Định hình “bản sắc du lịch”

Ngày 19/9, UBND xã Tân Trịnh đã phối hợp với Trung tâm Xúc tiến Du lịch tỉnh Tuyên Quang tổ chức Hội thảo phát triển du lịch, ra mắt Fanpage Tân Trịnh Traveal – Lửa thiêng giữa đại ngàn và sản phẩm du lịch Lễ hội nhảy lửa của người Pà Thẻn.

Đây là hoạt động thiết thực chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang, nhiệm kỳ 2025 – 2030, đồng thời mở ra hướng đi mới trong khai thác tiềm năng văn hóa bản địa gắn với phát triển du lịch bền vững.

Sự kiện thu hút sự tham gia của 70 đại biểu, gồm Lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Tuyên Quang; Ngân hàng CSXH tỉnh Tuyên Quang; Hiệp hội du lịch tỉnh Tuyên Quang; Đại diện Tổ chức Good Neighbors International (GNI) tại Việt Nam; hơn 30 đơn vị lữ hành, truyền thông và các nhà nghiên cứu văn hóa...

Trong khuôn khổ chương trình, đại biểu và du khách đã tham quan Nhà truyền thống dân tộc Pà Thẻn, Hợp tác xã dệt thổ cẩm Pà Thẻn thôn My Bắc, tham dự Hội thảo tại trụ sở UBND xã Tân Trịnh và trải nghiệm không gian Lễ hội nhảy lửa tại sân Lửa thiêng My Bắc.

Ông Nguyễn Chiến Thắng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu châu Âu, châu Mỹ (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam), nhấn mạnh: “Lễ hội nhảy lửa của người Pà Thẻn không chỉ là một nghi lễ tín ngưỡng độc đáo, mà còn là minh chứng cho sức sáng tạo, khả năng thích ứng của cộng đồng DTTS trong quá trình chinh phục thiên nhiên. Giá trị đặc biệt của lễ hội nằm ở chỗ vẫn còn nguyên tính bản địa, chưa bị thương mại hóa, mang lại cho du khách trải nghiệm chân thực hiếm có”.

Theo ông Thắng, nếu được khai thác khoa học và bền vững, Lễ hội nhảy lửa có thể trở thành “thương hiệu nhận diện” của Tân Trịnh và xa hơn là của du lịch Tuyên Quang, vừa quảng bá hình ảnh đất nước, vừa khơi dậy niềm tự hào và ý thức gìn giữ di sản trong chính cộng đồng Pà Thẻn.

Ông Nguyễn Văn Tú, Giám đốc Công ty World Mate Travel & Trading, cho rằng để Tân Trịnh trở thành điểm đến bền vững, du khách cần được khám phá nhiều hơn đời sống thường nhật của người Pà Thẻn, không chỉ dừng ở lễ hội nhảy lửa hay nghề dệt thổ cẩm. 

“Một bữa cơm gia đình, những câu chuyện về núi rừng, tập tục hay niềm tin trong từng mùa vụ… chính là những trải nghiệm dung dị nhưng chạm vào cảm xúc và để lại ấn tượng lâu dài”, ông Tú nhấn mạnh. 

Còn theo góc nhìn của doanh nghiệp lữ hành, việc đa dạng hóa sản phẩm, gắn du lịch với sinh hoạt cộng đồng không chỉ nâng cao trải nghiệm cho du khách, mà còn tạo sinh kế ổn định, khuyến khích người dân giữ gìn và lan tỏa bản sắc văn hóa.

Hướng tới du lịch cộng đồng bền vững

Phát biểu tại Hội thảo, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Tuyên Quang, ông Lại Quốc Tĩnh nhấn mạnh: “Để Tân Trịnh có chỗ đứng vững chắc trên bản đồ du lịch, cần một lộ trình phát triển bài bản và dài hơi”. Theo ông Tỉnh, bước đầu phải tập trung giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể đặc trưng của người Pà Thẻn như nghề dệt thổ cẩm, lễ hội nhảy lửa, dân ca, dân vũ. 

“Chỉ khi làm tốt công tác này, Tân Trịnh mới có nền tảng để phát triển du lịch cộng đồng bền vững”, ông Lại Quốc Tĩnh khẳng định.

Ở giai đoạn tiếp theo, ông Tĩnh đề nghị Tân Trịnh cần xây dựng cơ chế để thu hút doanh nghiệp đầu tư phục dựng kiến trúc truyền thống, hình thành quần thể bản làng của người Pà Thẻn theo tính nguyên bản, có một không gian riêng mang đậm bản sắc. Theo ông, điều này là rất cần thiết bởi kiến trúc nhà ở truyền thống của người Pà Thẻn hiện nay đã có phần mai một, phân tán, không còn tạo được tổng thể đặc trưng. 

Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Tuyên Quang bày tỏ: “Chúng ta không chỉ bảo tồn để trưng bày, mà bảo tồn để sống cùng, để từ đó kiến tạo một sản phẩm du lịch lâu dài, mang tính đặc trưng và duy nhất của Tân Trịnh”.

Ông Nguyễn Anh Đức, Bí thư Đảng ủy xã Tân Trịnh cho rằng, những định hướng từ Hiệp hội Du lịch tỉnh là gợi mở quan trọng để địa phương xây dựng chiến lược phát triển. Bí thư Đảng ủy xã Tân Trịnh, bày tỏ mong muốn: “Phát triển du lịch cộng đồng không thể chỉ một mình chính quyền hay một vài cá nhân làm được. Chúng tôi xác định rõ: Đồng bào là chủ thể – Công ty du lịch là bạn đồng hành – Chính quyền là cầu nối”.

Theo ông Đức, xã Tân Trịnh sẽ tập trung xây dựng cơ chế hỗ trợ người dân mạnh dạn tham gia vào các mô hình du lịch cộng đồng, từ dịch vụ lưu trú homestay, ẩm thực truyền thống đến trải nghiệm nghề thủ công. Chính quyền địa phương sẵn sàng tạo điều kiện để các doanh nghiệp lữ hành kết nối, đồng hành cùng bà con, vừa xây dựng sinh kế bền vững, vừa làm phong phú thêm sản phẩm du lịch đặc trưng của vùng đất.

“Khi người dân thực sự được hưởng lợi từ du lịch, họ sẽ có thêm động lực để giữ gìn văn hóa. Khi doanh nghiệp có niềm tin và gắn bó lâu dài, Tân Trịnh sẽ dần định hình thương hiệu điểm đến cộng đồng giàu bản sắc và thân thiện”, Bí thư Đảng ủy xã Tân Trịnh nhấn mạnh.