dẫn.

Theo Giám đốc Trần Xuân Loát, để chuyển đổi số cho sản phẩm bưởi Phúc Trạch, HTX đã được tập huấn về kỹ năng bán hàng, được gặp gỡ đối tác là các sàn thương mại điện tử nổi tiếng trong cả nước như: Voso, Sendo, PostMart, Shoppe…

Trong nỗ lực “giải cứu” đặc sản bưởi Phúc Trạch của tỉnh Hà Tĩnh, thì hội nghị trực tuyến kết nối với nhiều điểm cầu Trung ương và nhiều tỉnh thành trên cả nước vào cuối tháng 8/2021, đã mở ra hướng đi mới trong cung ứng, tiêu thụ sản phẩm. Từ hội nghị này, hợp tác xã đã ký hợp đồng tiêu thụ với nhiều sàn thương mại điện tử để bán hàng theo hai cách, là HTX tự đăng ký gian hàng, hoặc tự quảng bá, giới thiệu, bán sản phẩm và ký kết tiêu thụ, cung cấp số lượng lớn sản phẩm cho các sàn.

Chủ tịch UBND huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) Ngô Xuân Ninh cho biết: Giờ thì ổn rồi, chúng tôi đã tiêu thụ được khoảng non một nửa sản lượng bưởi Phúc Trạch năm nay, thông qua kết nối. Thời đại này, chuyển đổi số để liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm là tất yếu.

Từ những ký kết qua sàn thương mại điện tử, công việc của các thành viên HTX không chỉ bận rộn hơn mà còn háo hức hơn, vì bưởi đã được tiêu thụ dù dịch bệnh vẫn bủa vây. Giờ đây, công việc mỗi ngày với người dân Phúc Trạch bắt đầu với việc “chốt đơn” rồi kiểm tra, phân loại số lượng để lên kế hoạch thu hoạch sản phẩm trong ngày. 

“Ngoài các sàn thương mại điện tử chuyên nghiệp, thì người tiêu dùng đặt hàng qua các kênh mạng xã hội như: Facebook, Zalo, trang web riêng của đơn vị cũng rất lớn”, anh Loát khoe.

Trước khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng, bưởi Phúc Trạch đã được dán tem truy xuất nguồn gốc sau khi đã kích hoạt và đóng gói sản phẩm. Bao bì cũng dã được in logo, nhãn hiệu riêng của HTX.

Những tấn bưởi đầu tiên đã được các sàn thương mại điện tử: Postmart.vn, Voso.vn, Shopee.vn, Lazada.vn, Sendo.vn, Hatplaza.vn kết nối tiêu thụ. Giá bán hiện tại trên các sàn thương mại điện tử dao động 350 - 550 nghìn đồng/thùng 10 quả. Sau khi hoàn thành đóng gói, người vận chuyển của các sàn thương mại điện tử sẽ đến tận nhà nhận hàng. Nhân viên các sàn sẽ chịu trách nhiệm vận chuyển sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

Đánh giá về thời kỳ đầu tiêu thụ bưởi qua chuyển đổi số đổi, đưa sản phẩm bưởi Phúc Trạch lên các sàn thương mại điện tử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Đặng Ngọc Sơn cho rằng: Bước đầu đã có một số kết quả. Tỉnh sẽ chỉ đạo các đơn vị liên quan cần theo dõi, rút kinh nghiệm để xây dựng giải pháp tiêu thụ lâu dài các loại nông sản khác và cho các vụ bưởi tiếp theo qua kênh thương mại điện tử.

Ông Sơn cũng lưu ý, ngành NN&PTNT phải phối hợp với chính quyền địa phương nắm bắt sản lượng, chất lượng, đánh giá sự khác biệt về giá trị của bưởi Phúc Trạch khi chăm sóc theo các quy trình, từ đó, tuyên truyền người dân sản xuất, chăm sóc cây theo các tiêu chuẩn VietGap, GlobalGAP... nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, gia tăng giá trị kinh tế. Quá trình truy xuất nguồn gốc qua tem nhãn cần phải được kiểm soát tốt để có sản phẩm đúng nguồn gốc, chất lượng bảo đảm.

(Nội dung thông tin, tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ)