Nuôi dưỡng niềm tự hào từ mỗi thôn bản, gia đình

Là địa phương có đông đồng bào DTTS sinh sống, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Sơn Thủy luôn ý thức rằng, bảo vệ bản sắc dân tộc không chỉ là nhiệm vụ văn hóa mà còn là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội.

 Theo thống kê, khoảng 80% hộ gia đình tại đây vẫn sống trong những ngôi nhà sàn truyền thống – biểu tượng gắn liền với đời sống văn hóa của người Thái. Những ngôi nhà sàn không chỉ phù hợp với điều kiện tự nhiên miền núi mà còn mang ý nghĩa thiêng liêng, được lưu truyền qua bao thế hệ. Từng chi tiết như cột nhà, mái ngói, hay lan can gỗ đều thể hiện sự giao hòa giữa con người với thiên nhiên, đặt nền móng cho “bảo tàng văn hóa sống” của cộng đồng nơi đây.

Tại bản Chung Sơn, hình ảnh những người phụ nữ Thái chăm chỉ bên khung cửi đã trở thành nét đẹp thân quen hàng ngày. Chị Hà Thị Diện, một trong những người tích cực gìn giữ nghề dệt truyền thống, chia sẻ rằng vào những lúc nông nhàn, chị cùng các chị em trong bản dành thời gian dệt trang phục dân tộc. 

Chị bày tỏ những việc làm giản dị này, sẽ góp phần bảo tồn giá trị quý báu mà cha ông đã để lại. Không chỉ mang ý nghĩa văn hóa, nghề dệt thổ cẩm còn mở thêm cơ hội sinh kế, hỗ trợ cải thiện thu nhập cho nhiều gia đình trong xã.

Ngoài ra, những điệu múa xòe, điệu khặp cùng âm thanh rộn ràng từ tiếng trống, tiếng khèn của đồng bào Thái, Mông vẫn ngân vang trong các lễ hội lớn nhỏ như biểu tượng của miền núi tràn đầy sức sống. Các già làng và những Người có uy tín tiếp tục giữ vững vai trò truyền thụ văn hóa, hướng dẫn người trẻ từ bỏ tục lệ lạc hậu và duy trì những phong tục tốt đẹp của dân tộc mình.

Bảo tồn văn hóa mở ra cơ hội phát triển du lịch cộng đồng

Hành trình đến Sơn Thủy chắc chắn sẽ khiến du khách ấn tượng bởi hai bản đồng bào dân tộc Mông là Xía Nọi và Mùa Xuân. Dù nằm trên những triền núi cao, nơi đây vẫn nổi bật với cảnh sắc thiên nhiên kỳ vĩ, bao quanh bởi rừng nguyên sinh bát ngát. 

Đặc biệt, đồng bào Mông tại đây vẫn gìn giữ nhiều nghi lễ và phong tục truyền thống như đám cưới cổ truyền, hát giao duyên, lễ đặt tên trưởng thành, nghệ thuật làm khèn, thêu dệt và nhiều hoạt động văn hóa tiêu biểu khác. Các trò chơi dân gian quen thuộc như ném pao, đẩy gậy, kéo co, đánh cù, múa khèn vẫn diễn ra đều đặn trong nhịp sống thường ngày.

Không chỉ tập trung vào việc bảo tồn văn hóa, Sơn Thủy còn kết hợp chặt chẽ các hoạt động truyền thống với việc giáo dục ý thức cộng đồng. Ở các bản như bản Muống, Mùa Xuân, Xía Nọi, Chung Sơn…, chính quyền xã thường xuyên tổ chức các buổi hội nghị tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe sinh sản, phòng chống suy dinh dưỡng và chăm sóc tiền hôn nhân. 

Đồng thời, các lớp tập huấn cũng được mở để phổ biến pháp luật và hướng dẫn phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết, qua đó xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh ở địa phương.

Phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa”, “Bản văn hóa” được triển khai sâu rộng, giúp người dân nâng cao ý thức gìn giữ môi trường, gìn giữ không gian sinh hoạt cộng đồng. Các đội văn nghệ bản Muống, bản Mùa Xuân được thành lập, nhà văn hóa – khu thể thao của bản, trở thành nơi giao lưu, khơi dậy đam mê với dân ca, dân vũ trong thế hệ trẻ.

Đặc biệt, UBND xã Sơn Thủy đã triển khai kế hoạch bảo tồn nghề dệt thổ cẩm, mở 2 lớp đào tạo nghề với 60 học viên. Nhiều người sau học nghề đã đầu tư khung cửi, sản xuất sản phẩm bán ra thị trường, tạo thu nhập ổn định.

Phó Chủ tịch UBND xã Phạm Ngọc Thanh cho biết: “Thời gian tới, xã tiếp tục tạo điều kiện cho các hộ làm nghề truyền thống tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, khuyến khích thành lập HTX để sản xuất quy mô lớn, hướng tới phát triển sản phẩm phục vụ du lịch”.

Sơn Thủy được thiên nhiên ưu ái ban tặng cảnh sắc tuyệt đẹp cùng cộng đồng cư dân giàu bản sắc văn hóa, đây chính là nền tảng lý tưởng để địa phương phát triển du lịch cộng đồng. 

Từ những mái nhà sàn mộc mạc, những tấm thổ cẩm rực rỡ đến các điệu khèn, điệu múa truyền thống hay các phong tục độc đáo của người Thái và người Mông – mọi thứ đều tạo nên sức hút khó cưỡng.

Với hướng đi đúng đắn, Sơn Thủy đang từng bước đưa văn hóa truyền thống trở thành tài sản quý giá để quảng bá hình ảnh địa phương. Khi văn hóa được gìn giữ bằng tình yêu và trách nhiệm, nơi đây chắc chắn sẽ trở thành điểm đến lý tưởng cho du khách trong và ngoài tỉnh – một Sơn Thủy giàu bản sắc, xanh tươi và đầy sức sống.