Những tưởng di dịch cư thì bản sắc văn hóa sẽ phai nhạt… nhưng ở bản Lòi Sim, xã Hương Trạch, huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) thì ngược lại. Tiếng nói và chữ viết Mường, văn hóa người Mường… đang sống lại nơi miền biên viễn Hà Tĩnh từ niềm đam mê, tâm huyết của một đảng viên. Ông là Phan Thanh Tuyền, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng bản, Trưởng ban Công tác Mặt trận, công an viên

Dù mới học lớp 1, cơ thể nhỏ thó… nhưng Y Juyên tình nguyện làm “đôi chân” cho cậu bạn cùng làng đến trường học chữ. Đó là tấm gương sáng giàu nghị lực vượt khó, là hình ảnh về một tình bạn đẹp của hai học trò người Ba Na.

Với nghị lực, ý chí quyết tâm thoát nghèo nhiều phụ nữ DTTS huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương, góp phần tô thêm hình ảnh đẹp của người phụ nữ DTTS.

Mới 10 tuổi nhưng cô bé Y Thiên An (TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum) đã bộc lộ năng khiếu thiên bẩm, đánh thành thạo 4 loại nhạc cụ dân tộc như: Cồng chiêng, đàn T’rưng, đàn đá, đàn tre…. Điều đáng quý ở cô bé người Ba Na này là, dù không được học bài bản, nhưng với những gì em hiểu, biết được em đều sẵn sàng hướng dẫn lại các bạn nhỏ trong bản. Nhờ đó, không ít đứa trẻ trong làng lần đầu tiếp cận với nhạc cụ dân tộc luống cuống, vụng về, dần dần cũng đã thích thú tìm đến nhà "cô giáo nhí" này để học đàn.

Từ một thầy giáo dạy học, anh Nguyễn Văn Đức đã quyết định chuyển nghề, trở về quê hương khởi nghiệp với mô hình nuôi gà 9 cựa. Thành công của chàng trai người Mường đã thể hiện tinh thần dám nghĩ, dám làm, khát vọng thoát nghèo của thanh niên vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS).

Ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), miền núi, biên giới, có rất nhiều nghệ nhân, già làng, trưởng thôn, bản...luôn thầm lặng, mải miết với công việc sưu tầm, lưu giữ những nét văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc mình. Đồng thời họ còn trực tiếp chia sẻ kinh nghiệm, truyền dạy cho con cháu, người trẻ tuổi ở địa phương, với mong muốn lớp trẻ kế thừa việc giữ gìn, phát huy những di sản văn hóa tốt đẹp mà cha ông đã tạo dựng, vun đắp.

Gắn bó với công tác bon gần 20 năm, anh Điểu Hoang (SN 1985), dân tộc Mnông ở bon Bù Dê Rê 1, xã Đắk Ru, huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông đã có nhiều sáng kiến thiết thực, ý nghĩa giúp người dân có tư liệu, nông cụ sản xuất, phát triển kinh tế, khơi dậy ý thức vươn lên của người dân. Anh Điểu Hoang còn góp công lớn trong việc vận động Nhân dân đoàn kết cùng nhau xây dựng bon làng ngày càng ấm no.

Trong các bản làng người Chứt ở xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình) xuất hiện ngày càng nhiều đảng viên trẻ tiêu biểu. Đây là những nhân tố tích cực, điển hình giúp đồng bào thay đổi tư duy, nhận thức, vươn lên phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng cuộc sống mới.

Dù bận rộn với việc xã, việc làng nơi vùng đất định cư mới ở Tây Nguyên, nhưng nhiều thập kỷ qua, trong lòng ông Nông Văn Hưu, thôn 09, xã Nam Dong, huyện Cư Jút, tỉnh Đăk Nông vẫn luôn nhớ về làn điệu hát Then và chiếc đàn tính của quê nhà Cao Bằng. Do vậy, ông vẫn luôn dành thời gian miệt mài với việc tìm hiểu, lưu giữ, sáng các bài hát Then và lan tỏa phong trào hát Then, đàn tính trong cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng ở Nam Dong.

Bằng sự gương mẫu, tận tụy, nhiệt tình, nói đi đôi với làm, già làng A Blong ở làng Le (xã Mô Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum) được cán bộ địa phương, cộng đồng ghi nhận như “cánh chim đầu đàn” trên các lĩnh vực, đặc biệt là vai trò "dẫn dắt" đồng bào Rơ Măm đi qua từ những khó khăn, hủ tục, tập tục lạc hậu tiếp cận với những cái mới, từng bước thay đổi, xây dựng cuộc sống ấm no, hòa nhập cùng cộng đồng các dân tộc.