Vốn tín dụng tiếp sức người nghèo

Trong đề dẫn Hội thảo, Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng đã thông tin đến đại biểu một số nội dung cơ bản về kết quả các chương trình tín dụng CSXH đối với đồng bào DTTS do NHCSXH thực hiện. Cụ thể, tính đến 31/8/2019, NHCSXH đang có trên 1,4 triệu khách hàng là hộ đồng bào DTTS vay vốn, với doanh số cho vay là 135.964 tỷ đồng, chiếm 24,8% tổng dư nợ của đơn vị; dư nợ bình quân đạt 34 triệu đồng/hộ DTTS.

Đặc biệt, đối với các chương trình cho vay dành riêng cho đồng bào DTTS (theo Quyết định 32/2007/QĐ-TTg, Quyết định số 54/2012/QĐ-TTg, Quyết định 74/2008/QĐ-TTg, Quyết định số 29/2013/QĐ-TTg, Quyết định 1592/QĐ-TTg, Quyết định 755/QĐ-TTg và Quyết định 2085/QĐ-TTg) đã có 371 nghìn lượt hộ được vay vốn, trong đó hiện có 163.694 hộ đang dư nợ; doanh số cho vay đạt 3.830 tỷ đồng, doanh số thu nợ 1.411 tỷ đồng, tổng dư nợ đạt 2.342 tỷ đồng.

Nguồn vốn tín dụng CSXH đã góp phần giảm nghèo vùng đồng bào DTTS và miền núi. Đặc biệt, vốn tín dụng CSXH đã làm thay đổi căn bản nhận thức của đồng bào DTTS từ mặc cảm, tự ti, nay mạnh dạn vay vốn và làm ăn có hiệu quả, nhất là ý chí vươn lên của đồng bào.

Như trường hợp gia đình chị Triệu Thị Nga, ở thôn Nà Quang, xã Nông Hạ (Chợ Mới, Bắc Kạn), trước năm 2007 là hộ nghèo, mỗi năm thiếu ăn từ 3-4 tháng. Từ vốn vay 5 triệu đồng của NHCSXH năm 2007, chị mua 1 con trâu sinh sản, được tập huấn kiến thức chăn nuôi trâu nên đến năm 2009, gia đình chị đã có thêm 2 con trâu con. Chị bán một con trâu trả khoản vay 5 triệu đồng trước đó, rồi tiếp tục vay thêm 30 triệu đồng để mua thêm 2 con trâu sinh sản khác. Đến năm 2011, gia đình chị Nga bán trâu trả hết nợ ngân hàng và vẫn còn 6 con trâu làm vốn.

Năm 2016, gia đình thoát nghèo, chị Nga tiếp tục vay NHCSXH 50 triệu đồng, cộng với vốn gia đình để đầu tư trồng rừng, chăn nuôi gia súc, gia cầm. Đến nay, gia đình chị có 6 ha rừng keo, 8 con trâu sinh sản; hằng năm trừ chi phí thì bình quân thu nhập của gia đình chị đạt 70-80 triệu đồng/năm.

Tại Hội thảo, các đại biểu tham dự đều thống nhất nhận định: Tín dụng CSXH đã góp phần tích cực trong việc thực hiện mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội. Chỉ tính riêng giai đoạn 2016-2018, vốn tín dụng CSXH đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo cả nước từ 8,23% (2016) xuống còn 5,23% cuối năm 2018.

Trao đổi tại Hội thảo, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Đỗ Văn Chiến cho rằng, hoạt động của NHCSXH là một hình thức tín dụng đặc biệt, không coi trọng lợi nhuận mà hướng tới phục vụ đối tượng yếu thế (người nghèo, cận nghèo, người DTTS…). Hoạt động hiệu quả của NHCSXH góp phần thực hiện công bằng xã hội, giàu tính nhân văn và thật sự là công cụ đắc lực để Đảng và Nhà nước chăm lo cho các đối tượng yếu thế.

