Từ tự cung tự cấp sang chuyên canh cây công nghiệp

Câu chuyện của anh Lầu A Dua, bản Mường Nhé 2, xã Mường Nhé, là minh chứng rõ ràng cho sự đổi thay ấy. Từ một hộ nghèo, quanh năm chỉ biết trồng ngô, lúa trên nương nay gia đình anh có thu nhập ổn định từ 5 - 6 triệu đồng mỗi tháng nhờ chuyển sang chuyên canh cây cao su.

“Trước đây, làm nương thu nhập bấp bênh, còn giờ có công việc ổn định, đời sống tốt hơn, con cái được học hành đầy đủ”, anh Dua chia sẻ.

Không chỉ riêng gia đình anh Dua, nhiều hộ dân vùng biên Mường Nhé, Sín Thầu cũng đã thay đổi cách nghĩ, mạnh dạn tìm hướng đi mới. Trên những vùng đất trước đây kém hiệu quả, nhiều hộ đã chuyển sang trồng cây có giá trị kinh tế cao hơn, như quế, mắc ca, cà phê, chanh leo…

Gia đình anh Tráng Seo Thủ, bản Cà Là Pá, xã Sín Thầu, đã chuyển hơn 8ha đất nương sang trồng quế từ năm 2017. Đến nay, vườn quế của anh phát triển xanh tốt, hứa hẹn cho thu hoạch trong vài năm tới.

“Trước đây trồng ngô, lúa nương không đủ ăn. Giờ có cây quế, tôi tin rằng khi bán được sẽ có vốn làm ăn, cải thiện cuộc sống”, anh Thủ nói. Trên mảnh đất khô cằn, cây quế đã bén rễ, trở thành niềm hy vọng mới cho người Mông nơi cực Tây Tổ quốc.

Không chỉ dừng ở các mô hình riêng lẻ, Điện Biên còn phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, giúp người dân yên tâm đầu tư và mở rộng quy mô. Nhiều sản phẩm đặc trưng của địa phương như mắc ca, cà phê Catimo, dứa Mường Chà, chè Tủa Chùa, thịt trâu sấy Điện Biên, gạo nếp nương… đã đạt chuẩn OCOP, trở thành thương hiệu đặc sản vùng cao, góp phần nâng cao thu nhập, đồng thời bảo tồn bản sắc văn hóa và phát triển du lịch cộng đồng.

Giai đoạn 2021-2025, tỉnh Điện Biên được Trung ương phân bổ hơn 2.063 tỉ đồng để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Từ nguồn lực này, Điện Biên đã triển khai 7 dự án trọng điểm, trong đó có hơn 200 mô hình sinh kế hiệu quả phù hợp từng vùng, từng nhóm dân tộc. Cùng với đó, chương trình “Mỗi xã một sản phẩm OCOP” được đẩy mạnh, tạo động lực cho phát triển nông nghiệp hàng hóa và dịch vụ nông thôn.

Đột phá từ Nghị quyết Tỉnh uỷ

Bước ngoặt quan trọng trong công cuộc giảm nghèo của Điện Biên bắt đầu từ Nghị quyết số 17-NQ/TU năm 2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, gắn với mục tiêu giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến 2030. Đây là văn bản mang tính đột phá, cụ thể hóa các chủ trương của Trung ương, đồng thời mở ra hướng đi phù hợp với điều kiện đặc thù của tỉnh.

Từ Nghị quyết này, cả hệ thống chính trị của Điện Biên đã đồng loạt vào cuộc, huy động nguồn lực cho hàng trăm dự án phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế tại cộng đồng. Trong đó, có 98 dự án sản xuất theo chuỗi giá trị, giải quyết việc làm hàng nghìn lao động; hơn 2.400 hộ được hỗ trợ chuyển đổi nghề, hàng nghìn hộ nghèo có nhà ở kiên cố, hơn 22.000 hộ được giải quyết nước sinh hoạt.

Bên cạnh phát triển sản xuất, tỉnh tập trung đầu tư hạ tầng thiết yếu cho các xã đặc biệt khó khăn. Trong giai đoạn 2021 - 2025, Điện Biên triển khai 862 dự án giao thông, y tế, giáo dục, cấp điện, thủy lợi, giúp người dân vùng sâu, vùng xa tiếp cận dịch vụ cơ bản thuận lợi hơn.

 Cùng với đó, tín dụng chính sách ưu đãi cũng trở thành điểm tựa quan trọng cho người dân. Từ năm 2021 đến nay, hơn 395.000 lượt hộ nghèo được vay vốn ưu đãi để đầu tư sản xuất, phát triển kinh tế. Nhờ đó, nhiều hộ đã vươn lên thoát nghèo, có cuộc sống ổn định, tự tin trong phát triển kinh tế hộ gia đình.

Song song với phát triển kinh tế, tỉnh Điện Biên đặc biệt chú trọng công tác đào tạo nghề và tạo việc làm bền vững cho người lao động. Theo UBND tỉnh Điện Biên, riêng trong năm 2024, toàn tỉnh đã giải quyết việc làm mới cho 11.099 lao động, đạt 120,64% so với kế hoạch; đồng thời tuyển sinh, đào tạo nghề cho 10.958 học viên, chủ yếu là con em đồng bào dân tộc thiểu số. 

Trung bình mỗi năm, Điện Biên tổ chức đào tạo cho từ 8.000–8.300 lao động, tạo việc làm cho hơn 9.000 người, góp phần nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, giúp người dân tự tin tham gia thị trường lao động và từng bước cải thiện thu nhập, ổn định cuộc sống.

Đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn 21,29%, giảm gần 13% so với đầu giai đoạn. Tính từ năm 2021 đến nay, hơn 2.000 hộ tự nguyện xin thoát nghèo, trên 66.000 hộ vượt ngưỡng nghèo, bình quân giảm gần 4,5% mỗi năm – đạt 80% mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025.

Không chỉ giảm nghèo về thu nhập, Điện Biên còn chú trọng giảm nghèo đa chiều, bảo đảm người dân được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản như y tế, giáo dục, thông tin. Hiện toàn tỉnh có 477 cơ sở giáo dục, trong đó 78% phòng học đã kiên cố hóa; 100% trạm y tế đạt chuẩn quốc gia, 98% dân số có bảo hiểm y tế.

Phong trào xây dựng đời sống văn hóa phát triển mạnh, với 75,8% hộ gia đình đạt danh hiệu văn hóa, 95% cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa, nhiều hoạt động bảo tồn văn hóa dân tộc gắn kết với du lịch cộng đồng đang tạo sinh khí mới cho vùng đất lịch sử này.

Đáng chú ý, Điện Biên còn tiên phong đẩy mạnh chuyển đổi số trên cả ba trụ cột: chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Trung tâm Giám sát điều hành đô thị thông minh, Cổng dữ liệu mở và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục, du lịch, dịch vụ công đã được đưa vào vận hành, giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và mở rộng cơ hội tiếp cận thông tin cho người dân vùng sâu, vùng xa.

Nhờ các quyết sách đúng đắn và tinh thần sáng tạo trong triển khai, Điện Biên đang dần hiện thực hóa mục tiêu giảm nghèo bền vững. Dự kiến đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 17,66%, bình quân giảm 4,4% mỗi năm, hoàn thành mục tiêu Chương trình đặt ra.