Những làng chài trên hồ

Sau gần 2 tiếng đồng hồ đi thuyền máy, chúng tôi đến với cư dân làng chài thuộc địa phận xã Phúc Yên, huyện Lâm Bình. Cuộc chuyện trò với anh Ma Văn Chung khiến chúng tôi ngạc nhiên bởi hơn 3 tháng nay anh chưa về thăm gia đình. Anh Chung kể, gia đình anh trước đây ở xã Thúy Loa, nay về khu tái định cư ở Lang Quán (huyện Yên Sơn). Cuộc sống ở chốn thâm sơn cùng cốc khá buồn tẻ nhưng bù lại nguồn lợi thủy sản dồi dào, kiếm được đồng tiền dư dả. Anh Chung đầu tư thêm nuôi cá giống, mỗi năm thu nhập được hơn 100 triệu đồng, gia đình có tiền nuôi con ăn học, chi tiêu cuộc sống hằng ngày.

Năm 2006, công trình hồ thủy điện Tuyên Quang được hoàn thiện đưa vào sử dụng. Lòng hồ rộng hơn 8.000ha, cá bỗng, cá lăng, cá dầm xanh, cá anh vũ… đua nhau sinh sôi nảy nở. Nguồn lợi thủy sản ấy đã níu chân bao người ở lại để mưu sinh, phát triển kinh tế từ nghề chài lưới. Nơi đây đã hình thành nhiều làng chài, như làng chài Bến Thủy, làng chài Phúc Yên...

Khu làng chài Bến Thủy có 10 hộ gia đình làm nghề chài lưới và nuôi cá lồng. Nhà ít thì có khoảng 10 lồng, nhà nhiều có tới 60 lồng. Anh Trịnh Văn Hà (sinh năm 1989) trở thành ông chủ trẻ sở hữu nhiều lồng cá nhất ở khu làng chài Bến Thủy. Anh Hà chia sẻ, nguồn nước ở đây rất sạch, giúp cho cá nuôi ít bị bệnh, thịt săn chắc, thơm ngon. Để có cá xuất bán thường xuyên, anh tiến hành nuôi gối đàn. Mỗi năm thu nhập gần 200 triệu đồng.

“Menu du lịch” hấp dẫn

Hiện, trên vùng lòng hồ sinh thái Na Hang có hơn 1.300 lồng cá với hơn 100 hộ nuôi, trong đó có 2 doanh nghiệp, 2 hợp tác xã tham gia nuôi cá đặc sản với quy mô lớn, tổng sản lượng khai thác đạt trên 900 tấn/năm. Việc phát triển chăn nuôi các loài cá đặc sản như: chiên, lăng, bỗng, diêu hồng, coi… đã giúp không ít hộ gia đình có thu nhập khá.

Bên cạnh phát triển kinh tế, các làng chài còn trở thành một sản phẩm du lịch trong “menu du lịch” trải nghiệm hấp dẫn trên lòng hồ sinh thái. UBND 2 huyện Na Hang và Lâm Bình đã xây dựng kế hoạch phát triển trang trại nông nghiệp tiêu biểu gắn với xây dựng nông thôn mới phục vụ phát triển du lịch. Theo ông Cao Văn Minh, Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Lâm Bình, với phương châm “Phát triển thủy sản phải gắn với du lịch”, tận dụng diện tích mặt nước để nâng cao đời sống của Nhân dân, thời gian tới, huyện đẩy mạnh nhiều tour, tuyến du lịch lòng hồ, hướng du khách trải nghiệm các làng chài.

Chị Võ Như Ngọc là hướng dẫn viên của một công ty du lịch tại Hà Nội thường xuyên dẫn khách ở khu vực hồ sinh thái Na Hang - Lâm Bình, chị chia sẻ, người dân sống trên làng chài tình cảm, chân thật, hiếu khách nên ai cũng quý. Cá, tôm vùng lòng hồ ngon và rẻ. Chị còn hỗ trợ nhiều khách tranh thủ mua tôm về làm quà, giá khoảng 50 - 70 nghìn đồng/kg.

Anh Nguyễn Siêu, một nhiếp ảnh gia ở Hà Nội cũng nhận xét, khung cảnh làng chài nơi đây đẹp nhất vào khoảnh khắc hoàng hôn và bình minh. Nhà bè nổi neo đậu xung quang hồ thường được người dân lợp bằng lá cọ vừa nhẹ, vừa mát. Vào buổi chiều, ngư dân làng chài đi thả lưới, sau đó về chuẩn bị bữa cơm tối. Rau ở đây luôn có sẵn, toàn rau rừng; cá thì có đủ loại. Cuộc sống ở đây thật yên bình, đúng là nơi để người thành thị đi nghỉ dưỡng.