Người tiên phong làm du lịch

Làng Kon Chênh là nơi định cư của 103 hộ dân, với hơn 360 nhân khẩu; trong đó đồng bào Xơ Đăng - nhánh Mơ Nâm chiếm gần 90%. Năm 2022, khi nhắc đến du lịch, nhiều người dân Kon Chênh còn lắc đầu hoài nghi. Truyền thống làm nương rẫy là tất cả những gì họ quen thuộc, bởi nó nuôi sống dân làng hằng ngày, dẫu không giàu có.

Giữa bối cảnh đó, A Nấc, một người đàn ông trẻ tuổi đã đứng lên, dùng chính tình yêu và sự thấu hiểu sâu sắc với văn hóa cội nguồn để vẽ nên một con đường phát triển kinh tế hoàn toàn mới, đó là “du lịch cộng đồng”.

Theo chia sẻ của anh A Nấc, qua tìm hiểu, anh nhận thấy, các làng gần trung tâm xã Măng Đen làm du lịch rất mạnh, đời sống kinh tế - xã hội của người dân khá phát triển. Làng Kon Chênh cũng đẹp, gần trung tâm xã nhưng từ trước đến nay không ai làm du lịch, chỉ làm nông nghiệp nên cuộc sống mãi khó khăn. Sau nhiều đêm suy nghĩ, A Nấc quyết định bước ra khỏi khuôn khổ truyền thống xưa nay, đầu tư làm du lịch cộng đồng.

Với sự nhạy bén và khát vọng giữ gìn văn hóa, A Nấc đã đi khắp các làng du lịch cộng đồng trong tỉnh, lên Internet tìm kiếm thông tin để trang bị cho mình những kiến thức căn bản nhất về làm du lịch cộng đồng. Anh quyết định đầu tư phục dựng nhà sàn truyền thống thành nơi lưu trú (Homestay) cho du khách.

"Hồi mới bắt tay vào làm du lịch, tôi gặp rất nhiều khó khăn, kinh phí ít, nên tôi tận dụng mọi vật liệu có sẵn để làm cho được căn nhà sàn truyền thống. Nhà xong thì nghĩ đến việc cần có những sản phẩm gì để thu hút khách du lịch. Tôi bàn với vợ cùng nhau chế biến những món ăn truyền thống của người Mơ Nâm để tạo nên bản sắc riêng", anh A Nấc chia sẻ.

Với quyết tâm cao độ, A Nấc đã biến những điều giản dị, vốn có thành sản phẩm du lịch độc đáo. Từ tiếng cồng chiêng vang vọng trên sàn nhà rông, những điệu múa xoang uyển chuyển, đến những món ăn dân dã, đậm đà hương vị núi rừng đã níu chân biết bao du khách gần xa.

Trở thành già làng trẻ tuổi

Thành công về mặt kinh tế đã có sức thuyết phục mạnh mẽ hơn bất kỳ lời kêu gọi nào. Khi thấy A Nấc có thu nhập ổn định từ làm du lịch, các hộ gia đình khác ở làng Kon Chênh bắt đầu thay đổi suy nghĩ. Họ học theo anh, chủ động làm nhà sàn để đón khách và tham gia vào chuỗi cung ứng dịch vụ du lịch.

Chị Y The, người làng Kon Chênh, xã Măng Đen chia sẻ: Thấy A Nấc làm du lịch hiệu quả, gia đình tôi sử dụng tiền tiết kiệm và vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội để sửa chữa, cải tạo khuôn viên nhà ở rộng hơn 700 m2 của gia đình thành Homestay. Khi làm thì được A Nấc hướng dẫn rất tận tình, từng khâu, từng bước một. Nhờ vậy mà tôi mới có thể làm du lịch như hiện nay và đã bắt đầu có thu nhập từ làm du lịch.

Học theo A Nấc, hiện làng Kon Chênh đã có 7 hộ đầu tư làm du lịch cộng đồng. Điểm đáng quý từ việc làm du lịch là đã làm sống lại các nghề truyền thống của người Xơ Đăng - nhánh Mơ Nâm.

Ông A Lễ, người làng Kon Chênh, xã Măng Đen cho biết: Trước đây, trong làng chỉ có vài người làm nghề đan lát, bán nhỏ lẻ, từ khi làng làm du lịch thì những sản phẩm đan lát thủ công truyền thống làm ra được nhiều người tìm mua, thấy có thu nhập nên trong làng nhiều người đã quay trở lại làm nghề. Chính từ việc làm du lịch mà đã hồi sinh lại các nghề truyền thống nơi đây.

Để đa dạng các sản phẩm du lịch, anh A Nấc đã vận động 21 hộ dân tham gia liên kết với 1 Hợp tác xã phát triển vùng nguyên liệu cà phê xứ lạnh có quy mô 12 ha. Sự tiên phong, tâm huyết và những đóng góp thiết thực, đã giúp A Nấc xây dựng được uy tín tuyệt đối trong cộng đồng, đầu năm 2025, anh được dân làng Kon Chênh tín nhiệm bầu làm già làng, Người có uy tín khi mới 35 tuổi.

Ông A Sinh, Bí thư Chi bộ làng Kon Chênh, xã Măng Đen cho biết: A Nấc tuy trẻ tuổi nhưng đảm nhiệm vai trò già làng, Người có uy tín rất tốt, được mọi người kính trọng. A Nấc đã và đang giúp bà con trong làng cùng bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch. Những bước đi và định hướng của A Nấc được dân làng tin tưởng, hy vọng tương lai không xa làng Kon Chênh sẽ khởi sắc nhờ du lịch.

Câu chuyện của anh A Nấc tại làng Kon Chênh là một hình mẫu hiếm có về sự chuyển đổi vai trò. Từ một thanh niên làm kinh tế giỏi, anh đã trở thành già làng, Người có uy tín được dân làng kính trọng. 

Với vị trí, vai trò là Người có uy tín, A Nấc đang đi những bước vững chắc trên hành trình dẫn dắt dân làng đi trên con đường phát triển kinh tế gắn liền với bảo tồn văn hóa; từng bước đưa Kon Chênh trở thành một điểm sáng phát triển du lịch bền vững trên vùng đất Tây Nguyên hùng vĩ.