Với tình yêu say mê tiếng khèn Mông, từ nhỏ ông Hạng A Sàng, 52 tuổi ở bản Huổi Hâu, xã Nà Khoa, huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đã theo học thuần thục các bài hát, bài khèn, cách chế tác khèn của đồng bào Mông và đã sớm được nhiều người biết đến với tài nghệ thổi khèn, múa khèn. Đặc biệt, ông đã từng tham gia các hội thi múa khèn trong các lễ hội của xã, huyện, tỉnh và được Nhà nước công nhận là Nghệ nhân Ưu tú năm 2022.

Mèo Vạc (Hà Giang) được biết đến là vùng biên viễn có điều kiện tự nhiên, khí hậu thổ nhưỡng khắc nghiệt. Tuy nhiên, nhiều năm qua với lòng yêu nghề, mến trẻ, những thầy, cô giáo ở nơi đây đã kiên trì "cõng chữ, leo vách đá” bám trường, bám bản để gieo con chữ. Dẫu con đường còn lắm gập ghềnh, nhưng những người thầy cô giáo đã tình nguyện dành cả thanh xuân cho học sinh DTTS, đóng góp cho sự nghiệp trồng người ở miền biên viễn.

Ly Minh Cường, dân tộc Mông, sinh ra và lớn lên tại xã Lũng Phìn, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, hiện là sinh viên của Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, đã đạt được nhiều thành tích đáng nể và là tấm gương truyền cảm hứng cho nhiều bạn trẻ DTTS.

Tìm hiểu những kiến thức trên internet, tham gia các sàn giao dịch điện tử để chuyển đổi mô hình phát triển sản xuất; mạnh dạn ứng dụng các nền tảng mạng xã hội để quảng bá giới thiệu sản phẩm, chị Ngải Thị Say, sinh năm 1988, dân tộc Mông ở thôn Trung La (xã Bản Phố, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai) bước đầu đã có những thành công nhất định, vươn lên thoát khỏi diện nghèo và trở thành điển hình mới trong phát triển kinh tế gia đình tại địa phương.

Là phụ nữ Bru-Vân Kiều, Đại biểu Quốc Hội Hồ Thị Minh đã để lại nhiều ấn tượng trên nghị trường bởi lối chất vấn sắc bén mà ngôn từ dung dị. Trong công tác dân tộc, chính sách dân tộc, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Trị Hồ Thị Minh cũng đã ghi dấu ấn đậm nét trong lòng đồng bào các DTTS ở Quảng Trị.

Với đồng bào Tây Nguyên, voi được xem như thành viên trong gia đình, là người bạn của buôn làng. Vì vậy, từ khi thuần dưỡng đến quá trình chung sống với voi, đồng bào Mnông luôn ứng xử với voi như một thành viên trong gia đình. Nài voi trẻ Y Quang Byă (dân tộc Mnông) ở ƀon Bản Đôn, xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đăk Lăk là một người như thế.

Câu chuyện về nghị lực vượt qua khó khăn, nuôi dưỡng ước mơ của chàng trai người Tày, Kiềng Minh Nghĩa, học sinh lớp 12, Trường THPT DTNT tỉnh Lạng Sơn đang truyền cảm hứng cho tinh thần hiếu học của các em học sinh là người DTTS vùng cao. Em là một trong những học sinh xuất sắc giành học bổng Odon Vallet 2023, quỹ học bổng do tỷ phú người Pháp tài trợ.

Từng có 30 năm tu luyện học giáo lý nhà Phật, học chữ, học nghề, báo hiếu cha mẹ và rèn luyện thành người có tri thức, đạo đức, ông Tiên Lây, dân tộc Khmer, đã quyết định xả giới xuất tu để tham gia các hoạt động xây dựng chính quyền, đoàn thể ở xã Phú Lợi, huyện biên giới Giang Thành, tỉnh Kiên Giang ngày càng khởi sắc.

Là những nữ cán bộ Đoàn ở các xã vùng sâu, vùng xa, bằng nhiệt huyết, sức trẻ, khát khao được cống hiến, có tinh thần trách nhiệm, Lô Thị Đài Trang, dân tộc Thái, Bí thư Đoàn xã Yên Hòa, huyện Tương Dương, Nghệ An và Cháng Thị Sen, dân tộc Nùng, Phó Bí thư Đoàn xã Hồ Thầu, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang đã có nhiều đóng góp cho cộng đồng, góp sức xây dựng quê hương.

Vượt qua những rào cản, định kiến đã ăn sâu vào trong tiềm thức của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) vùng cao, nhiều phụ nữ DTTS đã khẳng định được vai trò của mình trên các lĩnh vực. Với cô giáo Hà Ánh Phượng, người từng gây bão mạng với câu chuyện "Từ vườn chuối tôi có thể nhìn ra thế giới" đã tạo nên lớp học xuyên biên giới cho học sinh nghèo ở cả bốn châu lục. Đặc biệt, cô giáo Phượng đã giúp những em có hoàn cảnh khó khăn ở miền quê Phú Thọ, nơi Phượng sinh ra và lớn lên có môi trường học tiếng Anh tốt nhất với tâm niệm “bất cứ học sinh nào, ở bất kỳ nơi đâu, các em cũng có thể thừa hưởng một nền giáo dục học tiếng Anh tốt nhất”.