Buôn Phơng, xã Ea Tul, huyện Cư M’gar mới sáp nhập từ 3 buôn, trình độ  dân trí của người dân không đồng đều; tỷ lệ hộ nghèo còn cao, nên việc vận động bảo tồn và phát huy văn hóa của dân tộc gặp nhiều khó khăn. Toàn buôn hiện có 267 hộ, với 1.183 khẩu, trong đó dân tộc Ê Đê chiếm 95%. Đồng bào chủ yếu làm nghề sản xuất nông nghiệp. Mặc dù, cuộc sống còn nghèo khó, nhưng bà con trong buôn đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau trong sinh hoạt và lao động sản xuất.

Những năm qua, ông Y Đheh phát huy tốt vai trò, trách nhiệm trong quá trình triển khai nhiệm vụ tuyên truyền, vận động Nhân dân chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước và các quy định của địa phương; thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của buôn; tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới góp phần vào sự phát triển chung của xã. Đặc biệt là tuyên truyền, vận động Nhân dân trong buôn giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc.

Ông Y Đheh chia sẻ: Mấy năm trước, nhiều người dân trong buôn tháo dỡ nhà dài truyền thống để xây dựng nhà hiện đại. Tôi cùng ban tự quản buôn đến từng nhà bày tỏ tâm tư, chia sẻ về giá trị văn hóa truyền thống của cha ông để khơi dậy niềm tự hào về cội nguồn trong mỗi người dân. Từ đó, tuyên truyền người dân giữ nếp nhà dài, vận động những hộ gia đình có điều kiện kinh tế xây dựng nhà dài truyền thống, giữ cồng chiêng, trang phục truyền thống của dân tộc mình.

Ông Y Đeh miệt mài vận động, qua đó, ý thức bảo tồn văn hóa của người dân buôn Phơng ngày càng nâng cao. Nhờ đó, đến nay buôn Phơng vẫn còn 14 căn nhà dài truyền thống, 4 bộ chiêng. Trong buôn có 20 nghệ nhân đánh chiêng, 11 nghệ nhân biết tạc tượng, 3 nghệ nhân biết sử dụng các loại nhạc cụ dân gian, 20 người biết dệt thổ cẩm và 5 nghệ nhân biết kể khan, hát dân ca. Điều đáng mừng, buôn vẫn còn duy trì tổ chức nhiều nghi lễ truyền thống, bà con dân tộc Ê Đê còn giữ gìn và sử dụng trang phục truyền thống trong các dịp lễ, hội, ngày quan trọng trong gia đình.

Bằng những việc làm cụ thể, ông Y Đeh vận động Nhân dân tích cực tham gia xây dựng đời sống văn hóa; tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ và hội thao dân gian để giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa, như hát Ây rây, đánh chiêng, các điệu múa truyền thống, tham gia các trò chơi, môn thể thao dân gian gian như đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ; vận động các hộ dân giữ gìn và truyền lại cho con cháu bản sắc văn hóa, các nghi lễ cúng sức khỏe, lễ thổi tai, văn hóa ẩm thực…

Theo ông Y Đeh, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Ê Đê trong tình hình mới, các cấp, các ngành và chính quyền địa phương cần quan tâm đầu tư đúng mức, không chỉ dừng lại ở hoạt động chung xây dựng làng văn hóa, gia đình văn hóa, mà tổ chức thường xuyên hơn hoạt động phát huy văn hóa dân gian truyền thống, như việc tổ chức phục dựng các lễ hội truyền thống của dân tộc dân tộc Ê Đê, ngày hội văn hóa… 

“Văn hóa dân tộc mang giá trị vật chất, tinh thần vô giá, nếu chúng ta không biết cách giữ gìn và phát huy thì nó sẽ mất đi. Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa là nhiệm vụ quan trọng, cần thiết nhưng cần sự chung tay, góp sức của tất cả mọi người mới làm được”, ông Y Đeh chia sẻ.

Toàn xã Ea Tul hiện có 10 Người có uy tín trong đồng bào DTTS. Những năm qua, Người có uy tín đã có nhiều đóng góp trong các mặt đời sống, kinh tế - xã hội địa phương, nhất là công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Vừa qua, ông Y Đeh Ayun là 1 trong 100 Người có uy tín tiêu biểu của tỉnh Đắk Lắk vừa được biểu dương năm 2022, có nhiều đóng góp trong công tác bảo tồn văn hóa.