“Kết quả cho vay đối với hộ DTTS là những con số biết nói ấn tượng, không phải chỉ là những đồng tiền, bằng con số mà còn là những tấm lòng nhân ái đồng hành với đồng bào trên con đường xóa đói giảm nghèo tiến tới làm giàu”, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến nói.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Đỗ Văn Chiến khẳng định, nếu không có Ngân hàng CSXH thì tín dụng đen ở vùng nông thôn DTTS chưa biết sẽ diễn biến phức tạp như thế nào. Với thủ tục cho vay đơn giản, nhanh gọn, giải ngân tại xã, rất phù hợp với tâm lý, tập quán của đồng bào DTTS; hơn nữa cho vay thông qua Tổ tiết kiệm vay vốn, tín chấp của các tổ chức chính trị xã hội; chủ tịch UBND xã làm trưởng ban đại diện. Do vậy, có thể nói là hoạt động của NHCSXH góp phần tăng cường vai trò hoạt động của các đoàn thể và góp phần xây dựng, củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh; góp phần củng cố tăng cường niềm tin của đồng bào DTTS đối với Đảng và Nhà nước.

Kỳ vọng hơn khi có Chương trình mục tiêu quốc gia thứ ba

Chia sẻ với những khó khăn, vất vả của NHCSXH, của cán bộ tín dụng trong toàn hệ thống, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến cho biết, UBDT cam kết đồng hành cùng với NHCSXH báo cáo với các cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết những kiến nghị, đề xuất của NHCSXH; theo chức năng nhiệm vụ, sẽ hướng dẫn cơ quan công tác dân tộc các cấp phối hợp chặt chẽ với các chi nhánh, các ban đại diện để thực hiện tốt hơn nữa tín dụng CSXH ở vùng đồng bào DTTS.

Về định hướng trong thời gian tới, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Đỗ Văn Chiến cho rằng, cơ chế cho hộ gia đình cá nhân vay như hiện nay là rất tốt nhưng để khai thác tiềm năng lợi thế so sánh của vùng DTTS và miền núi, tạo sản phẩm hàng hóa theo chuỗi giá trị, đề nghị NHCSXH phối hợp với UBDT đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu cho các Hợp tác xã, doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi sự kinh doanh ở vùng DTTS và miền núi vay tín dụng CSXH với cơ chế đặc thù về thủ tục, mức vốn, lãi suất phù hợp đủ sức hấp dẫn để phát huy hiệu quả và xung lực mới thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và MN. Trước mắt lập đề án xin thực hiện thí điểm nội dung này và cụ thể hóa trong Đề án tổng thể phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi tới đây trình Quốc hội.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Đỗ Văn Chiến cho biết thêm, để phát huy ưu điểm, khắc phục khó khăn, bất cập, hạn chế của chính sách dân tộc trong thời gian qua, UBDT đã chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng Đề án tổng thể đầu tư phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS, miền núi và vùng kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn giai đoạn 2021-2025, định hướng 2030. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 59/NQ-CP trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tại phiên họp ngày 19/8/2019 vừa qua Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đồng ý về nguyên tắc để trình ỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa 14 diễn ra vào tháng 10/2019, với kỳ vọng được Quốc hội phê duyệt chủ trương xây dựng thành Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi.

“Tôi xin phép lấy lời phát biểu của Phó Chủ tịch Quốc hội, Đại tướng Đỗ Bá Tỵ làm tựa đề cho mục này: Đồng bào sinh sống ở vùng DTTS và miền núi là nơi khó khăn thật, khổ thật, vất vả thật. Vì vậy chúng ta phải thương thật và giúp đỡ thật. Giai đoạn tới rất mong các đại biểu chia sẻ, ủng hộ, thương thật, giúp đỡ thật để vùng DTTS và miền núi có cơ hội phát triển mới”, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến đề nghị.

“Tôi xin phép lấy lời phát biểu của Phó Chủ tịch Quốc hội, Đại tướng Đỗ Bá Tỵ làm tựa đề cho mục này: Đồng bào sinh sống ở vùng DTTS và miền núi là nơi khó khăn thật, khổ thật, vất vả thật. Vì vậy chúng ta phải thương thật và giúp đỡ thật. Giai đoạn tới rất mong các đại biểu chia sẻ, ủng hộ, thương thật, giúp đỡ thật để vùng DTTS và miền núi có cơ hội phát triển mới”, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến đề nghị.

