Việt Nam đang có tỷ lệ đô thị hóa đạt 43% với 868 đô thị (loại V, từ 4.000 dân) với khoảng 38 triệu dân sinh sống và khoảng 55 triệu người thường xuyên tới lui, có mặt tại các đô thị. Riêng tại TP. Hồ Chí Minh, dân số khoảng 10 triệu người, mỗi ngày cần 2 triệu m3 nước sạch.

Việt Nam là quốc gia có nguồn nước dồi dào, nhưng có đến 65% nguồn nước các con sông lớn chảy vào Việt Nam bắt nguồn từ nước ngoài. Trên thượng nguồn các con sông lớn, các quốc gia liên quan đã xây dựng nhiều hồ, đập thủy điện để khai thác, tích trữ nước gây ra tình trạng “thừa nước vào mùa mưa, thiếu nước vào mùa khô”.

Việc cung cấp nước sạch cho các thành phố tại Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức mang tính toàn cầu do tác động của biến đổi khí hậu gây khan hiếm, sụt giảm chất lượng nguồn nước; tốc độ đô thị hoá tại các đô thị Việt Nam nói riêng và các quốc gia khác nói chung đã làm tăng tình hình ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước, sụt lún đất, xâm nhập mặn ngày càng lấn sâu vào đất liền làm thay đổi mô hình quy hoạch, đặt ngành cấp nước trước thách thức về nguồn nhân lực chất lượng cao; công nghệ - kỹ thuật, trình độ quản lý, đặc biệt là nguồn vốn để chuyển đổi sản xuất, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu...

Ts. Nguyễn Ngọc Huy - chuyên ngành Nghiên cứu môi trường toàn cầu Đại học Tokyo chỉ ra: Biến đổi khí hậu, nhiệt độ trái đất tăng gây bão lớn, mưa nhiều (Ennino) gây ngập lụt nhưng lượng nước này dù rất tốt lại chưa được nghiên cứu, sử dụng mà thường bỏ trôi ra biển.

Ths. Harry Seah - nguyên Phó Cục trưởng Cục quản lý, vận hành nguồn nước Singapore (PUB) chia sẻ kinh nghiệm về quản lý, sử dụng nguồn nước hiệu quả bằng giải pháp “cắt đứt” vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên.

Là quốc gia trong thành phố, trước đây Singapore phải đối diện với tình trạng thiếu nước, ô nhiễm môi trường và gia tăng dân số. Bằng các giải pháp công trình và phi công trình, trong đó có hệ thống pháp luật, Singapore đã bằng mọi cách để giữ lại từng giọt nước trong tự nhiên để tái chế, tái sử dụng; đầu tư khoa học công nghệ để lọc nước biển (khử muối), bổ sung nguồn nước đề chủ động nguồn nước, bảo đảm cấp nước an toàn, liên tục, không để nước (mưa, nước thải) trôi ra biển hoặc thấm xuống đất lãng phí, không có ý nghĩa.

Dù đã và đang bảo đảm nguồn nước cho thành phố lớn nhất cả nước, Sawaco vẫn luôn chủ động các giải pháp cung ứng nước sạch và chia sẻ thông tin, kinh nghiệm cho các đô thị Việt Nam, trong điều kiện vừa thiếu nước vào mùa khô vừa thừa nước vào mùa mưa. Bằng sự tích hợp hệ thống các giải pháp vừa phi công trình bao gồm hệ thống quy chuẩn pháp luật, tuyên truyền nâng cao nhận thức bảo vệ nguồn nước, chất lượng nước, chuyển dịch mùa vụ sản xuất để sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả trong cộng đồng… và hệ thống giải pháp công trình bao gồm quy hoạch, xây dựng công trình hồ chứa nhằm lưu trữ, điều tiết nguồn nước từ nơi thừa sang nơi thiếu...

Tìm kiếm phát huy cơ hội do biến đổi khí hậu mang lại kết hợp ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý, dự báo, thu hồi, tái chế, tái sử dụng, bảo đảm an ninh, an toàn nguồn nước; tăng cường trao đổi, hợp tác, trao đổi thông tin khoa học công nghệ, chuyển đổi số, nâng cao năng lực quản lý - vận hành, bảo đảm cung ứng nước sạch cho các đô thị Việt Nam an toàn - hiệu quả - bền vững.

Phát biểu kết thúc Hội thảo, ông Bùi Thanh Giang - Phó Tổng Giám đốc Sawaco cảm ơn các học giả, đại biểu đã đóng góp nhiều thông tin, giải pháp hữu ích cho ngành cấp nước TP. Hồ Chí Minh nói riêng và các đô thị Việt Nam nói chung, nhằm chủ động, thích ứng bền vững với thách thức và biến đổi khí hậu.