Tại thị trấn Mèo Vạc, chợ phiên được họp vào sáng chủ nhật hàng tuần, bắt đầu từ khoảng 4h đến 16h. Từ sáng sớm, người dân từ 18 xã, thị trấn của huyện Mèo Vạc và các xã lân cận thuộc huyện Yên Minh, Đồng Văn bắt đầu đến chợ phiên lớn nhất vùng để trao đổi mua bán các nhu yếu phẩm phục vụ đời sống. Các loại hạt giống như ngô, lúa, rau củ và thuốc bảo vệ thực vật cũng là những mặt hàng được nhiều người tìm mua.
Theo ghi nhận của phóng viên, khắp các lối đi trong chợ, tình trạng giống cây trồng không rõ nguồn gốc, thậm chí có cả các loại thuốc bảo vệ thực vật đã bị cấm lưu hành tại Việt Nam vẫn được người dân vô tư bày bán tràn lan xen lẫn những mặt hàng khác. Phần lớn các loại giống cây trồng và thuốc bảo vệ thực vật đều có nhãn mác sử dụng tiếng nước ngoài với giá cả từ vài ngàn đồng cho tới vài chục ngàn đồng…
Đặc điểm của những loại mặt hàng này là được đóng gói trên bao bì rất bắt mắt, người mua và cả người bán dù không biết những nội dung cụ thể ghi trên bao bì cũng có thể dễ dàng mua bán, sử dụng mà không cần ai phải hướng dẫn.
Tình trạng buôn bán hạt giống không rõ nguồn gốc, xuất xứ, thuốc bảo vệ thực vật đã bị cấm lưu hành cũng diễn ra công khai tại chợ phiên Đồng Văn, được họp vào cuối tuần. Cá biệt một số tiểu thương tại đây còn bày bán thuốc bảo vệ thực vật cùng với thuốc dành cho người.
Khi được hỏi về nguồn gốc của một số loại thuốc bảo vệ thực vật, một tiểu thương tại chợ Đồng Văn cho biết, do thấy những người khác nhập về bán được nên cũng nhập về bán theo. Người dân mua về sử dụng nếu thấy “tốt” thì ra mua tiếp, muốn mua số lượng bao nhiêu cũng có.
Theo quy định, để được cấp phép, người bán thuốc bảo vệ thực vật cần phải có chứng chỉ hành nghề do cơ quan có thẩm quyền cấp, cùng nhiều yêu cầu khác. Tuy nhiên hầu hết các hộ kinh doanh ở chợ đều trong tình trạng không có giấy phép kinh doanh, không chứng chỉ hành nghề và bán những thuốc không rõ nguồn gốc.
Tại tỉnh Hà Giang, nông nghiệp luôn đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong cơ cấu nền kinh tế, vừa đảm bảo an ninh lương thực vừa tạo sinh kế bền vững cho người dân. Việc tràn lan các loại giống cây trồng, thuốc bảo vệ thực vật không rõ nguồn gốc tại các chợ phiên như hiện tại là tình trạng rất đáng lo ngại.
Hạt giống trôi nổi có thể ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng sản phẩm nông sản. Sử dụng tùy tiện thuốc bảo vệ thực vật gây nhiều hệ lụy như lãng phí kinh tế, tổn hại sức khỏe, hủy hoại môi trường, đất đai cằn cỗi… Điều đáng nói, các loại hạt giống cây trồng hay thuốc bảo vệ thực vật không rõ nguồn gốc được bày bán tràn lan ở nhiều phiên chợ thuộc các huyện Mèo Vạc hay Đồng Văn không phải là mới. Việc vắng bóng lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý khiến người dân không khỏi lo ngại và đặt câu hỏi về trách nhiệm của lực lượng chức năng.