Ông Đỗ Văn ChiếnBộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT

Tiếp tục nâng cao chất lượng tín dụng

Chia sẻ tại Hội thảo, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Minh Hưng cho biết, vừa qua, NHNS đã trình Chính phủ dự thảo đề án tài chính toàn diện. Đây là một đề án tầm vĩ mô để nâng cao chất lượng tín dụng; trong đó tập trung cung cấp các giải pháp không chỉ là nguồn vốn cho vay mà còn có các dịch vụ tài chính ngân hàng cho người dân, nhất là những đối tượng yếu thế ở vùng sâu, vùng xa, vùng DTTS và miền núi chưa có điều kiện để tiếp cận.

Theo Thống đốc NHNN, để thực hiện được đề án này thì vai trò của các bộ, ngành là rất quan trọng, nhất là vai trò của hệ thống NHCSXH. Vì thế, tới đây NHNN sẽ chỉ đạo NHCSXH cũng như các tổ chức tín dụng khác triển khai đề án hiệu quả để đưa các dịch vụ tài chính ngân hàng đến những địa bàn khó khăn nhất.

Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cũng mong muốn, các cấp có thẩm quyền khi thảo luận, xây dựng chính sách cho vùng DTTS và miền núi nói chung, tín dụng CSXH với đồng bào DTTS nói riêng, quan tâm bố trí nguồn lực thực hiện.

Tại Hội thảo, thay mặt lãnh đạo Đảng, nhà nước, Ủy viên bộ Chính trị, Bí thư trung ương Đảng, Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai đánh giá cao và ghi nhận công tác chuẩn bị của UBDT và NHCSXH đã tổ chức Hội thảo thành công, Trưởng Ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai nhấn mạnh: 44 bài báo cáo tham luận được gửi đến Hội thảo lần này đã cho thấy hiệu quả tích cực của tín dụng CSXH đối với đồng bào DTTS.

“Trong 54 chính sách trực tiếp cho đồng bào DTTS, chính sách tín dụng được đánh giá là một điểm sáng. Qua quá trình triển khai chính sách, hàng triệu hộ DTTS đã tiếp cận được vốn vay và thay đổi được cuộc đời”, Trưởng Ban Dân vận trung ương khẳng định.

“Trong 54 chính sách trực tiếp cho đồng bào DTTS, chính sách tín dụng được đánh giá là một điểm sáng. Qua quá trình triển khai chính sách, hàng triệu hộ DTTS đã tiếp cận được vốn vay và thay đổi được cuộc đời”, Trưởng Ban Dân vận trung ương khẳng định."

Bà Trương Thị MaiTrưởng Ban Dân vận Trung ương

Nhưng bên cạnh những kết quả đã đạt được, tín dụng chính sách xã hội đối với đồng bào DTTS thời gian qua vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực thi chính sách. Vì vậy, để giải quyết triệt để những khó khăn đó, Trưởng Ban Dân vận trung ương Trương Thị Mai cũng đề nghị các bộ, ngành chức năng cần tập trung xem xét, giải quyết hợp lý, kịp thời các đề xuất, kiến nghị của NHCSXH để tạo điều kiện cho NHCSXH triển khai thực hiện tốt hơn nữa, hiệu quả hơn nữa các chính sách tín dụng ưu đãi của Chính phủ đối với hộ nghèo, hộ đồng bào DTTS và các đối tượng chính sách khác; đặc biệt là phải tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng chính sách tín dụng, hướng chính sách đến mục tiêu thoát nghèo có tính bền vững tốt hơn để người dân, nhất là đồng bào DTTS có thể vươn lên trong cuộc sống.

“Công bằng xã hội là một thách thức lớn, khoảng cách giàu nghèo đang gia tăng, nên việc giảm khoảng cách giàu nghèo cũng đang là một mục tiêu lớn. Vì vậy, NHCSXH cũng cần tiếp cận mạnh hơn tính đa chiều của giảm nghèo bền vững để việc cho vay đến được với từng đối tượng cụ thể với những nhu cầu cụ thể”, Trưởng Ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai mong muốn.